تریبون‌های ضد زن همچنان مشغولند!

جامعه ۲۴ ، برخی جریان‌های فکری سعی دارند، از چهره زنان قدرتمند امروز که حاضر به پذیرش تبعیض و جبر موجود در رویکرد‌های مردسالارانه نیستند، چهره‌ای مخوف، بیگانه با فرهنگ ایران امروز و در یک کلام ساخته شده توسط کشور‌های غربی ترسیم کنند، تفسیری که در آن نقش این زنان به عنوان انسان صاحب تفکر و دارای قدرت انتخاب برای تعیین نحوه زندگی ایده‌آل و مورد نیاز نادیده گرفته می‌شود.

از سوی دیگر این افراد با کلی‌گویی از توانمندی زنان در مکاتب مذهبی سخن می‌گویند. زن توانمندی که فاطمه واعظ جوادی رئیس شورای راهبردی زن و خانواده بسیج اساتید کشور چند روز پیش درباره آن ها گفته بود: «دشمنان برای استحاله فرهنگی جوامع مسلمان از طریق هویت‌زدایی از زن مسلمان،  می‌خواهند زن را در خارج از خانواده توانمند نشان دهند، ولی اسلام زن را در خانواده و در کنار مرد و فرزندان می‌پسندد.»

او همچنین عنوان کرده بود: «یکی از موضوعاتی که در دکترین آمریکا بر آن تأکید شده، تجزیه کشور‌ها با هدف تسلط بر آن‌ها است. وقتی کشور تکه پاره شود، دیگر قدرت چندانی برای مقابله با متجاوزان نخواهد داشت. همچنین در مرحله بعد توانمندی زنان و محیط زیست را دنبال کردند که یکی از اهداف آن‌ها شبیه کردن زنان به مردان و از بین بردن هویت زن مسلمان است. اسلام به توانمندی زنان باور دارد، از نظر تعالیم اسلامی ما می‌توانیم به همان توانمندی‌های مردان هم برسیم، اما باید ببینیم آیا هدف از خلقت زن این بوده است.»

واعظان بی‌عملی که زن را در خانه می‌خواهند

واعظ جوادی اما مشخص نمی‌کند که الگوی زن قدرتمند کیست و توضیحی هم نمی‌دهد که منظور از این سخن چیست که «ما می‌توانیم به همان توانمندی‌های مردان هم برسیم، اما باید ببینیم آیا هدف از خلقت زن این بوده است؟» این جملات واعظ جوادی در کنار هم این تفسیر را ایجاد می‌کند که گویا از نگاه دین زنان باید استعداد‌های خدادادی و ذاتی خود را سرکوب کنند تا مبادا با کسب توانمندی‌هایی که مردان هم دارند هدف از خلقتی که لابد خانم جوادی از آن با خبر است مخدوش شود، نظریه‌ای که البته شخص جوادی به آن عمل نمی‌کند.

جالب آنکه واعظ جوادی با وجود رویکردی منتقدانه نسبت به توانمند بودن زن خارج از خانواده و تاکید بر ضرورت حضور زن در کنار مرد و فرزندانش در کارنامه کاری خود ، تدریس در دانشگاه، نمایندگی تام الاختیار دانشگاه تهران در کمیته علوم زمین یونسکو، همکاری در تدوین برنامه پنجم سازندگی کشور، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست را به ثبت رسانده و همانطور که گفته شد امروز نیز ریاست شورای راهبردی زن و خانواده بسیج اساتید کشور را برعهده دارد.

کارنامه‌ای که سنگینی وظایف اشاره شده در آن اینگونه القا می‌کند که ایشان بیش از اینکه بتواند در کنار خانواده باشد باید در جلسات و برنامه‌ریزی‌های مختلف در سطوح مدیریت ارشد کشور حاضر بوده و احتمالا به عنوان یک زن دارای نقش‌های سنگین خارج از محیط خانواده، کمتر زمانی را می‌تواند مطابق با آنچه که برای دیگر زنان تجویز می‌کند در کنار مرد و فرزند بگذراند، حتی سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های انجام شده توسط ایشان نیز وقت‌گیر بوده و ممکن است وی را از انجام وظایف خانوادگی باز دارد.  شاید بهتر آن باشد که ایشان با کناره‌گیری از وظایف محوله نشان بدهد که خود به آنچه می‌گوید در عمل پایبند است.

با نگاهی به سخنان واعظ جوادی و بسیاری از زنان همفکر او به نظر می‌رسد تئوری زنان علیه زنان که برخی از جامعه‌شناسان در بیان دلایل مصائب زنان در جامعه بیان می‌کنند چندان هم بیراه نیست.

بیشتر بخوانید: شمشیری دو لبه به نام دورکاری زنان

جفای برخی رویکردها به زنان و  محیط زیست 

البته سخنان واعظ جوادی ابعاد دیگری نیز دارد؛ او معتقد است که غرب برای اجرای نقشه‌های شوم خود از دو کلمه «توانمندی زنان« و «محیط زیست» استفاده می‌کند، سخنی که بیان آن از سوی رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست بسیاری عجیب و نامفهوم می‌نماید. جالب آنکه در روز‌های پایانی ریاست او بر سازمان حفاظت محیط زیست کشور رسانه‌ها ضمن انتقاد از دوران مدیریت واعظ جوادی نوشتند که کارشناسان عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در دوران ریاست او را منفی ارزیابی کرده و معتقدند این سازمان بیشتر در جهت تخریب محیط زیست اقدام کرده و نزول ۱۴ پله‌ای رتبه محیط زیست ایران در سطح جهان در همین بازه زمانی رخ داده است.

نکته آنکه در همان سال‌ها یعنی سال ۸۸ بود که غلامحسین الهام، سخنگوی دولت احمدی‌نژاد نیز به صراحت از ناکارآمدی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست سخن به میان آورده و در جمع خبرنگاران در انتقاد از او گفته‌ بود: ‏‏ «رئیس سازمان محیط زیست‎ ‎یک زمین شناس است نه کارشناس محیط زیستی و به همین دلیل گاهی نظراتش را در‏‎ ‎قالب زمین‌شناسی ارائه می‌کند که رسانه‌ها هم نباید اینقدر به آن حساسیت‎ ‎نشان دهند و معلوم نیست این اظهارنظر‌ها چقدر دقیق و برمبنای کارشناسی‎ ‎باشد.» همین دیدگاه عاری از تخصص اوست که باعث می‌شود او به راحتی حمایت از محیط زیست را یکی از ترفند‌های بیگانگان برای نابودی کشور بداند.

به هر حال آنطور که گفته می‌شود عملکرد نامطلوب او در حوزه محیط زیست نه‌تنها به نارضایتی فعالان این حوزه منجر شده بود که با توجه به رکوددار بودنش در عزل و نصب مدیران و معاونان این سازمان گاه حتی اعتراض نمایندگان مجلس و دولت را هم برمی‌انگیخت. جالب است که فردی با چنین پیشینه فعالیتی بار دیگر به خود اجازه می‌دهد که در حوزه محیط‌زیست و زنان سخنانی بگوید که همچنان غیر کارشناسی و مبهم است. اینکه عدم تجهیز سازمان حفاظت محیط زیست، در نظر گرفتن کمترین بودجه برای این سازمان و بی‌توجهی متولیان امر در داخل کشور نسبت به این میراث حیاتی نسل‌های آینده چه ارتباطی با بیگانگان دارد هنوز برای کسی مشخص نیست، آنچنان که سخنانش درخصوص زنان توانمند هم مبهم است.

به صورت کلی سال‌هاست که نام زن و عبارت حمایت از محیط زیست در جامعه امروزی ایران تبدیل به محل چالش و تنش میان جریان‌های فکری خاص با کارشناسان و شهروندان عادی شده است. اما آنطور که از قرائن پیداست با روی کارآمدن دولت سیزدهم بیم آن می‌رود که شرایط برای زنان و محیط زیست بدتر شود چه آنکه هر فرد فاقد تخصص، اما دارای ایدئولوژی مورد تایید حاکمیت به خود اجازه می‌دهد درباره این حوزه‌ها سخنانی بر زبان براند که کاملا در تضاد با نیازها، مطالبات و تفکرات جامعه امروز ایران است.

به عنوان مثال در حوزه زنان احمد وحیدی وزیر کشور نیز چند روز پیش از واعظ جوادی به اظهارنظر پرداخته و گفته بود: «هیچ نیازی نداریم که از فکر ناقص، ضعیف و مادی غرب بهره بگیریم و نشان دهیم که زن جایگاه مهمی دارد. افکار فمینیستی به جز تحقیر و تضعیف موقعیت زن آثار دیگری ندارد، بلکه باید به دنبال ارتقاء بالاتری باشیم و با مکتب‌های فکری که امروز در رابطه با زن وجود دارد کاملاً حساب‌مان را جدا کنیم و بدانیم که خودمان در این رابطه همه چیز داریم. ما باید فرصت‌ها و تهدید‌ها را در حوزه زنان بشناسیم. اعتقاد دارم اگر انقلاب بخواهد ضربه ببیند از ناحیه زنان است و اگر موفق هم بشود باز هم از ناحیه بانوان خواهد بود.»

بیم آن می‌رود که منظور از مکتب خاص در خصوص جایگاه زنان توسط افرادی مانند وحیدی یا واعظ جوادی همان تبلیغات و تریبون‌هایی باشد که سعی می‌کنند چند همسری و کودک همسری را در جامعه رواج دهند، پدیده‌هایی تلخ و شوم که نه مورد پذیرش زنان ایران و نه مورد پذیرش جوامع امروزی است و در زنان امروز احساس صرفا «ابزار جنسی بودن» و «جنسیت دوم بودن» در نگاه برخی از افراد صاحب قدرت را ایجاد می‌کند. زنانی که براساس رسوم جاری در نازل‌ترین سطح اجتماع، به دلیل فقر فرهنگی و اقتصادی، تنها در کنار مردان هویت یافته و بر اساس تصمیم‌های مردان خانواده زندگی‌شان هر قدر سخت و تلخ رقم می‌خورد.

شاید بهتر است واعظ جوادی و وحیدی که از قدرتمندی زنان با طرز تفکر خاص خود سخن می‌گویند اینبار به دفاع از زنان و دختربچه‌ها پرداخته و مواضع خود را نسبت به دو پدیده تلخ کودک همسری و چند همسری که با تضعیف حقوق و جایگاه زنان و کودکان، آنان را در جایگاه ناتوانی و آسیب‌های بعد از آن قرار می‌دهد، روشن کنند.

حقوق و مطالبات زنان در کشور ما همانقدر مهجور مانده است که حمایت و حفاظت از محیط زیست، موضوعاتی که هر دو در کشور ما قربانی رویکرد‌های سیاسی و مناسبات اقتصادی شده‌اند و بسیاری از فعالان و کنشگران هر دو حوزه خاطراتی از برخورد‌های پلیسی و امنیتی را در ذهن خود ثبت و ضبط کرده‌اند. رویکردی که به نظر می‌رسد با حضور ابراهیم رئیسی در جایگاه ریاست جمهوری افسارگسیخته‌تر از قبل خود را نشان خواهد داد.