نبرد امریکایی بر سر احیای برجام

اقتصاد۲۴- با وجود نشانه‌های پیاپی درباره نزدیک بودن اعلام دستیابی به چارچوب تفاهماتی آمریکایی – ایرانی برای احیای توافق هسته‌ای یا برجام که در سال ۲۰۱۵ امضا شده بود، نشانه‌هایی وجود دارد که نادیده گرفتن آن‌ها برای چالش دیپلماتیک داخلی که انتظار دولت بایدن را می‌کشد، دشوار است، به طوری که درخواست‌ها در داخل مجلس سنا برای دستیابی به موافقت مجلس پیش از هر گونه توافق با ایران افزایش یافته است. در این چارچوب، ۳۳ عضو کنگره اخیرا در نامه‌ای به بایدن هشدار داده اند که از تمام توان خود برای جلوگیری از هر اقدام دولت بایدن بدون در نظر گرفتن نظر کنگره جلوگیری خواهند کرد.

در واقع سناریویی که تلاش‌های رئیس جمهور بایدن برای احیای توافق هسته‌ای با آن روبه رو است، شبیه آن چیزی است که در سال ۲۰۱۵ رخ داد. در هر حال، رئیس جهوری آمریکا نیاز مبرمی به توافق با کنگره دارد، زیرا این مساله تنها به پیشبرد توافق یا تفاهمات جدید مربوط نیست، بلکه اساسا به قدرت و اختیارات رئیس جمهوری در لغو تحریم‌های تحمیلی بر ایران ارتباط دارد.
به طور کلی هر گونه حمایت کنگره از هر چارچوب تفاهماتی برای احیای توافق هسته‌ای با ایران از نظر تبلیغ توافق برای افکار عمومی آمریکا بسیار مهم به نظر می‌رسد. بیشتر از آنچه مساله مربوط به پذیرش فرمول و چارچوب جدید از سوی رای دهندگان آمریکایی است، مربوط به اختیارات رئیس جمهوری نیست، علاوه بر آنکه موضع مخالف کنگره ممکن است از توان رئیس جمهور بایدن برای لغو تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته ایران بکاهد. چنان که مخالفت کنگره، ممکن است فرصت شانه خالی کردن ایران و امریکا از آنچه بعدا درباره آن‌ها در وین توافق می‌شود، نخواهد داشت.
دولت رئیس جمهور بایدن، خود را در محاصره فشار‌های متعددی می‌بیند از جمله نگرانی شریک استراتژیک اسرائیلی خود و نگرانی هایش درباره پیامد‌های احیای توافق هسته‌ای بدون اینکه ایران ملزم شود از فعالیت‌های موشکی خودداری کند و نیز گروه‌های مسلح وابسته اش در مناطق مختلف خاورمیانه را مهار کند، علاوه بر آنکه کاخ سفید به مقاصد واقعی رهبران ایران اعتماد ندارد.

بیشتر بخوانید: آخرین خبر‌ها از احیای برجام و پیشنویسی که نوشته می‌شود

بخش دشوارتر در این مساله این است که رئیس جمهور بایدن باید پیچیدگی‌های پرونده ایران را به شکل سریع حل کند تا به سرعت به چالش‌های چینی و روسی بپردازد و این مساله، تصمیم اخیر آمریکا مبنی بر بازگشت معافیت‌های مربوط به تحریم‌های تحمیلی بر برنامه هسته‌ای غیر نظامی ایران را توضیح می‌دهد، در حالی که وزارت امور خارجه آمریکا آن را یک گام فنی ضروری برای بازگشت به توافق هسته‌ای قلمداد کرده است. با وجودی که برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران، ابزاری برای ذخیره سازی مقادیر زیادی اورانیوم غنی سازی شده است که نظامی کردن برنامه و دستیابی به سلاح هسته‌ای مستلزم آن است، اگرچه تهران به این تصمیم آمریکا معترض بوده و آن را بازی جدید توصیف کرده است.
به صراحت می‌توان گفت که هر توافق جدیدی که در خصوص برنامه هسته‌ای ایران به دست آید، ممکن است سرنوشت آن به موضع کنگره گره نخورد، زیرا قوانین آمریکایی با وجود پیچیدگی‌هایی که دارد، راه‌هایی برای خروج از این وضعیت دارد که کاخ سفید می‌تواند از طریق آن عبور کند. نزاع میان قوای مجریه و قانونگذاری در آمریکا یک نزاع تاریخی و مستمر است، موارد فراوانی وجود داشته که روسای جمهور تصمیمات سرنوشت سازی را بدون موافقت کنگره اتخاذ کرده اند. رئیس جمهور بایدن سابقه سیاسی بزرگی در تعامل با کنگره دارد. اظهارات تد کروز، سناتور جمهوری خواه عضو کمیته روابط خارجی کنگره آمریکا و بیان آنچه در وین جریان دارد به عنوان یک فاجعه احتمالی می‌تواند به ماهیت نزاع حزبی شدید میان حزب جمهوری خواه و دموکرات در خلال برهه آتی به ویژه در انتخابات میان دوره‌ای کنگره در نوامبر آینده اشاره داشته باشد.

منبع: الجزیره (عربستان) /دیپلماسی ایرانی