جامعه ۲۴ - آموزش مجازی به شیوه الکترونیک، به دلیل برخورداری از امکانات وسیع فناوری و فارغ بودن از محدودیتهای زمان و مکان، راهحل خوبی برای بسیاری از مشکلات آموزش سنتی است. علیرغم این مسئله، واقعیتی که امروز به آن میتوان اشاره کرد حاکی از نابالغ بودن این نوع آموزش در ایران است. در حالی که آموزشهای مجازی و از راه دور در جهان به سرعت روبه رشد است، اما در کشور ما به دلیل پایین آمدن نقش برخوردهای رو در رو، نبود حس گروهی لازم و تعهدات فردی و ضعف در جمعبندی مطالب آموزشی، با کاهش اثربخشی این آموزشها روبرو هستیم.
آموزش به شیوه مجازی، مزایای زیادی دارد از جمله ارائه آسان مواد آموزشی به شکل برخط، دسترسی بیشتر دانشآموزان به مواد و منابع یادگیری، کاهش در هزینه و مقدار اتلاف وقت آموزشی، تغییر مسیر آموزش از یاد دادن به یاد گرفتن، صدمه وارد نشدن به کیفیت محیط زیست. همچنین با آموزش مجازی، جهشی در بهروزرسانی اطلاعات رخ داد و معلمان تلاش کردند اطلاعات خود را بهروز کنند. تولید محتوا به روشها و مدلهای مختلف و در تعداد بالا انجام شد، در حالی که در آموزش حضوری تنها یک معلم تدریس میکرد.
پس از نزدیک به دو سال تعطیلی مدارس به دلیل شیوع بیماری، چند وقتی است کلاسهای درس به روی دانش آموزان باز شده و با توجه به کاهش شدت شیوع کرونا در کشور، مدارس آموزش به روش حضوری (البته به صورت محدود) را دنبال کردند. این در حالی است که از چند روز آینده امتحانات پایان ترم دانش آموزان آغاز میشود و دانش آموزان باید خود را برای امتحانات پایان ترمی که بیشتر دروس را به روش مجازی فراگرفتهاند آماده کنند.
بیشتر بخوانید: زمان امتحانات نهایی دانشآموزان تغییر کرد
با وجود نمرات بالای کسب شده در جریان امتحانات غیر حضوری در دو سال گذشته، طبق آمارهای اعلام شده، میزان یادگیری بسیاری از دانشآموزان در جریان ۲۰ ماه آموزش مجازی در همه دروس، به ویژه دروس علوم پایه تا ۷۰ درصد افت کرده است. غیرواقعی بودن نمرات دانشآموزان در فرایند امتحانات مجازی باعث شده تا وزارت آموزش و پرورش از برگزاری امتحانات حضوری برای سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ خبر بدهد.
از همینرو، روز یکشنبه سخنگوی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که امتحانات مجازی، قابل اتکا و اعتماد نیست و ارزشیابیهای حضوری برای تعیین سطح یادگیری دانشآموزان قابل اعتمادتر است و با توجه به اینکه از نیمه آبان ماه مدارس به سمت بازگشایی حضوری حرکت کردهاند و هر دانشآموز باید حداقل هفتهای یک روز از آموزش حضوری بهرهمند شود، بنابراین امتحانات هم حضوری برگزار خواهد شد.
بسیاری از خانوادهها بر این باورند که فرزندشان در مدرسه آموزش حضوری ندیده است و یا این حضور از آذر ماه بوده و دانش آموز آماده شرکت در امتحان پایان ترم به شکل حضوری نیست و میگویند این ظلم در حق فرزندان ماست. شاید به همین دلیل است که این روزهای منتهی به پایان ترم خانوادهها به تکاپو افتادهاند و برای آمادگی بیشتر فرزندانشان در امتحانات، متوسل به معلمان خصوصی شدهاند، چرا که آموزشها در کلاس درس و شیوه تعامل معلم با دانش آموز و ارزیابیهای کلاسی را ضعیف و ناکافی میدانند و معتقدند اگر قرار بر شرکت در امتحانات حضوری باشد، با کارنامه و نمرات ضعیفی از فرزندان دانش آموزمان روبرو خواهیم شد.
سال گذشته با تصمیم ناشیانه مسئولان آموزش و پرورش و اصرار آنها بر شروع سال تحصیلی در مهر ماه با حضور دانش آموزان در مدارس، شروع پیک سوم کرونا را شاهد بودیم و حال آن که در همان مقطع همه دانشگاهها به صورت غیر حضوری فعالیت آموزشی خود را آغاز کردند، ولی اصرار مسئولان آموزش و پرورش بر حضور دانش آموزان در مدارس، بسیاری از خانوادهها را به کام کرونا کشاند.
این روزها نیز در حالی که رسما ورود سویه اومیکرون به در کشور تایید شده و قرار است محدودیتهای جدیدی اعمال شود -که همه اینها برای حفظ سلامت جامعه مفید، لازم و ضروری است- پس چرا باید حدود دو میلیون دانش آموز را به تجمع در امتحانات پایان ترم مدارس فرا خواند؟
گفته میشود امتحانات با رعایت پروتکلهای بهداشتی برگزار میشود، اما آیا این امکان در همه مدارس به خوبی وجود دارد؟ این امتحانات به مدت دو هفته به طول میانجامد و جمعیت دو میلیونی بارها کنار یکدیگر حاضر میشوند. اگر مسئولان آموزش و پرورش نگران تقلب در امتحانات هستند و اصرار بر حضوری بودن امتحانات دارند، باید لااقل تا مشخص شدن وضعیت شیوع سویه جدید، دست نگه دارند.
به نظر میرسد، در جهت حفظ ایمنی جمعی به ویژه حفظ سلامت دانشآموزان، ستاد ملی مقابله با کرونا باید در این موضوع ورود کند و به آموزش و پرورش اجازه حضوری برگزار کردن امتحانات را ندهد. به هر حال موضوع بسیار مهمی است و حفظ جان دانش آموزان در اولویت نسبت به تقلب نکردن آنها در امتحانات است.