عبور ارزش معاملات بازار فیزیکی از ۳۱۵ هزار میلیارد ریال

اقتصاد۲۴- مصطفی قاسم پور عملکرد تسویه معاملات کالایی در حوزه بورس‌های کالایی مشتمل بر عملیات فیزیکی بورس انرژی ایران و بازار اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالا در فصل پاییز سال جاری را تشریح کرد.

ارزش کل معاملات بازار فیزیکی

مدیر تسویه معاملات کالایی با بیان اینکه این مدیریت به عنوان اتاق پایاپای بورس‌های کالایی عملیات مدیریت ریسک و همچنین تسویه و پایاپای معاملات در بورس‌های کالایی را بر عهده دارد اعلام کرد: در پایان سه ماهه سوم سال ۱۴۰۰ تعداد کل معاملات به ۲ هزار و ۸۰۶ مورد و ارزش کل معاملات بازار فیزیکی به ۳۱۵ هزار و ۹۹۹ میلیارد و ۱۸۹ میلیون ریال رسیده است.

وی افزود ارزش معاملات تسویه شده ۳۰۱ هزار و ۱۲۷ میلیارد و ۲۷ میلیون ریال و ارزش معاملات منفسخ ۱۴ هزار و ۸۷۲ میلیارد و ۱۶۲ میلیون ریال بوده و از میان معاملات منعقد شده تعداد ۲ هزار و ۷۳۳ تسویه شده اند و در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۰، تنوع محصولات معامله شده مربوط به ۴۷ کالا بوده است.

ارزش معاملات به تفکیک نوع تسویه و نوع معامله

قاسم پور با معرفی انواع شیوه‌های تسویه معاملات در بازار فیزیکی بورس انرژی افزود: هر یک از این شیوه‌های تسویه پیچیدگی‌های خاص خود را دارد که پیچیده‌ترین مدل، مربوط به تسویه شرایطی و چند مرحله‌ای است و آخرین آمار‌ها نشان می‌دهد در سه ماهه سوم سال جاری ارزش تسویه معاملات شرایطی یک هزار و ۴۷۷ میلیارد و ۹۴۰ میلیون ریال بوده و در عین حال ارزش سایر انواع تسویه در بازه زمانی مذکور برای تسویه خارج از پایاپای ۲۰۵ هزار و ۸۶۷ میلیارد و ۳۰۹ میلیون ریال، تسویه نقدی ۹۶ هزار و ۶۶۴ میلیارد و ۸۴۳ میلیون ریال و تسویه با تضمین ۱۱ هزار و ۹۸۹ میلیارد و ۹۷ میلیون ریال به ثبت رسیده است.

بیشتر بخوانید: بازده بورس به صفر رسید / منحنی شاخص بورس به محدوده ابتدای امسال بازگشت

قاسم پور اضافه کرد: معاملات بورس انرژی از نظر شرایط پرداخت و تحویل کالا در طبقه بندی خاص خود قرار می‌گیرند که ارزش آن‌ها در بازه زمانی مذکور در معاملات کشف پریمیوم ۲۳۲ هزار و ۲۵۱ میلیارد و ۲۳۴ میلیون ریال، معاملات نقد ۵۰ هزار و ۵۸۴ میلیارد و ۷۷۶ میلیون ریال و معاملات سلف ۲۶ هزار و ۷ میلیارد و ۲۰۱ میلیون ریال بوده است.

ارزش معاملات به تفکیک گروه‌های کالاییقاسم پور ضمن اشاره به این که با توجه به آنالیز محصولات قابل معامله در بازار فیزیکی و بورس انرژی ایران هر محصول را در گروه بندی خاصی قرار می‌دهد، اظهار داشت: در این دوره زمانی ارزش معاملات به تفکیک گروه‌های کالایی برای نفت خام و گاز طبیعی ۱۳ هزار و ۲۳۴ میلیارد و ۵۳۲ میلیون ریال، محصولات شیمیایی ۱۳ هزار و ۴۶۵ میلیارد و ۳۹۳ میلیون ریال، فرآورده‌های ویژه نفتی ۱۸۲ هزار و ۴۰۹ میلیارد و ۶۰۸ میلیون ریال، فرآورده‌های گازی ۶۲ هزار و ۷۶۵ میلیارد و ۶۳ میلیون ریال، فرآورده‌های اصلی نفت ۳ هزار و ۴۷۰ میلیارد و ۸۵ میلیون ریال، سایر فرآورده‌های نفتی ۳۷ هزار و ۲۹۸ میلیارد و ۱۷۴ میلیون ریال، زغال سنگ و مشتقات آن ۲ هزار و ۲۳۷ میلیارد و ۷۱۱ میلیون ریال و برق و انرژی‌های پاک یک هزار و ۲۸ میلیارد و ۶۲۲ میلیون ریال بوده است.

ارزش معاملات محصولات مشتقه نفتی

مدیر تسویه معاملات کالایی سپرده گذاری مرکزی در ادامه گفت: از جمله دلایل تأثیر گذار در رویکرد خریداران برای انجام معاملات بازار فیزیکی، روند قیمت نرخ دلار و قیمت جهانی نفت خام است که با توجه به نوسان زیاد نرخ‌های مذکور در ۳ ماهه پاییز سال جاری ارزش معاملات در گروه‌های کالایی مربوط به محصولات مشتقه نفتی در مهر ماه ۶۷.۶۵۵.۸۲۰ میلیون ریال، در آبان ماه ۶۹.۲۰۳.۸۷۷ میلیون ریال و در آذر ماه به میزان ۹۹.۶۴۲.۷۰۲ میلیون ریال رقم خورده است.

معاملات رینگ بین الملل

قاسم پور با بیان این که با بهبود مناسبات سیاسی و رفع تحریم‌های اقتصادی می‌توانیم شاهد شکوفایی معاملات رینگ بین الملل بورس‌های کالایی باشیم گفت: تعداد کد‌های معاملاتی صادر شده از مبدا کشور‌های اروپایی در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۰، ۲۱ مورد بوده که در مقایسه با دوره‌های قبلی افزایش قابل توجهی داشته است. لازم به ذکر است ارزش معاملات منعقده در رینگ بین الملل بازار فیزیکی بورس انرژی نیز طی بازه زمانی مذکور ۲۴۱.۷۹۹.۵۳۱ میلیون ریال بوده که معادل ۲۲۶.۷۵۱.۶۵۰ میلیون ریال از آن را معاملات تسویه شده تشکیل می‌دهند.

پراکندگی مشتریان فعال در رینگ بین الملل

وی در ادامه این گفتگو در خصوص مشتریان فعال در رینگ بین الملل گفت: مشتریان فعال در رینگ بین الملل در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۰، از مبدأ کشور‌های «چین، هنگ کنگ، افغانستان، پاکستان، عراق، امارات، عمان، ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، بلاروس و انگلستان» اقدام به انجام معامله نموده اند.

معاملات اوراق بهادار مبتنی بر کالا

مدیر تسویه معاملات کالایی سمات در ادامه ارائه گزارش عملکرد این واحد ضمن اشاره به آغاز معاملات گواهی سپرده کالایی سیمان، میلگرد فولادی و مس در سه ماهه سوم ۱۴۰۰ ابراز امیدواری کرد با افزایش تعداد کالا‌های قابل عرضه در این اوراق و در نتیجه کاهش فاصله قیمت فروش درب کارخانه تا مصرف کننده نهایی می‌توان شاهد کاهش دامنه تأثیر شوک‌های قیمتی بر بازار بود.

وی افزود: در دوره ۳ ماهه پاییز امسال آمار معاملات اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بخش اوراق گواهی سپرده کالایی به ۲۶.۷۷۵.۶۷۵ میلیون ریال، در بخش اوراق سلف موازی استاندارد به ۲۱.۲۴۱.۴۲۸ میلیون ریال و در بخش اوراق گواهی ظرفیت به ۲.۳۰۳.۰۷۳ میلیون ریال دست پیدا کرده است.

ارزش معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی به تفکیک کالا

قاسم پور درباره جزییات ارزش معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی به تفکیک کالا نیز اظهار داشت: در فصل پاییز سال جاری برای محصول سیمان ۱۹۶.۴۸۳ میلیون ریال، میلگرد ۱۴.۶۶۳ میلیون ریال، کشمش ۱.۰۱۰ میلیون ریال، سکه طلا ۱۷.۶۸۵.۹۰۹ میلیون ریال، زیره ۲۷.۵۷۷ میلیون ریال، زعفران ۸.۷۹۱.۴۰۵ میلیون ریال، پسته ۱۱.۳۱۹ میلیون ریال و برنج ۴۷.۳۰۸ میلیون ریال رقم خورده است.

ارزش معاملات اوراق سلف موازی استاندارد

مدیر تسویه معاملات کالایی سپرده گذاری مرکزی افزود: در دوره سه ماهه سوم سال ۱۴۰۰، ارزش معاملات اوراق سلف موازی استاندارد در مهر ماه به ۵.۵۰۷.۲۴۱ میلیون ریال، در آبان ماه به ۴.۳۵۶.۸۷۷ میلیون ریال و در آذر ماه به ۱۱.۳۷۷.۳۱۱ میلیون ریال رسیده و این در حالی است که به تفکیک کالا شامل نفتای سنگین به میزان ۶.۳۴۷.۵۶۵ میلیون ریال، میعانات گازی ۶.۳۲۰.۲۷۷ میلیون ریال، متانول ۵.۰۰۰.۹۰۸ میلیون ریال، سنگ آهن ۶۴.۷۷۲ میلیون ریال، پلی اتیلن ۴۰۰.۲۸۱ میلیون ریال و برق ۳.۱۰۷.۶۲۶ میلیون ریال می‌شود.

اقدامات توسعه‌ای

قاسم پور در خصوص اقدامات پروژه‌ای واحد تسویه معاملات کالایی در سه ماهه سوم ۱۴۰۰ اذعان داشت: یکی از اقدامات مهم این مدیریت در حوزه مدیریت ریسک، تهیه پیش نویس شیوه نامه جامع اخذ تضامین بوده که توسط هیات مدیره سمات تصویب و ابلاغ شد و از دیگر اقدامات توسعه‌ای در دست اجرا می‌توان به سازوکار اعتبار سنجی ذینفعان، باز طراحی فرآیند تسویه شرایطی و چند مرحله ای، راه اندازی مکانیزم تسویه ارزی و توثیق گواهی سپرده کالایی اشاره کرد.