صعود درآمد‌های مالیاتی

اقتصاد ۲۴- آخرین گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهد درآمد‌های مالیاتی دولت در شش‌ماه نخست سال۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه سال قبل با افزایش ۶۲/۵ درصدی همراه شده است.

سالم‌سازی درآمد‌های دولت یکی از هدفگذاری‌های دولت سیزدهم است، این درحالی است که دولت گذشته از مسیر‌هایی اقدام به ایجاد درآمد می‌کرد که کاهش ارزش پول ملی و افزایش تورم و همچنین به ایجاد بدهی‌های آتی منجر می‌شد.

در همین راستا آخرین بررسی‌های مالی دولت نشان می‌دهد تکیه بودجه به درآمد‌های مالیاتی درحال افزایش است. در این میان کارشناسان معتقدند نیمی از فعالیت‌های اقتصاد ایران قابلیت قرار گرفتن زیر چتر مالیاتی را دارد. در اغلب کشور‌های توسعه یافته منابع درآمدی دولت عموماً از محل مالیات‌ها تأمین می‌شود، اما در اقتصاد ایران مالیات تنها بخش کوچکی از هزینه‌های دولت را پوشش می‌دهد.

از همین رو کارشناسان اقتصادی معتقدند اگر دولت اراده کند زمینه برای افزایش درآمد‌ها از محل غیرتورمی همچون مالیات فراهم است. بررسی روند روشد هزینه‌های دولت و همچنین مالیات‌های دریافتی دولت نشان می‌دهد دولت در افزایش هزینه‌ها زیاده‌روی و در توسعه نظام مالیاتی کوتاهی کرده‌است، از این رو اساتید دلسوز اقتصاد و کارشناسان اقتصادی از دولت سیزدهم انتظار دارند نظام مالیاتی ایران را توسعه دهد تا دولت به جای آنکه از مسیر‌های تورمی، چون خلق پول بدون پشتوانه یا افزایش نرخ ارز تأمین مالی کند، از محل انواع مالیات‌ها منابع غیرتورمی برای بودجه خود تأمین کند.

به گزارش ایرنا، یکی از مهمترین اهداف کلان اقتصادی کشور در چندسال اخیر کاهش وابستگی بودجه به درآمد‌های نفتی و افزایش درآمد‌های مالیاتی بوده است.

همیشه تأکید بر این بوده است که بودجه کشور یا برنامه‌های توسعه نباید بر مبنای درآمد حاصل از خام فروشی نفت تهیه و تنظیم شوند. می‌توان گفت به طور تقریبی همه برنامه‌های توسعه و همچنین بودجه‌های سالانه که بر مبنای این برنامه‌ها تهیه، تنظیم و عملیاتی شده‌اند به نوعی وابسته به درآمد‌های نفت بوده‌اند.

اگرچه ساماندهی نظام مالیاتی دغدغه دولتمردان بوده و در برنامه‌های مختلف توسعه بر آن تأکید شده است، اما تاکنون درآمد‌های مالیاتی به شیوه‌های مختلف مورد غفلت واقع شده است. به خاطر وجود درآمد‌های نفتی، دولت‌های مختلف هرگز در مورد ضرورت اصلاح نظام مالیاتی کشور احساس نیاز نکرده و اقدامی جدی انجام نداده‌اند.

بیشتر بخوانید: مهلت اعتراض به اوراق مالیاتی تمدید شد

با این حال در این سال‌ها، هم موضوع تحریم‌ها و هم نوسان قیمت نفت در بازار‌های جهانی دولتمردان را بر آن داشت تا سر و سامانی به نظام مالیاتی کشور بدهند. رشد تکنولوژی و گسترش سریع دنیای کامپیوتر و اینترنت این امکان را فراهم کرده است که با آماده‌سازی زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نظام مالیاتی کشور در مسیر شفافیت، کارایی و عدالت حرکت کند.

هوشمندسازی اقتصاد به طور کلی و هوشمندسازی نظام مالیاتی کشور به طور خاص در دستور کار قرار گرفته و اقدامات خوبی در این راستا انجام گرفته‌است. هرچند هنوز همه برنامه‌های مرتبط با اصلاح نظام مالیاتی به مرحله اجرا در نیامده، اما آمار‌های منتشر شده نشان می‌دهند روند درآمد‌های مالیاتی در یک‌سال گذشته افزایشی بوده‌است. هرچند بخشی از این افزایش به خاطر حمایت‌های مالیاتی دولت در جریان همه‌گیری کرونا بوده‌است، اما اقداماتی نظیر هوشمندسازی و جلوگیری از فرار مالیاتی نیز در این مورد بی‌تأثیر نبوده است.

افزایش بیش از ۶۲ درصدی درآمد‌های مالیاتی

بر اساس گزارشی که از سوی اتاق بازرگانی تهران منتشر شده، درآمد‌های مالیاتی طی نیمه نخست‌۱۴۰۰ با افزایش ۵/۶۲ درصدی نسبت به نیمه نخست ۱۳۹۹، به حدود ۱۳۹‌هزار‌میلیارد تومان رسیده است. طبق گزارش منتشر شده دو بخش مهم درآمد‌های مالیاتی، مالیات‌های مستقیم و مالیات کالا‌ها و خدمات است که این دو جزء هم در نیمه نخست‌۱۴۰۰ در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل به ترتیب با افزایش ۵۸ و ۷۰‌درصدی همراه بوده‌اند.

همچنین، طی بازه زمانی مورد بررسی یعنی از فصل چهارم ۱۳۹۷ الی فصل دوم‌۱۴۰۰، روند عمومی فصلی درآمد‌های مالیاتی افزایشی است. به‌استثنای تابستان سال ۱۳۹۹ که به دلیل رکود فعالیت‌های اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا، افت فصلی درآمد‌های مالیاتی اتفاق افتاد، در تابستان‌۱۴۰۰ برای دومین فصل پیاپی درآمد‌های مالیاتی افزایش یافت و به ۸۰ هزار میلیارد تومان رسید که این رقم نسبت به فصل قبل با افزایش حدود ۳۶‌درصدی و نسبت به فصل مشابه سال قبل بیش از دو برابر شده است.