چاله‌های دولت و مجلس برای خرج درآمد‌ها

اقتصاد۲۴- وحید شقاقی درباره فرصت‌های اقتصادی ایران در تحولات بین‌المللی و احتمال تغییر بودجه سال اینده با توجه به افزایش درآمد‌های نفتی کشورمان اظهار داشت: تحولات بیرونی به نفع ایران اتفاق می‌افتد و این فرصت تاریخی است که نصیب ایران شده و از این فرصت باید بیشترین استفاده را داشته باشیم. قیمت نفت به یک عدد بسیار بالایی رسیده و این میزان افزایش قیمت نفت در بازار‌های جهانی بی‌سابقه بوده و به دنبال آن قیمت فراورده‌های نفتی افزایش یافته پیدا کرده و می‌کند، همچنین قیمت فلزات هم افزایش یافته است.

وی افزود: حال اینکه ایران هم صادرات کننده نفت و هم صادرکننده فراورده‌های نفتی است به‌طوریکه ۹۵ درصد صادرات غیرنفتی ایران را مشتقات نفتی شامل می‌شود و از سوی دیگر صادرکننده فلزات هم هستیم بنابراین در تاریخ ایران بهتر از این شرایط، از حیث منابع ارزی پیش نمی‌آید.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: از سوی دیگر جنگ اوکراین و روسیه هم در بحث امتیازگیری از غرب به نفع ایران شده چراکه در حال حاضر غرب به دنبال این است که به سرعت پرونده ایران و ونزوئلا و... را حل کند و سراغ روسیه و چین برود. از این رو هیاتی از آمریکا به ونزوئلا رفته و با اینکه تحریم‌های امریکا علیه ونزوئلا شدت یافته بود، اما با تغییر شرایط به سراغ ونزوئلا رفته‌اند تا نفت این کشور را به بازار‌های جهانی برگردانند.

شقاقی گفت: همچنین همزمان به دنبال تعیین تکلیف در مذاکرات با ایران هستند تا منابع نفتی کشورمان هم وارد بازار‌های جهانی شوند و پرونده ایران را هر چه سریع‌تر به اتمام برسانند و بر روی روسیه و چین متمرکز شوند. برای جهان غرب در این مقطع زمانی ونزوئلا و ایران و سایر کشور‌های خاورمیانه برای موضوعیت ندارد و بر روی دو کشور چین رو روسیه متمرکز شده اند.

وی تاکید کرد: امریکا هم در سیاست‌های راهبردی خود به دنبال این است که بتواند چین و روسیه را مهار کند البته برای آمریکا کنترل کشور چین مهم‌تر از روسیه است؛ بنابراین مجموع این اتفاقات جهانی یک فرصت تاریخی را برای ایران به وجود آورده‌است.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به نگرانی‌ها درباره تبعات افزایش درآمد‌های ارزی ایران در اقتصاد اظهار داشت: معتقدم بهترین اقدام در این شرایط برگشت دلار‌های بلوکه شده به کشور، افزایش قیمت ارز و افزایش فروش نفت این است که رهبر انقلاب سهم صندوق توسعه ملی را از درآمد‌های کشور افزایش معناداری دهند. در حال حاضر سهم صندوق توسعه ملی از درآمد‌های ارزی ۴۰ درصد است که معتقدم با توجه به شرایط کنونی امکان افزایش این سهم تا ۶۰ درصد وجود دارد. از انجایی که براساس سیاست‌های کلی نظام، مدیریت صندوق توسعه ملی بر عهده رهبر انقلاب است و ایشان می‌توانند در این شرایط دستور به افزایش سهم صندوق از درآمد‌های ارزی را صادر کنند.

شقاقی با تاکید بر اینکه به شدت نگران این هستیم که مجلس و دولت این درآمد‌های کشور را با تراشیدن هزینه‌های بی‌خودی تمام کنند، ادامه داد: چاه ویل هزینه‌ها هم ته و تمامی ندارد چنانکه ندا‌های ایجاد هزینه‌های جدید از مجلس به گوش می‌رسد. برای مثال در بحث معلمان در حال ایجاد یک گرفتاری برای کل کشور هستند. این اقدامی که تحت عنوان رتبه بندی معالمان در حال انجام است، دومینو وار به تمام حوزه‌ها، مشاغل و صندوق‌ها سرایت خواهد کرد و با افزایش حقوق معلمان سایر کارکنان و همچنین به ویژه بازنشستگان خواستار افزایش حقوق خواهند بود. همچنین از سوی دیگر ندای واردات خودرو و از این دست از واردات را می‌شنویم.

بیشتربخوانید:تبعات حذف ارز دولتی و پرداخت یارانه بیشتر

وی گفت: این افزایش درآمد‌های نفتی یک فرصت تاریخی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های نفت، گاز، صنعت برق و توسعه نیروگاه و اصلاح ساختار و جلوگیری از اتلاف برق، آب و صندوق‌های بازنشستگی است. سرمایه‌گذاری در این ۵ حوزه نیاز‌مند ۴۰۰ میلیارد اعتبارات خواهد بود.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به افزایش درآمد‌های نفتی کشور اظهار داشت: سال آینده اگر امکان فروش ۲ میلیون بشکه نفت را داشته باشیم و به طور میانگین قیمت هر بشکه نفت ۱۰۰ دلار باشد و درصورت امکان ورود این میزان ارز به کشور، درآمد کشورمان به ۷۰ تا ۸۰ میلیارد دلار خواهد رسید در حالی که درآمد نفتی ایران در سال ۹۹ حدود ۱۲ میلیارد دلار و قیمت نفت هم سال گذشته ۳۵ دلار بود.

وی گفت: می‌توان ۲۰ میلیارد دلار آن را در اختیار دولت قرار داد و ۵۰ میلیارد را صرف سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ۵ حوزه مذکور کرد. اگر این روند در سال ۱۴۰۲ هم تکرار شود به طور واقعی می‌تواند اقدامات خوبی در توسعه زیرساخت‌های کشور انجام داد، اما در این شرایط نگران چاله‌هایی هستیم که از حالا برای این درآمد‌ها کنده‌اند که بسیار خطرناک است.

شقاقی با تاکید بر اینکه تزریق این میزان ارز می‌تواند موجب افزایش نقدینگی و رشد تورم شود و از این رو باید کاملا مدیریت شده باشد تا به یکباره نقدیندگی وارد کشور نشود، اظهار داشت: اگر ۵۰ میلیارد دلار برای زیرساخت‌های گفته شده خرج شود با در نرخ گرفتن نرخ تسعیر ارز با در نظر گرفتن ضریب فزاینده ۸، این میزان ارز می‌تواند ۸ هزار هزار نقدینگی ایجاد کند و همین جریان افزایش ورود ارز به کشور می‌تواند خطرناک باشد بنابراین درآمد‌های نفتی باید با برنامه ریزی و مدیریت شده در پروژه‌های زیرساختی وارد شود تا شوک تورمی به کشور وارد نشود.