جامعه ۲۴ – معلمان خرید خدماتی عمدتاً در مناطق محروم خدمت میکنند و حداقل قانون کار به آنها پرداخت میشود. این در حالی است که میزان ساعت کار معلمان خرید خدمات در طول هفته کاهش پیدا کرده که موجب میشود دریافتی آنان بسیار کم باشد، اما همچنان این معلمان به اندازه معلمان رسمی و پیمانی فعال هستند. جای سوال دارد که چطور این قشر قادر خواهد بود با میانگین دو میلیون تومان پرداختی، به امور معیشتی خود بپردازد؟ حال آنکه اینان از هرگونه مزایایی که معلمان رسمی برخوردارند، محروم هستند و غالباً تا سالها بیمهای ندارند و اگر بیمه و مزایای دیگری به آنها پرداخت میشود، بسیار حداقل و در مقایسه با معلمان رسمی آموزش و پرورش بسیار کمتر است.
وزارت آموزش و پرورش سالهاست که برای جبران کمبود معلم به ویژه در کلاسهای مهارتی و کارگاهی در هنرستانها، جوانان تحصیلکرده دانشگاهی را به کار میگیرد و کملطفی نسبت به این قشر تا آنجاست که تمام اختیارات مربوط به استخدام و پرداخت حقوق و بیمه این مربیان، به صورت تام به عهده شرکتهای ثالث قرار داده شده است و این طبیعی است که آنها بیشتر به نفع خود فکر کنند. اگر چه خبرهایی به گوش میرسد که در آیندهای نزدیک قرار است معلمان خرید خدمت، از طریق دریافت گواهینامههای صلاحیت حرفهای به استخدام آموزش و پرورش درآیند، اما همچنان اقدام در اینباره نیز در پیچ و خمهای اجرایی وزارتخانه نامشخص است.
نگار احمدی، معلم و هنرآموز و یکی از همین نوع معلمانی است که سالها تجربه تدریس در مدارس روستایی در استان فارس را دارد. او درباره وضعیت پرداختیها و رسیدگی به معیشت معلمانی چون خود گفت و اظهار کرد: وزارت آموزش و پرورش پیشتر اعلام کرده بود که قانون خاصی برای استخدام وجود ندارد، اما با طرح استخدام معلمان خرید خدمات میتوان اقداماتی انجام داد. به همین منظور طرحی از سوی یکی از نمایندگان (محمودزاده نماینده مهاباد) در مجلس مطرح شد که این طرح با نام خود ایشان بر سر زبانها افتاد و طی آن، استخدام تمام گروههای مشمول از سال ۹۱ به بعد را شامل میشد، اگر چه این طرح دیگر پیگیری نشد و معلق ماند. این طرح بار مالی برای دولت نخواهد داشت و بر اساس سابقه کار، نیروها استخدام میشوند.
وی ادامه داد: اعضای کمیسیون آموزش بر این نظر بودند که معلمان خرید خدمات مانند سایر متقاضیان از طریق ماده ۲۸ و آزمون استخدامی اقدام کنند، اما چنین دیدگاهی به درد افرادی مانند من که سالها تدریس داشتهایم نمیخورد، نخست آنکه شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش، شرایط سنی دارد و برای دارندگان مدرک لیسانس حداکثر ۳۵ سال در نظر گرفته شده است. از دیگر سو، برای مثال در این آزمون اعلام میشود که برای استان فارس، سه معلم کامپیوتر نیاز است که هر نیرو به یک شهر اختصاص دارد، حال در شرایطی که اولویت استخدام و جذب با خانواده ایثارگران بوده و این استان حداقل دارای ۵ هزار تحصیلکرده رشته کامپیوتر است، قبول شدن در این آزمون برای متقاضیان امکانپذیر است؟
این معلم افزود: شرط دیگر در جذب از طریق ماده ۲۸ و آزمون استخدامی، بومی بودن است و با این تعداد نیروی مورد نیاز اعلام شده، مطمئناً دایره قبول شوندگان بسیار محدود خواهد شد. ما معلمان خرید خدمات در شرایطی قرار داریم که نه دیگر فرصتی وجود دارد که بتوانیم در دانشگاه فرهنگیان تحصیل کنیم و نه شرایط لازم برای شرکت در آزمون استخدامی و جذب از طریق ماده ۲۸ را داریم، آن هم با این تعداد اندک نیروی مورد نیازی که اعلام میشود! حال آن که در بسیاری از مدارس از جمله مدارس روستایی که خود من در این مدارس تدریس میکنم، حدود ۳۰ تا ۴۰ ساعت درسی روی زمین است و برای آنها معلمی نیست. وقتی که این همه با کمبود نیروی معلم مواجهیم، چرا باید اعلام شود که برای مثال فقط ۳ معلم برای فلان رشته در یک استان مورد نیاز است؟ آن هم در صورتی که اولویت با خانواده ایثارگران است.
بیشتر بخوانید: اجرای رتبهبندی فرهنگیان فقط برای این گروه از معلمان
احمدی خاطرنشان کرد: کمیسیون آموزش مجلس میگوید ماده ۲۸ امکانی برای شرکت کردن همه افراد واجد شرایط در آزمون و جذب در آموزش و پرورش از طریق این ماده است، اما با توجه شرایط سنی شرکت در آزمون، معلمان خرید خدمتی که بعضاً سابقه کار بالایی هم دارند و با مدرک لیسانس، سن آنها از ۳۵ گذشته است، چه میشوند؟ از طرفی، رشتههای بسیاری وجود دارد که جوانان در آن رشتهها تحصیل کرده و از دانشگاه فارغ التحصیل شدهاند، حال آنکه در آزمون استخدام آموزش و پرورش اصلا این رشتهها وجود ندارد و نیرویی جذب نمیشود. میگویند فکر کنید این آزمون مانند کنکور است، امسال نشد سال بعد تلاش کنید و قبول شوید! اما مگر میشود با وجود شرایط سنی محدود هر سال در این آزمون شرکت کرد؟ دیگر اینکه در کنکور درصد زیادی میتوانند پذیرش شوند و دیگر چیزی به نام پشت کنکور ماندن معنا ندارد، اما در آزمون استخدام آموزش و پرورش چه تضمینی وجود دارد که حداقل ۵۰ درصد شرکت کنندگان پذیرش شوند؟
به گفته این معلم خرید خدمات؛ نمایندگان مجلس ادعا دارند که ما بهتر میدانیم چه مسائلی باید در نظر گرفته شود و بر همین اساس هم یک طرح نوشته شده است. آنهایی که میگویند جذب معلم فقط باید از طریق دانشگاه فرهنگیان باشد و در این زمینه استناد به صحبتهای رهبری دارند، چرا توجه نمیکنند که ایشان درباره تعیین تکلیف نیروهای قبلی آموزش و پرورش هم تأکیداتی داشتند. گفته نشد که با نیروهایی که سالها سابقه داشتهاند اینگونه برخورد شود.
احمدی یادآور شد: با نمایندگان جلسات مشترکی برگزار شده و صحبت و مسائل و دغدغهها را بازگو کردهایم. تنها نمایندهای که حرف ما را درک کرد نماینده مهاباد بود که طرحی را نوشت و به مجلس ارائه داد که تمام نیروهای خرید خدمت را شامل میشد. کسانی که یک سال مشغول به کار در پیش دبستانی و یا نهضت شدهاند، خیلی سریع و به راحتی به استخدام آموزش و پرورش درآمدند، اما ما که همچنان در حال کار هستیم و چندین سال سابقه داریم هیچ حقی نداریم.
وی افزود: نمایندگان میبایست شرایط جذب از طریق ماده ۲۸، موضوع شرط سنی و نوع آزمون و تعداد رشتههای متفاوتی که در این آزمون وجود دارد و ندارد و تعداد نیروی مورد نیازی که اعلام میشود را در نظر بگیرند. آیا این شرایط برای همه ما معلمان خرید خدمت فراهم است که اگر امسال نشد سال بعد در آزمون شرکت کنیم؟ قطعاً خیر.
این معلم تأکید کرد: اگر از همان ابتدا میگفتند ما نمیخواهیم شما را استخدام کنیم و خودتان میدانید که بمانید یا بروید، اینقدر در مقابل ظلمی که به ما روا داشته شد، سکوت نمیکردیم، آن هم وقتی کارفرما بیمهای برای ما رد نمیکرد و هر چه میگفت دم نمیزدیم، حداقل میتوانستیم شکایت کنیم و از طریق اداره کار از حقمان دفاع کنیم. اکثر معلمان خرید خدمت هفتهای ۴۰ ساعت تدریس دارند و برای هر ساعت ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان دریافتی دارند. آن هم در شرایطی که در اوج شیوع کرونا و موجهای مختلف آن، کلاسهای کارگاهی تعطیل نشد و حضور در این کلاسها اجباری بود، در حالی که معلم رسمی جانش محفوظ بود و در کلاس درس حاضر نشد. البته که از برگزاری کلاس درس حضوری راضیتر هستیم، چرا که خود من در روستا تدریس میکنم و شرایط آموزش حضوری بهتر است، آن هم به این دلیل که دانش آموزان کمتری به دلیل نبود امکانات آموزش مجازی، ترک تحصیل میکنند. دیگر درباره این مسئله چیزی نگویم بهتر است، که با وجود این شرایط و شیوع بیماری و اولویت تزریق واکسن برای معلمان پس از کادر درمان، نام معلمان خرید خدمت را در لیست نیاوردند.
این معلم خرید خدمت اضافه کرد: یکی از نمایندگان مجلس به ما گفت شغل دیگری انتخاب کنید، باشد قبول، اما برای شروع یک شغل دیگر با مدرک لیسانس و نداشتن سرمایه چه کاری را میتوانیم شروع کنیم، آن هم وقتی که سنمان از ۳۰ سال گذشته است؟
نزدیک به یک دهه از طرح مشکلات معیشتی و مسئله استخدام معلمان خرید خدمت میگذرد و همچنان این مشکلات بر قوت خود باقیست. مشکل حقوق نیروهای خرید خدمت باید برطرف شود و مبلغی که پرداخت میشود حتی هزینه رفتوآمد این قشر به محل کار را نیز تأمین نمیکند. در حال حاضر در لایحه رتبهبندی معلمان تلاش میشود که حقوق معلمان به ۱۵ تا ۱۶ میلیون تومان برسد، این در شرایطی است که نیروهای خرید خدمت دریافتی بسیار حداقلی و حدود دو تا سه میلیون تومان دارند.