آخرین وضعیت همسان‎سازی حقوق بازنشستگان

اقتصاد۲۴- دولت اواسط بهمن‌ماه لایحه مربوط به همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را که می‌توانست موج نارضایتی‌ها را بکاهد، پس گرفت. این در شرایطی است که دولت پیشین برای رفع مشکل بازنشستگان، این لایحه را به مجلس فرستاد تا عزم خود را برای حل مشکل آن‌ها نشان دهد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که دو مرحله از متناسب‌سازی حقوق توسط دولت دوازدهم صورت گرفته و بازنشستگان کشور بعد از دو مرحله متناسب‌سازی، تفاوت قابل توجه در حقوق بازنشستگی را مشاهده کردند. بر همین اساس، قرار بر این شد که همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در مسیر دائمی شدن قرار گیرد و این در حالی است که در حال حاضر دائمی شدن همسان‌سازی حقوق بازنشستگان به طنابی شبیه شده که عده‌ای طرف تصویب و اجرای آن هستند و یک سمت طناب را می‌کشند و عده‌ای دیگر معتقدند همسان‌سازی نتایج خوبی ندارد و طرف دیگر طناب را می‌کشند و هر کدام سعی دارند حرف خود را به کرسی بنشانند.

علت مخالفت عده‌ای از آن‌ها، همان بهانه همیشگی تورم‌زا بودن افزایش حقوق است و برخی دیگر، اما نداشتن پشتوانه مالی برای تامین بودجه‌ی دائمی شدن همسان‌سازی را دلیل مخالفت خود با این موضوع می‌دانند؛ البته برخی از نمایندگان هم ادعا می‌کنند در حال تلاش برای تصویب لایحه دائمی شدن همسان سازی هستند.

بیشتر بخوانید: کف حقوق کارمندان و بازنشستگان تعیین شد

بهانه دولت چه بود؟

برخی نمایندگان، دلیل پس گرفتن لایحه دائمی شدن همسان‌سازی حقوق بازنشستگان از سوی دولت را به مخالفت سازمان اداری و استخدامی مرتبط دانسته‌اند. اما در همین رابطه علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت در پاسخ به این پرسش که آیا دولت برنامه‌ای جایگزین برای لایحه دائمی شدن همسان‌سازی حقوق بازنشستگان دارد؟ گفته: در دولت قبل در حوزه مسائل ریشه‌ای مانند بازنشستگان، ساماندهی استخدام‌ها، رتبه‌بندی معلمان و... یک تعداد لوایح غیرکارشناسی ارائه شد که البته بخش‌های مختلف دولت هم مخالف آن‌ها بودند. بر این اساس، بعضا یک تعداد لوایح «دومینووار» تقدیم مجلس شدند و طرح‌های مجلس هم به آن‌ها اضافه شدند.

به گفته او، نگاه دولت این است که اگر بخواهیم حل مسائل کشور را به صورت جدی و کارشناسی شده انجام دهیم و بخشی‌نگری نکنیم، باید نقشه اصلاحی جامع را تهیه کنیم.

وی متذکر شده؛ برخی مسابل جدی کشور مانند بازنشستگان یا حقوق و استخدام کارکنان با بخشی‌نگری به مراتب مخرب‌تر هستند، به همین دلیل رییس‌جمهوری دستور دادند که سازمان اداری و استخدامی طرح جامعی را در حوزه استخدام‌ها تهیه کند. در حوزه بازنشستگی هم، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی آسیب‌ها را شناسایی و به رئیس‌جمهوری گزارش داده‌اند. در نهایت راهکار‌ها استخراج می‌شوند.

بهادری در پاسخ به این پرسش که چه زمانی راهکار‌های دولت تدوین و در قالب لایحه به مجلس ارسال می‌شوند؟ تصریح کرده؛ باید یک طرح کارشناسی شده تهیه شود. نباید به خاطر درست کردن ابرو، چشم را کور کنیم؛ یعنی باید طراحی «نظام پاسخ» اتفاق بیفتد و به موضوع‌ها فرابخشی نگاه کنیم. دولت گذشته ۸ سال کار کرد، اما طرح جامعی را برای اصلاح ناترازی صندوق‌های بازنشستگی ارائه نکرد. این در حالی است که ۹۰ درصد بار مالی صندوق بازنشستگی کشوری را دولت تامین می‌کند و این صندوق توانایی پرداخت دیون امروز خود را هم ندارد. به هر شکل باید نقشه اصلاح جامع تهیه شود.

توپی که به زمین دولت افتاد

در این میان، برخی تحلیلگران معتقدند رفتار دولت در اوج بی‌تدبیری صورت گرفته و به نوعی از مجلس بازی خورده است؛ به این ترتیب که ظاهرا مجلس نخواسته این لایحه سخت را رد کند و هزینه تصویب نکردنش را بپردازد.

به اعتقاد آنها، کمترین هزینه‌اش برای مجلس، تشدید افت محبوبیت نمایندگانی است که به انتخابات ۱۴۰۲ چشم امید دوخته‌اند تا باز هم بتوانند بر کرسی‌های بهارستان تکیه بزنند.

تحلیلگران عنوان کرده‌اند؛ استرداد لایحه، عملا توپی را که می‌توانست در زمین مجلس باشد، به زمین دولت بازگرداند. قطعا دولت برای توجیه کار خود یک دوجین عیب و ایراد به لایحه وارد می‌سازد و تلویزیون و رسانه‌های دولتی علیه آن مضمون کوک می‌کنند. اما دولت نمی‌تواند از پاسخگویی به تقاضای مشروع بازنشستگان فرار کند و با مشکلات متعدد روبه‌رو خواهد شد؛ اما تا آن موقع، فعلا مجلس با یک گل زده به دولت، جلو است.

تعجب نمایندگان

با این وجود، حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده مجلس که خود از کوشندگان احیای حقوق بازنشستگان است، گفته؛ دولت نتوانست روی این لایحه بایستد، اما انتظار می‌رود که جایگزینی را برای آن ارائه کند. علی بابایی کارنامی نیز عنوان کرده؛ این‌که چرا دولت آقای رییسی لایحه همسان‌سازی را پس گرفته، برای من مبهم است و جای سوال دارد و منتظر ارائه لایحه جدید هستیم.

حمیدرضا حاجی‌بابایی، نماینده مجلس نیز در نشست خبری با رسانه‌ها، با اشاره به بازپس گرفتن لایحه همسان‌سازی حقوق بازنشستگان از سوی دولت، متذکر شده؛ دولت اراده‌ای برای تحقق این امر مهم ندارد.

شکاف درآمد و هزینه بازنشستگان

چندی پیش علی ترکاشوند، دبیر اجرایی خانه کارگر شهرری ضمن گلایه نسبت به این که دولت طرح همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را به طور جدی پیگیری نمی‌کند، تاکید کرده بود: ما از مجلس انتظار داریم از دولت توضیح بخواهد.

بنا به گفته وی، بعد ازسال‌ها بلاتکلیفی، دولت قبل قدم‌های کوچکی را در بحث طرح همسان‌سازی برداشت و مجلس نیز خواهان دائمی شدن این مصوبه شد، اما اکنون نمی‌دانیم موضع دولت در این خصوص چیست.

این در شرایطی است که براساس اظهارات ترکاشوند درباره اثر شدید نرخ تورم روی سطح زندگی بازنشستگان، هزینه‌های زندگی برای کارگران و بازنشستگان بسیار زیاد شده و کارگران با حقوق ۳، ۴ میلیون تومان نه می‌توانند خرج هزینه‌های روزمره را بدهند و نه خرج دوا و درمان که بسیاری از آن‌ها امروز درگیر بیماری هستند.

دبیر اجرایی خانه کارگر شهر ری توضیح داده بود: یک بازنشسته بعد از ۳۰ سال کار، امروز در شرایطی است که باید برای گذرانِ زندگی خود به سراغ مشاغلی، چون نگهبانی و دستفروشی برود. درخواست بازنشستگان برای پیگیری طرحِ همسان‌سازی زیاده‌خواهی نیست، بلکه زندگی به قدری سخت شده است که آن‌ها دیگر با این حقوق نمی‌توانند زندگی کنند.

علی دهقان‌کیا، رییس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی نیز در اظهارنظری عنوان کرده بود: همسان‌سازی حقوق بازنشستگان طی دو مرحله اجرا شده، اما کانون بازنشستگان در جریان است که حداقل‌بگیران تامین اجتماعی هنوز مستمری کمی را دریافت می‌کنند.

به گفته وی، حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی حداقل باید بین ۱۰ میلیون تا ۱۱ میلیون تومان باشد تا بتوانند زندگیشان با شرایط فعلی اقتصادی، گرانی مسکن و... تامین کنند، اما یک حداقل بگیر تامین اجتماعی با ۳۰ سال سابقه درحال حاضر ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و با ۳۵ سال سابقه ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دریافت می‌کند و این شکافی است که طی سال‌های گذشته ایجاد شده است.