پایان رفاقت سعید جلیلی با رئیسی

اقتصاد۲۴- کارزار انتخابات که به راه می‌افتد وعده‌های آب و نان و آبادانی هم از هر گوشه و کناری جوانه می‌زند و آنچنان ریشه می‌دواند که هر کسی نداند و نشناسد می‌گوید چه گلستانی شود بعد از انتخابات؛ اما گلستان همانا و سراب وعده‌ها همان.

داستان انتخابات ۱۴۰۰ هم تفاوتی با انتخابات پیشین نداشت و کاندیدا‌ها مقابل لنز زوم شده دوربین صدا و سیما از چنین و چنان کردن‌ها گفتند و در نهایت ابراهیم رئیسی در حلقه حمایت رفاقت‌های پشت پرده و رقابت‌های روی صحنه سکان قوه مجریه را به دست گرفت. حالا تقریبا یکسال می‌شود که دولت مورد وفاق اصولگرایان در راس امور قرار دارد، اما همه چیز آنطور که باب میل بود پیش نرفت و آن رفاقت‌های پشت پرده یکسال پیش این روز‌ها جای خودش را به انتقاد و رقابت داده است.

بخت با جلیلی یار نبود

سعید جلیلی یکی از همان رفقای پشت پرده کاندیداتوری ابراهیم رئیسی بود که در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ حضور پررنگی داشت و از برنامه‌هایش برای اقتصاد ایران می‌گفت. البته این اولین بار نبود که دیپلمات اصولگرایان در جمع کاندیدا‌های ریاست جمهوری قرار می‌گرفت. ۱۱ سال پیش وقتی تاریخ مصرف ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد به پایان رسید جلیلی که آن روز‌ها به عنوان دبیر شورای امنیت ملی و در راس تیم مذاکره کننده، مذاکرات هسته‌ای را با ۱+۵ به پیش می‌برد نامش بر سر زبان‌ها افتاده بود پا به میدان انتخابات گذاشت به این امید که ۴ سال با تکیه بر صندلی ریاست جمهوری بتواند همه ایده‌هایش را در جهت کشورداری پیاده کند؛ اما بخت با او یار نبود و اولین شکست انتخاباتی در کارنامه سیاسی‌اش نشست.

از همان روز بو که این گزینه اصلح جبهه پایداری، خیز بلندش را برای انتخابات ۹۶ برداشت. جلسات دولت سایه در جهت نقد دولت وقت با وزرای جایگزین در دفترش برگزار شد و هر بار صورت جلسه‌ای و گزارشی از چند و، چون آن منتشر شد. البته امید‌های سعید جلیلی برای انتخابات سال ۹۶ هم به سرانجام نرسید و کنگره ۳۰۰۰ نفری اصولگرایان ترجیح داد تا او را از لیست کاندیدا‌های جبهه راست کنار بگذارد.

برنامه‌های کنار گذاشته برای رفقا

روی انتخابات ۹۶ و حضور تمام عیارش حساب زیادی باز کرده بود، اما وقتی از این لیست کنار گذاشته شد در آخرین سنگر پناه گرفت و برای مدتی ترجیح داد سکوت کند هرچند بعد از آن سر گلایه‌ها و شکایت‌های غیر مستقیم خطاب به هم‌قطاران باز شد، اما در نهایت وقتی تنور مناظرات انتخاباتی داغ شد جلیلی هم دوباره ردای رفاقت به تن کرد و مدعی شد حاضر است برنامه‌هایش را در اختیار دو کاندیدای اصلی اصولگرا یعنی ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف قرار دهد تا آن‌ها بتوانند از این برنامه‌ها در رقابتشان با حسن روحانی استفاده کنند و اگر هم به کرسی قدرت دست پیدا کردند که چه بهتر! می‌توانند آن را در دستورکار اجرایی‌شان قرار دهند. البته این صحبت‌ها و دست رفاقت جلیلی چندان طرفداری پیدا نکرد و نه قالیباف و نه رئیسی استقبالی از این پیشنهاد نکردند و حتی بعد‌ها هم همین مسله مورد نقد جلیلی قرار گرفت.

بیشتر بخوانید: از رقابت قالیباف و جبهه پایداری چه می‌دانید؟

انتخابات ۹۶ هم با وجود دلخوری‌هایش برای جناح راست، گذشت، اما این گذشتن برای سعید جلیلی به معنا شروع دوباره و تلاش برای چهار سال بعد بود. عَلَم انتخابات ۱۴۰۰ که به پا شد زمزمه‌ها درباره حضور سعید جلیلی در انتخابات هم قوت گرفت و در نهایت در کوران احساس وظیفه‌ها برای خدمت کردن، جلیلی هم پا به ساختمان وزارت کشور گذاشت و رسما وارد گود انتخابات شد تا در حلقه رفقا نقشی در این صحنه حمایتی برای ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی داشته باشد.

جلیلی در طول مناظرات و تبلیغات انتخاباتی دوباره بر طبل برنامه‌های چندین ساله‌اش که در جریان جلسات سایه جمع‌آوری کرده بود کوبید و آن را مجموعه‌ای حساب شده برای اجرا کردن و درمان اقتصاد کشور معرفی کرد. البته این‌بار هم جلیلی توفیقی در انتخابات نداشت و از آنجا که از همان روز اول در ردای کاندیدای حمایتی وارد انتخابات شده بود قبل از آنکه خود را به معرض رای بگذارد از این انتخابات به نفع ابراهیم رئیسی کنار کشید. ناگفته نماند که این بار هم قول داد که اگر رئیسی بخواهد برنامه‌هایش را در اختیار او و دولتش می‌گذارد تا از آن استفاده کند.

تغییر رنگ رفاقت

وقتی سعید جلیلی به نفع ابراهیم رئیسی از خیر انتخابات و ریاست جمهوری گذشت انتظار داشت بعد از جای گرفتن ریسی در ساختمان خیابان پاستور، در باغ سبزی به او نشان داده شود و کرسی در درون دولت برایش کنار گذاشته شود، اما این تصورات تنها در سر سعید جلیلی و حامیانش بود که ساخته و پرداخته شد چرا که ابراهیم رئیسی نه کرسی وزارت خارجه‌ای به او پیش‌کش کرد و نه دبیری شورای عالی امنیت ملی به او پیشنهاد شد.

وقتی هم باب مذاکرات با اروپا بر سر برجام باز شد خبری از حضور سعید جلیلی در تیم مذاکره کنندگان نبود. همان زمان بود زمزمه‌های انتقادات جلیلی از برجام و مذاکرات به گوش رسید؛ این کلاف رفاقت‌ها و رقابت‌ها وقتی پیچیده‌تر شد که محسن رضایی به عنوان معاون اقتصادی رئیس جمهور در تیم اقتصادی ابراهیم رئیسی قرار گرفت غافل از آنکه سعید جلیلی سرش در این تقسیم سمت‌ها بی کلاه ماند و این‌بار هم جلیلی با برنامه‌های چند ساله که روی طاقچه دفترش رنگ غبار گرفته، جایی در دولت نیافت.

حالا این روز‌ها که نقد‌های اقتصادی به دولت اوج گرفته، صدای انتقادات از سمت جلیلی البته نه به صراحت کلام دیپلمات اصولگرا بلکه با طعنه‌ها و کنایه و بیشتر از سوی حامیانش بلند شده است و گروهی که در خط مقدم حمایت رئیسی و دولتش قرار داشتند این روز‌ها تغییر مسیر داده‌اند و به صف منتقدان پیوسته‌اند.