تاریخ انتشار: ۱۵:۴۵ - ۲۰ آبان ۱۴۰۰

راه‌های پیش روی دولت برای تامین کسری بودجه

در شرایطی که کسری بودجه دولت و تورم بالا مشکل هر ساله اقتصاد ایران است، راه‌های تامین این کسری بودجه بدون ایجاد تورم حائز اهمیت است. یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه انتشار اوراق و فروش اموال مازاد، توانایی تامین کسری بیش از ۳۰۰ هزار میلیاردی امسال ندارد، راهکار‌های مختلف پیش‌روی دولت برای تامین کسری بودجه را بررسی کرد.

راه‌های پیش روی دولت برای تامین کسری بودجه

اقتصاد ۲۴- برآورد‌ها از میزان کسری بودجه دولت برای سال جاری حاکی از کسری تقریبا ۴۰۰ هزار میلیارد تومانی است که با وجود تورم بالا در اقتصاد ایران و تبعات منفی استقراض از بانک مرکزی و برداشت از صندوق توسعه ملی، تنها راه پیش روی دولت انتشار اوراق است که تاکنون عملکرد ضعیفی از فروش اوراق به ثبت رسیده است.

همچنین با مخالفت فعالان بازار سرمایه از انتشار اوراق و تاثیر منفی آن بر این بازار، فعلا وزارت اقتصاد از انتشار اوراق دولتی منصرف شده است و وزیر اقتصاد نیز اعلام کرده که انتشار حداقلی اوراق را مد نظر دارد.

این درحالی است که کارشناسان بر انتشار قابل توجه اوراق و افزایش نرخ بهره آن‌ها برای جذاب کردن بازار بدهی تاکید دارند، اما دولت نه تنها برنامه‌ای برای افزایش نرخ اوراق ندارد بلکه فعلا بازار بدهی را تعطیل کرده است که بدین منظور برای بررسی راهکار‌های جایگزین برای تامین کسری بودجه، محمود جامساز در گفتگو با ایسنا اظهار کرد: دولت رئیسی تنها دولتی نیست که با کسری بودجه درگیر است و کسری بودجه چالش بزرگ هر ساله اقتصاد ایران است که هر سال نیز بر میزان آن افزوده می‌شود.

وی افزود: علیرغم سیاست‌های کلی نظام و برنامه پنجم و ششم توسعه که تاکید دارد وابستگی بودجه کشور به نفت باید تقریبا صفر شود، برعکس همواره این وابستگی بیشتر شده است. با این وجود در حال حاضر که پس از بیرون رفتن ترامپ از برجام، تحریم‌های بیشتر و همه جانبه‌ای علیه ایران وضع شده و تمام گلوگاه‌های بانکی، ارزی و صادرات نفت و گاز را به روی ایران بسته است، صادرات روزانه ۲ میلیون و۳۰۰ هزار بشکه نفت پیش بینی شده در بودجه امسال نه امکان‌پذیر است و نه سازوکاری برای بازگشت ارز حاصل از فروش آن وجود دارد.

شرط موفقیت در انتشار اوراق برای دولت

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: دولت‌های کشور‌های پیشرفته در راستای تأمین کسری بودجه‌های سالیانه، روش‌هایی را اتخاذ می‌کنند که بار تورمی بر جامعه تحمیل نشود، اما در ایران، تأمین کسری بودجه همواره موجب افزایش حجم نقدینگی می‌شود که به دلیل عدم ورود به عرصه تولید، اسباب اختلال در نظام بی‌نظم پولی کشور را فراهم و تورم مخربی را بر جامعه تحمیل می‌کند. تأمین منابع کسری بودجه در کشور ما به دلیل ساختار اقتصادی و پولی معیوب، از روش‌های متعارف امکان پذیر نیست.


بیشتر بخوانید: رشد اقتصادی ۸ درصدی در بودجه ۱۴۰۱ امکان‌پذیر است؟


جامساز بیان کرد: دولت برای تأمین منابع کسری بودجه، مجموعه راه‌های متعددی همچون انتشار اوراق بدهی پیش رو دارد که گرچه پرداخت اصل و فرع بدهی به دولت یا دولت‌های آینده منتقل می‌شود، اما ایجاد تورم نمی‌کند، زیرا پول پرقدرتی وارد چرخه پولی کشور نمی‌شود. میزان موفقیت دولت‌ها در انتشار این اوراق مرتبط است با پارامتر اعتماد و اطمینان بین دولت و ملت که در مورد کشور ما فاصله اعتماد که بزرگترین سرمایه اجتماعی است بین دولت - ملت طی سال‌ها افزایش یافته و ابراز اشتیاقی برای خرید اوراق بدهی از سوی مردم انتظار نمی‌رود. ضمنا چنانچه استقبالی هم مشاهده شود، درمقابل کسری ۴۰۰ هزار میلیارد تومانی قابل اعتنا نیست. افزایش نرخ خدمات دولتی به صورت چراغ خاموش و بدون اطلاع قبلی نظیر آب، برق، گاز، تلفن، پست و عوارض و جرائم متعدد، فروش دارائی‌ها و سهام برخی از شرکت‌های دولتی، استفاده ابزاری از بورس از دیگر مواردی است که دولت ممکن است به آنان متوسل شود.

وی گفت: یکی از راه‌های دیگر دولت برای تامین کسری بودجه، مالیات است که این سوال مطرح می‌شود که این موضوع چه میزان از کسری بودجه را می‌تواند تامین کند؟ از سوی دیگر، زمانی که رشد اقتصادی و اشتغال پایین است، دولت چگونه می‌تواند مالیات بیشتری اخذ کند در حالیکه درآمد‌ها کاهش یافته و رکود تورمی بر اقتصاد حاکم است؟ اما لازم است تا دولت با اقتدار طیف مؤدیان مالیاتی بی‌ملاحظه قدرت‌های رانتی سیاسی را گسترش دهد. بسیاری از بنیاد‌ها و نهاد‌های فرادولتی که هریک مالک صد‌ها شرکت تجاری و تولیدی هستند یا از مالیات معافند یا از مالیات گریزان هستند که مالیات دریافتی از این نهاد‌ها منبع مالی عظیمی در اختیار دولت قرار خواهد داد؛ ضمن آنکه به توزیع عادلانه ثروت کمک خواهد کرد.

خطای بزرگ سیاستمداران چیست؟

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: از سوی دیگر افزایش صادرات، توسعه گردشگری و استقراض از کشور‌های دیگر، جذب سرمایه‌های خارجی FDI هم از امور ارز آوری است که دولت‌ها را در تأمین منابع کسری بودجه یاری می‌کند. در حال حاضر ایران به خاطر تحریم‌ها و سیاست‌های اقتصادی قادر به استفاده از ابزار‌های پیش گفته نیست. یا این حساب، تنها دو منبع برای تامین کسری بودجه دولت می‌ماند که یکی برداشت از صندوق توسعه ملی و دیگری استقراض از بانک مرکزی است که تورم‌زا هستند. برداشت‌های مکرر دولت‌ها از صندوق توسعه ملی متأسفانه در تعارض با هدف تاسیس صندوق که توسعه اقتصادی کشور را مد نظر دارد، بوده است و صندوق توسعه ملی را همچون حساب ذخیره ارزی از اهداف خود منصرف ساخته، که خطای بزرگ در سیاستگذاری‌های دولت‌ها است.

وی با اشاره به تبعات استقراض از بانک مرکزی، همچون رشد پایه پولی، نقدینگی و تحت تاثیر قرار گرفتن معیشت مردم، گفت: تا پایان سال، خط فقر از وضعیت فعلی خود فزونی می‌گیرد و از ۱۱ میلیون تومان برای هر خانوار ۴ نفره فراتر می‌رود زیرا، هیچ استراتژی علمی برای سامان دادن اقتصاد و کاهش تورم خانمان‌سوز و تقویت ارزش پول ملی وجود ندارد؛ درحالیکه به سامان رساندن اقتصاد کشور هم از لحاظ داخلی، تأمین رفاه مردم و هم از نظر بین‌المللی حائز اهمیت است، زیرا در کنار مؤلفه‌های سیاسی، قدرت اقتصادی است که در مذاکرات دو یا چند جانبه بین‌المللی به کشور اعتبار می‌دهد.

راهی دشوار برای جبران عقب‌ماندگی‌ها

جامساز افزود: اقتصاد باید بر مبانی مفروضات علمی و دانش محور به انجام برسد تا شاخص‌های کلان اقتصادی که اکنون در رتبه بندی مؤسسات اعتبار سنجی جهان در درجات بسیار پائینی قرار گرفته‌اند، جایگاه واقعی خود را متناسب با ظرفیت‌های اقتصادی، انسانی و اجتماعی و تاریخی ایران دست آورند. برقراری دیپلماسی دوستانه متوازن با کشور‌های توسعه یافته اعم از شرق و غرب، ابواب اقتصاد و تجارت را به روی ایران می‌گشاید و تجارت خارجی ما را رونق خواهد بخشید و از انزوای اقتصادی و تجاری بیرون خواهد برد. بر این اساس بازار‌های گذشته خود را به مرور احیاء و مشتریان خود را به ویژه در بازار نفت و گاز باز خواهیم یافت. البته راهی بس دشوار در جبران عقب ماندگی‌های خود در پیش داریم، اما با ارده و عزم مستحکم میتوان راه توسعه و جبران مافات را کوتاهتر کرد.

مانع موفقیت سیاست‌های مهار تورم چیست؟

این تحلیلگر اقتصادی ادامه داد: هدف دولت باید تامین امنیت مالی مردم باشد که برای رسیدن به آن باید ثروت و دارایی‌ها را در مسیری سرازیر کند که نتیجه آن عاید مردم شود؛ آنهم از طریق افزایش تولید، اشتغال و درآمد‌های ملی. ارزش پول ملی بالا می‌رود که در پی آن، قیمت ارز‌های خارجی پایین و قدرت خرید مردم افزایش می‌یابد.

وی درباره تاثیر انتشار اوراق بر بازار سرمایه و حمایت‌های دولت از این بازار نیز توضیح داد: بازار سرمایه در ایران بازار عمق داری نیست و تعدادی شرکت‌های دولتی که در آن نفوذ و قدرت بیشتری دارند، قیمت سهام را بالا و پایین می‌برند که از این بازار با رانت و فساد نمی‌توان انتظار داشت تا به تولید کمک کند. در دولت‌های قبل نیز از بازار سرمایه حمایت شد، اما از آنجا که بازار سرمایه و ساختار اقتصادی کشور بیمار است، حمایت از این بازار نه تنها دردی از اقتصاد کشور دوا نکرد بلکه بر مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشور افزود. با وجود ساختار اقتصادی بیمار و تحت فرمان دولت بودن سیاست‌های پولی، عدم استقلال بانک مرکزی، نمی‌توان از سیاست‌هایی، چون عملیات بازار باز و نرخ بهره بین بانکی و سایر ابزار‌های سیاست پولی برای کنترل تورم استفاده کرد.

منبع: ایسنا
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت ساعت اپل، سامسونگ و شیائومی امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه پارسیان امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع زعفران + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت خودرو‌های سایپا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

پیش بینی یک کارشناس از قیمت مسکن تا پایان خرداد

قیمت دلار و یورو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

پیش بینی قیمت طلا و سکه ۹ فروردین ۱۴۰۳

قیمت سکه پارسیان امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

انتقاد ابراهیم رئیسی از انفعال کشورهای اسلامی درمورد غزه

مقابله با زمین خواری ۳ هزار میلیارد تومانی در گیلان

آندرتیکر به‌زودی به ایران می‌آید

شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان

عکس/ اصغر فرهادی مهمان ستاره استقلالی و همسرش

نرخ بهره بین بانکی به این عدد رسید

فیلم/ اعتراف جالب بازیگر خانم درباره رضا عطاران

عکس تازه الناز شاکردوست در بیستون کرمانشاه

روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد

برج میلاد ۱۳ فروردین تعطیل است

هیوندای توسان ۲۰۲۵، قوی‌تر آمد

مردم در هیچ شرایطی ماهی قرمز را در رودخانه‌ها رها نکنند

فیلم/ واکنش دختران بعد از دیدن شهاب حسینی

کنایه معنادار عباس عبدی به زاکانی

این ربات از زیر دریا خبر می‌دهد

استراتژی معاملاتی موفق برای انتخاب سهام

فیلم/ رفتار جالب فراستی علیه مجری

فروردین، ماهی صعودی برای بورس

درخواست سپاهانی‌ها از فدراسیون

رشیدی کوچی: قالیباف بازنده بزرگ مجلس بعدی

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

خبر خوش برای زنان هوادار تراکتور

مسافران نوروزی در بازار مشهد

قیمت این خودرو در بازار ترکید

دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان و اوقات شرعی

مسجد جمکران ۱۰۷۲ ساله شد

واکنش دکتر هاشمی به خودکشی پرستو بخشی

دیدار زیاد نخاله با آیت‌الله خامنه‌ای

خبر خوش برای استقلالی‌ها

ورود گردشگران به میانکاله در روز طبیعت ممنوع شد

کیمیا علیزاده عضو تیم ملی بلغارستان شد

فیلم/ روبوسی نخست وزیر لبنان با یک زن دیگر به جای نخست‌وزیر ایتالیا!

پول افغانستان از دلار سودآورتر شد

ورود گردشگران به کویر مرنجاب و سیازگه ممنوع شد

حداکثر حقوق مدیران دولتی اعلام شد

بایدن از ترامپ پیشی گرفت

افزایش ساعت خدمات دهی مترو از فردا

فیلم/ تصاویری زیبا از دریاچه پرآب ارومیه

اینفوگرافی/ بهترین گلزنان تاریخ تیم ملی

بهروز محبی: قیمت واقعی دلار از نرخ نیمایی هم پایین‌تر است

خواص سقز که نمی‌دانستید

ماجرای رأی لحظه آخری احمدی‌نژاد بعد از عمل جراحی پلک

تاجگردون: ۱۴۰۳ سال خیلی سختیست

عکس/ جواد عزتی در پشت‌صحنه زخم کاری ۳

خبر فوری شورای نگهبان درباره لایحه عفاف و حجاب

مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد

آخرین آمار شمار کشته‌های تصادفات نوروزی

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

نرخ جریمه‌های رانندگی ۵ برابر می‌شود