شرکت‌های لوازم خانگی داخلی چگونه رقابت می کنند؟

اقتصاد ۲۴- بیش از ۲ ماه از اعلام خبر ممنوعیت واردات لوازم خانگی کره‌ای گذشته و راه‌های ورود قاچاقی این محصولات هم در حال بسته شدن است. حتی دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی هفتم آذر اعلام کرد: پس از دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر ممنوعیت واردات لوازم خانگی کره‌ای به کشور، دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد طی ابلاغیه‌ای مناطق آزاد کشور را مشمول اجرای این دستور کرده است.

ممنوعیت واردات جزئی از مراحل رشد برند‌های معروف لوازم خانگی بوده است و این اولین باری نیست که واردات لوازم خانگی در کشوری ممنوع می‌شود. خود کشور کره از جمله اولین کشور‌هایی بود که واردات لوازم خانگی را ممنوع کرد. سند رسمی وزارت برنامه‌ریزی و مالی این کشور نشان می‌دهد دولت در نقطه آغاز توسعه صنعت الکترونیک و لوازم خانگی، با مشکلاتی شبیه وضعیت ایران روبه‌رو بوده است.

بنگاه‌های داخلی این کشور به‌طور همزمان از واردات گسترده رادیو و محصولات برقی رنج می‌بردند و معمولا واردات این اقلام آزاد بود؛ واردات آزاد در کنار قاچاق باعث شده بود علی رغم وجود تقاضای گسترده برای رادیو و سایر محصولات و روند افزایشی مصرف آن، افزایش تولید در کارخانه‌های کره‌ای ایجاد نشود.

این روند ادامه داشت تا یکی از برند‌های مطرح امروز کره به نام گلدستار در سال ۱۹۵۸ تاسیس شد، نخستین محصولات خود را با قطعاتی از آلمان و برمبنای برند سانیو (SANYO) ژاپن تولید کرد. ابتدا حدود ۳۰ درصد از قطعات رادیو‌های ساخت گلدستار در خود شرکت تولید می‌شد و مابقی قطعات آن وارداتی بود.

نکته جالب توجه اینجاست که قیمت محصول گلدستار از عمده رقبای خارجی ۳۰ درصد ارزان‌تر بود و همان کارکرد را داشت، اما شبکه فروشندگان داخلی کره جنوبی روایتی منفی درباره تولیدات داخلی این محصولات ارائه کردند و این روند باعث شد در سال ۱۹۶۰ طبق برنامه توسعه اقتصادی پنج‌ساله، صنعت الکترونیک از طریق ممنوعیت واردات مورد حمایت قرار بگیرد. این سیاست به افزایش فروش رادیو‌های گلدستار و کسب ۴۰ درصد کل سهم بازار رادیو منجر شد.

در سال ۱۹۶۶، گلدستار اولین مدل تلویزیون سیاه‌وسفید داخلی خود را تولید کرد. قبل از عرضه تلویزیون، درخواست این شرکت از دولت این بود که تعرفه واردات قطعات و مالیات را برایش کاهش دهد. این درخواست به این دلیل مطرح شد که با وجود این موارد، تلویزیون‌های گلدستار در رقابت قیمتی بازی را به تلویزیون‌های وارداتی می‌باختند و وزارت بازرگانی و صنعت کره‌جنوبی درخواست این شرکت برای کاهش بار تعرفه‌ای قطعات وارداتی را پذیرفت و توانست محصولاتش را با قیمت کمتری نسبت به تلویزیون‌های وارداتی تولید کند.

صنایع لوازم برقی و الکترونیک به‌عنوان یکی از ۱۳ بخش صادرات محور توسط وزارت صنعت و بازرگانی کره‌جنوبی انتخاب شد. در آن سال صادرات محصولات برقی تنها ۷۹.۱ میلیون دلار بود؛ اما توجه کره‌جنوبی به این صنعت باعث شد امروز غول‌های بزرگ لوازم خانگی در این کشور شکل بگیرد. کره هنوز هم در واردات لوازم خانگی و خودرو تعرفه‌های سنگینی وضع می‌کند تا واردات این اقلام برای این کشور صرفه اقتصادی نداشته باشد.

تمام دستاورد‌های امروز صنعت لوازم خانگی کره نتیجه حمایت دولت این کشور از تولیدکنندگان لوازم خانگی و اعمال محدودیت‌های وارداتی بود. ممنوعیت واردات یکی از ابزار‌های قدیمی و اثر بخش در حوزه تولید و تجارت مورد استفاده دولت‌ها قرار می‌گرفت، اما این ابزار نباید بدون محدودیت باشد یا به ایجاد بازاری انحصاری تبدیل شود.

ممنوعیت واردات لوازم خانگی باید چارچوب مشخصی داشته باشد

آرمان خالقی قائم مقام خانه صمت ایران اظهار کرد: برخی از شرکت‌های کره‌ای در تلاش بودند تا با نفوذ به بازار لوازم خانگی ایران و دامپینگ یا همان نرخ شکنی صنعت لوازم خانگی نوپای ایران را زمین گیر کنند.

او افزود: همواره بازار ایران در اختیار برند‌های کره‌ای بود که با نبود رقبای خارجی شرکت‌های ما رشد کردند. امروز در شرایط رقابتی با دامپینگ و بازار شکنی شرکت‌های داخلی را نابود می‌کنند. سیاست اعمال محدودیت واردات سیاست درستی است، اما باید چارچوب مشخصی داشته باشد.

قائم مقام خانه صمت ایران بیان کرد: این ممنوعیت واردات باید دارای محدودیت زمانی و هوشمندانه باشد تا به افزایش کیفیت و کاهش قیمت منجر شود؛ در غیر این صورت باعث تخریب تولید خواهد شد.

بیشتربخوانید:برند‌های کره‌ای لوازم خانگی ۲۰ درصد گران شد

او ادامه داد: اگر کاری که با خودروساز‌ها کردیم با صنعت لوازم خانگی انجام دهیم خدمتی نکرده‌ایم و صنعت هم رشد نخواهد کرد. حمایت بی‌دریغ و شرایط بازار انحصاری تا حدی می‌تواند ادامه داشته باشد.

محمدحسین اسلامیان نایب رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی هم با اشاره به اثر بخش بودن ممنوعیت واردات لوازم خانگی اظهار کرد: با ممنوعیت واردات کالا‌های برند کره‌ای حتی به صورت ته لنجی، قیمت این کالا‌ها افزایش یافته است. محدودیت و ممنوعیت باعث شده که هر کسی که این کالا‌ها را دارد با قیمت بیشتری بفروشد.

وی افزود: در تولیدات ایرانی افزایش قیمت نداشتیم یا اگر اتفاق افتاده در حد ۲ تا ۳ درصد بوده که آن هم ناشی از افزایش قیمت حمل و نقل و نوسانات نرخ ارز است. چراکه بسیاری از دستگاه‌های مورد استفاده به صورت وارداتی هستند و به طور مستقیم با نرخ ارز در ارتباط هستند. قیمت جهانی برخی از مواد اولیه و قطعات افزایش پیدا کرده است برای مثال برد‌های الکترونیکی، آهن و دیگر مواد اولیه افزایش نرخ داشته‌اند. با این حال تقاضا در بازار نیست و به همین دلیل افزایش قیمت محسوسی در کالا‌های ایرانی را شاهد نبودیم.

اسلامیان در مورد افزایش قیمت برند‌های کره‌ای بیان کرد: برند کره‌ای به صورت قاچاق یا ته‌لنجی وارد کشور می‌شد، با بخشنامه جدیدی که مقرر می‌کرد حتی به صورت ته‌لنجی هم نباید برند کره‌ای وارد کشور شود، باعث افزایش قیمت ۲۰ درصدی این برند‌ها در سه ماه اخیر شده است. بخواهیم یا نخواهیم یک قشر از مصرف‌کنندگان همچنان به خرید کالای خارجی تمایل دارند.

سیاست محدودیت واردات در صورت کنترل مناسب می‌تواند ابزاری معقول برای بهبود وضعیت تولید باشد. کشورمان راهکار خود کره‌ای‌ها را علیه آن‌ها به کار گرفته و اگر به درستی با آن برخورد شود سکویی برای جهش تولید خواهد شد.