گزارشی میدانی از راسته فروشندگان لوازم خانگی در خیابان امین‌حضور تهران

اقتصاد۲۴- «یک زمانی جنس ایرانی بد بود. الان بقیه بد هستند و جنس ایرانی خوب». این جملات یکی از فروشندگان لوازم خانگی امین‌حضور است. لوازم خانگی از آن دسته کالا‌هایی است که از سال ۹۷ بعد از شروع تحریم‌ها عملا قیمت‌هایش به طور افسارگسیخته‌ای افزایش یافت. به شهادت آمار‌ها قیمت لوازم خاگی در سه سال گذشته بالای ۳۰۰ درصد رشد داشته است. با خارج‌شدن نمایندگی برند‌های معروف شرقی مثل سامسونگ و ال‌جی نرخ محصولات این برند‌ها چنان افزایش یافت که به گفته کسبه «عملا فروش‌شان به صفر رسید»؛ اما ظاهرا این شرایط برای همه برند‌ها نیست. برند‌های ایرانی که چندسالی است فرصت تنفس پیدا کرده‌اند، حالا تقاضای زیادی دارند. قیمت مناسب و کیفیت قابل‌قبول دو عامل اصلی افزایش تقاضای برند‌های ایرانی است؛ تقاضایی که با خرید بیشتر و استفاده از آن‌ها ظاهرا «بین مردم جا افتاده است».

هوای بارانی و بازار سرد

سه‌راه امین‌حضور. زمین از باران صبح خیس است و هوا خنک. مغازه‌ها تازه کرکره را بالا کشیده‌اند و هر فروشنده‌ای مشغول کاری است؛ یکی تمیزکردن مغازه و دیگری چانه‌زدن با مشتری. محمد که جوانی است حدودا ۳۰‌ساله با مو‌هایی پرپشت و جثه‌ای تنومند درباره تمایل مردم به برند‌های ایرانی با لحن شوخی می‌گوید: «یک زمانی جنس ایرانی بد بود. الان بقیه بد هستند و جنس ایرانی خوب». محمد همان‌طور که فاکتور‌های روی میزش را مرتب می‌کند می‌گوید: «از زمان تحریم‌ها که برند‌هایی مثل سامسونگ و ال‌جی کم شد و قیمت‌ها بالا رفت تمایل مردم به برند‌های ایرانی بیشتر شد. هرچه هم بیشتر استفاده کردند بیشتر بین مردم جا افتاد».

او به یکی از تلویزیون‌های روشن فروشگاه که ایرانی است اشاره می‌کند: «قیمت این تلویزیون ۱۰ میلیون تومان است؛ اما اگر تلویزیون با همین مشخصات از برند سامسونگ یا ال‌جی قیمت کنید نزدیک ۲۰ میلیون تومان است. آن هم اگر پیدا شود». جست‌وجوی ما در خیابان امیرکبیر نشان می‌دهد بین تلویزیون ال‌جی با گلدیران یا سام‌سرویس و سامسونگ اختلاف قیمت درخور‌توجهی وجود دارد. برای مثال تلویزیون ۵۰ اینچ سام ۱۵ میلیون تومان قیمت خورده؛ درحالی‌که فروشنده ادعا می‌کند تلویزیون سامسونگ اصل را می‌تواند با ۲۵ میلیون تومان برای خریدار تهیه کند. به نظر می‌رسد با عدم واردات برند‌های معروف شرقی و افزایش قیمت بی‌سابقه این محصولات، برند‌های ایرانی بهتر توانسته‌اند خودشان را نشان بدهند.

یکی دیگر از فروشندگان خیابان امیرکبیر هم با این گزاره موافق است: «وقتی قیمت تلویزیون سامسونگ ۳۴ اینچ برندی مثل ال‌جی تا ۱۰ میلیون تومان با همان نمونه در برند ایکس‌ویژن یا تی‌سی‌ال اختلاف قیمت داشته باشد، نمی‌توان گفت چرا مشتری آن را می‌خرد. مشتری به کیفیت فکر می‌کند؛ اما به جیبش هم نگاه می‌کند؛ همه می‌دانند که ماژول تلویزیون تنها در اختیار پنج کشور جهان است؛ پس اگر ماژول با‌کیفیتی بخرید، دیگر اسم برند و کشور سازنده مهم نیست. تلویزیون‌های تی‌سی‌ال و ایکس‌ویژن هم همین است، به لحاظ کیفیتی تفاوتی با سامسونگ و ال‌جی ندارند. تفاوت آن‌ها در برنامه جانبی یا همان هوشمند‌بودن است». این صحبت‌های مرد میانسالی است که یکی دیگر از فروشندگان این راسته است. شهریار درباره کیفیت برند‌هایی مثل ایکس‌ویژن، الیو یا اسنوا در بازار لوازم خانگی می‌گوید: «فقط در بازار کشور ما مردم این‌همه به برند اهمیت می‌دهند وگرنه همه کالا‌ها استاندارد‌های لازم را دارند وگرنه اصلا وارد نمی‌شدند.

بیشتر بخوانید:  راه‌های افزایش تمایل خرید لوازم خانگی ایرانی چیست؟

نمی‌گویم کیفیت این محصولات مثلا به سامسونگ می‌رسد؛ اما قیمت برند‌هایی مثل سامسونگ و ال‌جی خیلی غیرمنطقی شده است و تقاضای بازار بیشتر به سمت برند‌های تازه تمایل پیدا کرده است؛ مخصوصا الان که همه برند‌های محصولات را گارانتی می‌کنند».

لوازم یدکی در دسترس

فروشنده دیگری که در مغازه ایستاده و صفحه گوشی را بالا و پایین می‌کند، معتقد است بازار لوازم یدکی محصولات باعث شده برند‌های ایرانی بیشتر دیده شوند. به گفته حسام لوازم یدکی برند‌های مختلف بازار «همه یکی است. برای مثال لوازم یدکی که برای تلویزیون‌های سام استفاده می‌شود برای گلدیران هم استفاده می‌شود و فرقی نمی‌کند». خبرنگار ما به طور مستقل نمی‌تواند این گزاره را تأیید کند؛ اما بسیاری از فعالان بازار معتقدند تحریم‌ها سبب شده کانال‌های واردات یدکی لوازم خانگی به‌شدت کاهش پیدا کند.

همین‌طور خبر و تصویر «مونتاژ دستی» تلویزیون با لوازم یدکی بی‌کیفیت و دست دوم مدتی در شبکه‌های مجازی دست‌به‌دست می‌چرخید. حسام همان‌طور که داخل مغازه می‌رود و به سمت میزش می‌رود، تأکید می‌کند که «فقط جنس‌های ایرانی با لوازم یدکی خودشان در بازار فروخته می‌شوند». حسام در پاسخ به این سؤال که آیا ذائقه خرید لوازم خانگی مردم تغییر کرده است می‌گوید: «صددرصد. قبلا در همه خانه‌ها وسایل یکی، دو تا برند بود؛ اما با وجود تنوع برندی که الان در بازار هست، نمی‌توانیم بگوییم بازار در انحصار برند خاصی است». این فروشنده درباره خدمات گارانتی وسایل خانگی برند‌های ایرانی هم با همان لبخند می‌گوید: «الان شرکت‌های گارانتی همه برند‌ها را پوشش می‌دهند.

از همان شرکت‌های گارانتی هم سؤال کنی اثبات می‌شود که لوازم یدکی برند‌های ایرانی در بازار بیشتر از برند‌های دیگر پیدا می‌شود. حتی باکیفیت‌تر. لوازم یدکی برند‌های ایرانی هم در دسترس هستند و هم قیمت مناسب‌تر و متعارف‌تری دارند؛ به طوری که رقابت در این حوزه بیشتر شده است مثلا یکی از عوامل فروش بیشتر لوازم خانگی برند‌های ایرانی این است که حالا ضمانت معتبر دارند و این شرکت‌های ضمانت‌دهنده در عرض سه ساعت کار نصب را انجام می‌دهند».

تلویزیون چند؟

اگر قصد خرید تلویزیون دارید، مشاهدات میدانی ما از محله امین‌حضور نشان می‌دهد تلویزیون ۵۰ اینچی ایرانی را می‌توانید با حدود ۱۵ میلیون تومان خریداری کنید؛ در‌حالی‌که تلویزیون سامسونگ با همین مشخصات بالای ۲۰ میلیون تومان است. البته اختلاف بین قیمت این برند‌ها با برند‌هایی مثل سامسونگ و ال‌جی به‌شدت زیاد است. اگر به تلویزیون کوچک‌تری نیاز دارید می‌توانید نمونه ۳۴ اینچی برند‌های ایرانی را با حدود ۱۰ میلیون تومان و تا هشت میلیون تومان خریداری و تهیه کنید. مشاهدات میدانی ما از بازار لوازم خانگی حاکی از افزایش تمایل مردم به برند‌های ایرانی است؛ برند‌هایی که به گفته فروشندگان «حداقل از لوازم یدکی آن خیالت راحت است».