واگذاری سرخابی‌ها به سبک اسپانیایی

اقتصاد۲۴- به‌دنبال پیشنهاد وزیرکار برای واگذاری سهام سرخابی‌ها به سبک اسپانیایی، مدیرکل امور بین‌الملل وزارت کار دیروز در جریان دیدار با سفیر اسپانیا از او خواست، مقدمات برگزاری نشست‌های مشترک میان روسای باشگاه‌های رئال مادرید و بارسلونا را با مدیران پرسپولیس و استقلال فراهم کند.

همزمان با اعلام سازمان خصوصی‌سازی، برای واگذاری بخشی از سهام پرسپولیس و استقلال، تا پایان بهمن در فرابورس بحث درباره روش واگذاری این دو باشگاه به بحث روز رسانه‌ها تبدیل شده است. آنطور که رئیس سازمان خصوصی‌سازی به همشهری گفته است، تاکنون در مورد روش واگذاری سهام مدیریتی این دو باشگاه تصمیم قطعی گرفته نشده و فقط قرار است بخشی از سهام این دو باشگاه در فرابورس به عموم عرضه شود.

با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد تاکنون ۳ مدل، یعنی واگذاری سرخابی‌ها به ۲ شرکت رقیب در یک صنعت، خصوصی‌سازی به سبک تعاونی و پیمان مدیریتی، مطرح شده است که از این ۳ مدل روش پیمان مدیریتی بخت زیادی ندارد، اما ۲ روش دیگر در حال پیگیری هستند. تازه‌ترین خبر‌ها نشان می‌دهد در کنار طرح واگذاری سهام به ۲ شرکت رقیب صنعتی یا خدماتی، بخت و اقبال طرح فروش سهام این دو باشگاه در قالب تعاونی، به سبک باشگاه‌های بارسلونا و رئال مادرید اسپانیا، نسبت به قبل بیشتر شده است.

واگذاری به سبک اسپانیایی

۲ هفته پیش حجت‌الله عبدالملکی، وزیر کار با انتشار توییتی نوشت: ماه گذشته در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری پیشنهاد دادم مدیریت سرخابی‌ها در قالب تعاونی به مردم واگذار شود؛ این نوع باشگاه‌داری در ۲ تیم بارسلونا و رئال‌مادرید تجربه شده و یک قاعده پذیرفته‌شده جهانی است.

بیشتر بخوانید: عرضه سهام سرخابی‌ها، آفتی جدید برای سرمایه مردم/ چرا دولت از واگذاری سرخابی ها به مردم دفاع می‌کند؟

به‌دنبال این اظهارات، روز گذشته حامدفروزان، مدیرکل امور بین‌الملل وزارت کار در دیدار با آنخل لوسادو فرناندز، سفیر اسپانیا در ایران، خواستار برگزاری نشست‌هایی میان مدیران باشگاه‌های رئال مادرید، بارسلونا و پرسپولیس و استقلال شد. او تأکید کرد: باید از تجربیات اسپانیا برای اداره و هدایت این دو باشگاه در قالب تعاونی استفاده کنیم. ظاهرا بعد از این دیدار سفیر اسپانیا نیز قول مساعد داده یک نشست مجازی برای تبادل اطلاعات بین مدیران باشگاه‌ها برگزار کند. همزمان حسین قربان‌زاده، رئیس سازمان خصوصی‌سازی در این باره گفت: پیشنهاد‌های متعددی وجود دارد. ازجمله اینکه شرکت‌های بورسی و غیربورسی، معادل کسب یک یا ۲ کرسی از هیأت مدیره این دو باشگاه، سهام آن‌ها را خریداری کنند. درکنار آن مدل پیشنهادی وزارت رفاه درمورد تشکیل تعاونی سهامی عام نیز در دست بررسی است. این خبر‌ها نشان می‌دهد طرح خصوصی‌سازی سرخابی‌ها با روش تعاونی هنوز از گزینه‌های روی میز به شمار می‌آید. به‌ویژه آنکه سید ابراهیم رئیسی، طرح وزیر کار را برای بررسی و اجرا به وزرای ورزش و اقتصاد ارجاع داده است.

باشگاه‌داری اسپانیایی چیست؟

در اسپانیا باشگاه‌های بارسلونا، رئال مادرید، اوساسونا و اتلتیک بیلبائو به‌صورت انجمن ثبت شده‌اند و مالکیت‌شان به شکل تعاونی است. یعنی سهام باشگاهی مثل رئال مادرید به هوادارانش تعلق دارد و آن‌ها خود رئیس باشگاه را هم انتخاب می‌کنند. هواداران با پرداخت حق عضویت سالانه اجازه شرکت در انتخابات هیأت‌مدیره را دریافت می‌کنند. به‌گفته سفیر اسپانیا، ۵۰ هزار نفر در هریک از این باشگاه‌ها حق عضویت پرداخت می‌کنند.

امیر علیزاده، کارشناس اقتصاد ورزش درباره این مدل اقتصادی می‌نویسد: برخلاف شرکت‌های سهامی، امکان خرید سهام این باشگاه‌ها وجود ندارد و فقط می‌توان در آن‌ها عضو شد. اعضای رئال مادرید که به آن‌ها سوسیوس می‌گویند، یک مجمع را تشکیل می‌دهند که بالاترین مرجع حاکم باشگاه محسوب می‌شود. مدل عضویت-مالکیت باشگاه‌های فوتبال در اسپانیا مورد توجه باشگاه‌های فوتبال در انگلستان نیز قرار گرفته است. تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد این روش، مسئولان باشگاه‌ها را مسئولیت‌پذیرتر و دخالت هواداران را در ساختار باشگاه‌ها دمکراتیک‌تر می‌کند. در یک پیمایش که چند سال پیش توسط کنفدراسیون شرکت‌های تعاونی انگلیس انجام شد، ۵۶درصد پاسخ دهندگان بر این عقیده بودند اگر باشگاه‌ها به شکل تعاونی اداره شوند، نحوه مدیریت‌شان بهبود پیدا می‌کند.

پیش‌بینی درآمدی

تاکنون اطلاعات دقیقی درمورد تعداد هواداران پرسپولیس و استقلال منتشر نشده است، اما چند سال پیش کنفدراسیون فوتبال آسیا در فهرستی پرسپولیس را بالاتر از الهلال عربستان و دالیان چین پرهوادارترین باشگاه آسیا معرفی کرد. برخی اطلاعات غیردقیق نیز حاکی است پرسپولیس با ۵۱ میلیون طرفدار در رده دهم جهان و استقلال با ۲۴ میلیون هوادار در رده ۳۴ دنیا ایستاده است. پیش‌تر نیز عادل فردوسی‌پور در مجله ورلدساکر نوشته بود: پرسپولیس با بیش از ۳۰میلیون هوادار به‌عنوان محبوب‌ترین باشگاه آسیا شناخته می‌شود. با وجود چنین آماری نمی‌توان به‌طور دقیق برآوردکرد خصوصی‌سازی از طریق تشکیل تعاونی‌ها تا چه حد می‌تواند به تزریق منابع مالی به این دو باشگاه منجر شود، اما برآورد‌های همشهری نشان می‌دهد بسته به‌میزان افرادی که به مشارکت و پرداخت حق عضویت تمایل دارند، این دو باشگاه می‌توانند درصورت دریافت حق عضویت ۱۰ تا ۵۰ هزار تومان به‌صورت تقریبی سالانه بین ۱۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان منابع مالی جذب کنند.