انحصار خودرو‌های وارداتی برای مرفهین دهک دهم

اقتصاد۲۴- پس از چندسالی که قیمت خودرو در مسیر سربالایی قرار داشت با اعلام خبر آزادشدن واردات خودروی خارجی ته دلمان گفتیم که حتما قرار است به زودی خودرو‌هایی با استاندارد‌های جهانی و قیمت مناسب به بازار ایران بیاید تا مانعی برای افزایش عجیب قیمت خودرو باشد. اما پس از آن که خبر آزادشدن واردات خودرو چندروزی آرامش را به بازار برگرداند حالا برخی گزارش‌ها از آن حکایت دارد که خودرو‌های وارداتی صرفا برای قشر مرفه جامعه و به اصطلاح این روز‌ها دهک دهمی قابل استفاده است. برآیند گزارش‌های روز گذشته فرهیختگان و رویداد ۲۴ نشان می‌دهد که واردات خودرو حداکثر ۱۰ درصد نیاز جامعه را رفع می‌کند که مربوط به قشر متوسط جامعه نیست. در گزارش‌ها آمده است که اگر نگاهی به تعرفه و مالیات و عوارض واردات خودرو بیندازید متوجه می‌شوید که قیمت‌ها بعد از واردات آن قدر بالا خواهد رفت که بخش قابل توجهی از خانوار‌ها توان خریدن آن‌ها را ندارند! می‌دانید چرا؟

واردات خودرو چقدر در بازار تاثیر دارد؟

از چندماه پیش که زمزمه‌های واردات خودرو خبرساز بود، یک سوال مهم برای همه مردم به وجود آمده بود: این که واردات خودرو می‌تواند به بازار ایران تعادل ببخشد یا نه؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد بین سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۰ تنها در سه‌سال ۱۳۹۸، ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ واردات خودرو به‌دلیل شرایط و محدودیت‌های ارزی کاملا ممنوع بوده و در بقیه سال‌ها واردات خودرو آزاد بوده است. این داده‌ها حکایت از آن دارد که طی سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷ به‌طور میانگین ۵۰ هزار دستگاه و بین سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ سالانه حدود ۶۰ تا ۶۵ هزار دستگاه خودروی خارجی وارد کشور شده است.

بیشتر بخوانید: جزئیات ثبت نام در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو

درخصوص این که با واردات ۷۰ تا ۸۰ هزار دستگاه خودروی خارجی در بازار خودرو تعادل ایجاد خواهد شد، باید مولفه‌های اثرگذار بر تنظیم بازار خودرو را برشمرد. طبیعی است با افزایش عرضه در بازار، طیف‌های متفاوتی از تعادل در بازار ایجاد خواهد شد و این ۷۰ یا ۸۰ هزار دستگاه واردات خودرو نیز بر بازار اثر خواهد گذاشت و حتی اثر روانی آن نیز می‌تواند بر بازار خودرو و عمدتا بازار خودرو‌های بالارده تولید و مونتاژ داخل و وارداتی‌ها بسیار مثبت باشد. البته در سال‌های اخیر، خودرو به عنوان کالای سرمایه‌ای هم استفاده می‌شود که بخش قابل توجهی از نیاز بازار را در بر گرفته است و واردات خودرو‌های ۷۰۰-۸۰۰ میلیونی بیشتر در بازار خودرو‌های گران تاثیر خواهد داشت و طبقه متوسط جامعه از آن سودی نمی‌برند.

خودرو‌های وارداتی، حداقل ۷۰۰ میلیون؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۶ که ۷۰ هزار دستگاه خودرو وارد کشور شده، تنها ۲۸ درصد از خودرو‌های وارداتی در طیف زیر ۲۰ هزار دلار بوده که با احتساب دلار با قیمت این روز‌ها (۲۵ تا ۲۷ هزار تومان) بدون درنظر گرفتن هزینه‌های واردات، قیمت این خودرو‌ها در طیف ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان قرار می‌گیرد. البته اگر حقوق ورودی و تعرفه، مالیات و چندین عوارض وارداتی را هم به این‌ها اضافه کنیم حداقل قیمت به بیش از ۷۰۰ تا ۷۵۰ میلیون تومان خواهد رسید. این درحالی است که هم اینک خودرو‌های پرتقاضای داخلی قیمتی بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان دارند (قیمت کارخانه‌ای). حتی ارقام را کمی دست‌بالا هم درنظر بگیریم، خودرو‌های پرتقاضای داخلی در رده قیمتی بین ۲۰۰ تا ۴۵۰ میلیون تومان خواهد بود.

طرح واردات خودرو به نفع ثروتمندان است؟

امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اثر واردات خودرو بر بازار با توجه به درصد تعرفه‌ها به اقتصاد ۲۴ گفته است: متاسفانه نتیجه رویکرد‌های گفتاردرمانی این می‌شود که ارز‌هایی که باید برای واردات دارو یا توسعه زیرساخت‌های تولید هزینه شود به واردات کالایی تخصیص داده می‌شود که فقط به نفع ثروتمندان خواهد بود.
از ابتدای ماجرای آزادسازی واردات خودرو صحبت‌های ضدونقیض بسیاری شد، در ابتدا گفته می‌شد خودروی ۷ هزار دلاری وارد خواهد شد و اکنون صحبت از واردات خودروی ۲۵ هزار دلاری است.
البته این مسئله به معنای این نیست که قیمت خودرو در داخل ۲۵ هزار دلار تمام می‌شود و خوب است بدانیم که با تعرفه‌های گمرکی و غیرگمرکی ما خودرویی بین ۴۰ تا ۵۵ هزار دلار خواهیم داشت. واقعیت این است که با این نوع آزادسازی نه قیمت خودرو‌های پرتیراژ در کشور نزولی خواهد شد و نه نفعی به مصرف‌کنندگان معمولی می‌رسد.

منبع: روزنامه خراسان