تاریخ انتشار: ۱۱:۴۹ - ۰۴ خرداد ۱۴۰۱

با فیک نیوز‌ها در گروه‌های خانوادگی چه کنیم؟+فیلم

فرض کنید در زمان استراحت در محیط کار یا دانشگاه سری به توییتر، گروه‌های واتس‌اپ و یا کانا‌ل‌های تلگرامی خود زده‌اید: «اوه! عجب! یک خبر ناراحت‌کننده دیگر!». آنقدر ناراحت‌کننده که شاید دروغ باشد. اما این‌بار، گویی خبر واقعیت دارد! شما در این دوراهی تنها نیستید...

فیک نیوز‌ها در گروه‌های خانوادگی

اقتصاد۲۴- اخبار رنگارنگ، تصاویر تنیده در متن‌های کوتاه و بلند، ویدیو‌های دلخراش، تعجب‌آور و گاه آموزنده. آنچه این روز‌ها در بستر‌های نشر اطلاعات، توسط منابع گوناگون منتشر می‌شود، به قدری گسترده است که تمییز درست از نادرست، به کار دشواری بدل شده و اگر کمی به صحت اخباری که می‌بینید حساس باشید، چند دقیقه گشت‌وگذار در شبکه‌های اجتماعی برایتان طاقت‌فرسا خواهد بود. در مواقع بحران اما، هجوم اخبار نادرست یا «فیک‌نیوز»‌ها به رسانه‌های جمعی بیشتر می‌شود.

فیک‌نیوز‌ها چرا ساخته می‌شوند؟

مهارت استفاده از فیک‌نیوز، یا همان فریب‌خبر سال‌هاست که توسط برخی رسانه‌ها یا افراد و به دستور سرمایه‌گذاران یا سیاست‌گذاران رسانه استفاده می‌شود. این مهارت، گاه با هدف انحراف اذهان از یک اتفاق سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، گاه با اهداف سودجویانه و گاهی نیز به قصد ایجاد تغییر در سرنوشت نهایی یک اراده اجتماعی به کار گرفته می‌شود.

فیک‌نیوز این روز‌ها چه بود؟

دیروز، ویدویی از انفجار در یک مرکز بیمارستانی در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود. ویدیو حاوی تصاویر دلخراشی از اجساد باقی‌مانده در بیمارستان است و با عنوان «ترکیدن کپسول اکسیژن در اتاق عمل بیمارستان کرج» منتشر شده است:

فریب‌خبر: «ترکیدن کپسول اکسیژن در اتاق عمل بیمارستان کرج. متاسفانه همه کادر اتاق عمل فوت کردن از کپسول بی‌کیفیت ساخت چین»

مدیر کل مدیریت بحران استانداری البرز فیلم انفجار سیلندر اکسیژن را در اتاق عمل یکی از بیمارستان‌های کرج تکذیب کرد. «محمدرضا فلاح‌نژاد» در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفت: «طبق گزارش مرکز فوریت‌های پزشکی البرز، این حادثه در استان البرز رخ نداده و انتساب آن به کرج واقعیت ندارد».

این ویدیو در واقع مربوط به انفجار در کلینیک «سینا اطهر» تهران در تیرماه سال ۱۳۹۹ است. دلیل انفجار نیز اتصالی سیستم الکتریکی در کلینیک بود و نه کپسول اکسیژن چینی. این خبر به قدری در پیام‌رسان‌ها دست‌به‌دست شده که دیگر کار از کار برای تکذیب و یا رد آن گذشته است.

از این ویدیو در پوشش اخبار مربوط به ریزش ساختمان متروپل آبادان نیز با عنوان «خسارت به آزمایشگاه دکتر حقیقت‌نژاد در نزدیکی متروپل» نیز استفاده شده است.

با فیک نیوز‌ها در گروه‌های خانوادگی چه کنیم؟+فیلم

دوستان از اول خرداد دیگر با کارت عابربانک خود از مغازه‌ها خرید مستقیم نکنید. چرا که به ازای هر خرید، ۹درصد مالیات بر ارزش افزوده از شما کسر شده و به خزانه دولت واریز می‌گردد.... پس مستقیم از عابربانک پول دریافت کنید و خرید مستقیم انجام دهید. این‌جوری از شما پولی کسر نمی‌شود. جلوی اختلاس بعدی را بگیریم. انقدر این استوری را به اشتراک بگذارید تا تمام مردم ایران متوجه بشوند.»

فیک نیوز واتساپ


«دوستان از اول خرداد دیگر با کارت عابربانک خود از مغازه‌ها خرید مستقیم نکنید. چرا که به ازای هر خرید، ۹درصد مالیات بر ارزش افزوده از شما کسر شده و به خزانه دولت واریز می‌گردد.... پس مستقیم از عابربانک پول دریافت کنید و خرید مستقیم انجام دهید. این‌جوری از شما پولی کسر نمی‌شود. جلوی اختلاس بعدی را بگیریم. انقدر این استوری را به اشتراک بگذارید تا تمام مردم ایران متوجه بشوند.» 

این خبر در حالی منتشر و دست‌به‌دست شده که هیچ منبع خبری رسمی و حتی غیر رسمی معتبری به آن اشاره نکرده است.

چطور اخبار جعلی را شناسایی کنیم؟

برای پست‌هایی که در آن از لینک یک وبسایت استفاده شده، ابتدا لینک را چک کنید. دامنه‌های ir، org، gov معمولا قابل اعتمادترند. در مواجهه با گزارش‌های خبری،  منبع خبر را چک کنید. اطمینان حاصل کنید که منبع اولیه خبر، حتما معتبر و قابل اعتماد باشد. اگر به اعتبار منبع خبری شک دارید، خبر مورد نظر را در منابع معتبر دیگر جست‌وجو کنید. اگر چند رسانه و خبرگزاری معتبر، خبر مورد نظرتان را پوشش داده باشند، احتمال صحت خبر بیشتر است.

در بررسی صحت اخبار، توجه به تاریخ اولین انتشار خبر، گزارش و یا توییت مورد نظر نیز اهمیت بسیاری دارد.  عنوان اخبار گاهی می‌تواند به شرایط امروز مربوط باشد، اما محتوای آن منقضی‌شده و یا در حال حاضر بلاموضوع باشد؛ بنابراین چنین اخباری، در دسته فیک‌نیوز‌ها قرار می‌گیرند.

در مورد اخباری که توسط کاربران در فضای مجازی منتشر شده،  تیک آبی کنار نام کاربری و یا تعداد اخبار درستی که در گذشته منتشر کرده می‌تواند تصمیم‌گیری را برای شما آسان کند. تیک آبی به این معنی است که اینستاگرام،  توییتر و یا فیسبوک،  مطابقت اطلاعات حساب کاربری شخص را با هویت واقعی‌اش تایید کرده‌اند.

اگر آریایی هستی دست‌به‌دست کن!

ترکیبی از این قواعد بالا، می‌تواند شما را به قضاوتی درست برساند. اگر با به‌کارگیری تمام این موارد، شک شما به صحت محتوای خبر برطرف نشد، «عدم انتشار مجدد و جلوگیری از بازنشر بیشتر خبر در فضای مجازی» حداقل کاری است که از دست‌تان برمی‌آید. این اخبار، بیشتر با جملات کوبنده و آرمان‌گرایانه، شروع یا تمام می‌شوند: «ایرانی نیستی اگر استوری نکنی! اگر خون آریایی توی رگ‌هاته بازنشر کن! بی‌غیرتی اگر همه جا نفرستی!»

چشمانتان را ببندید، موسیقی مورد علاقه‌تان را پخش کنید، جرعه‌ای چای بنوشید و با خیال راحت از این جملات بگذرید. بازنشر اطلاعاتی که خودتان نیز به صحت آن مشکوکید، شما را تنها به عضوی از زنجیره بی‌انتهای فیک‌نیوز تبدیل می‌کند.

 

منبع: فراز

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت انواع گوشی موبایل اپل امروز + جدول

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP امروز + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز چهارشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ استایل جالب زهره ساداتی بازیگر سریال لحظه گرگ و میش در اروپا

تصویری دردناک از برهنه و شکنجه کردن پزشکان فلسطینی

عکس/استوری عاشقانه همسر پیمان قاسم خانی برای روز مرد

عکس/ استایل جذاب سحر ولدبیگی همسر نیما فلاح

عکس/ بابک جهانبخش در کنار همسرش

عکس/ دانشجویان پزشکی دانشگاه تهران ۶۵ سال پیش

آلوده‌ترین پایتخت جهان

عکس/ نامه ۱۲۷ میلیاردی پرسپولیس به فرابورس!

عکس/ روز جهانی کودک با طعم کیک خون

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

افشای راز قتل زنی پس از نیم قرن؛ متهم ۹۲ ساله بازداشت شد

عکس/استوری جدید نیما شعبان‌نژاد

هم خیابانی اشتباه می‌کند، هم بازیکنان تیم ملی!

عکس/دلیل کاهش وزن شدید سحر دولتشاهی فاش شد

عکس/توئیت جدید ایلان ماسک ایرانی‌ها را غافلگیر کرد

عکس/یوسف تیموری از چهره جدیدش رونمایی کرد

خبرگزاری فرانسه: سه کشور اروپایی و آمریکا قطعنامه خود علیه ایران را تقدیم شورای حکام آژانس کردند

سازمان بهشت زهرا (س) اطلاعیه داد

عکس/گریم متفاوت مجری سابق تلویزیون

این شغل ممنوعه رسما در ایران مجاز شد

قتل یک زن توسط همسر سابق در فارس

گلزنی علیپور و ثبت یک رکورد ویژه

حکم بازداشت نتانیاهو در لاهه صادر شد

پایان کار محققی که دنیای فیزیک را سرکار گذاشت

سبزیجات حاوی پروتئین را بشناسید

شهرزاد ترکی به جشنواره هالیوود می‌رود

بهترین مواد غذایی برای جلوگیری از سنگ کلیه

عکس/ سلفی جالب شاهرخ استخری

هشدار جدی هواشناسی به پایتخت نشینان

عکس / درخواست متفاوت مهران غفوریان از سردار رادان

فیلم/ لحظه عجیب برخورد رعد و برق به ایستگاه ۲ توچال

آغاز حراج جدید سکه از این تاریخ

واریز یارانه آبان‌ماه ۱۴۰۳ دهک‌های چهارم تا نهم

ماجرای عدم پرداخت یارانه ۵۱ میلیون نفر در آبان ماه چیست؟

عکس/ علی حاتمی با تیپ ژیگولی و نوستالژیک در دهه ۵۰

سهم استخراج بیت‌کوین از قطعی برق ایران چقدر است؟

عکس/ تغییر عجیب زهره ساداتی بازیگر سریال لحظه گرگ و میش

پاییز شهر سامان در جوار زاینده رود

درخواست باشگاه تراکتور از هواداران این تیم

عکس جنجالی مسعود پزشکیان در کنار مولوی عبدالحمید

روز‌های قمر در عقرب آذرماه ۱۴۰۳ کدام است؟

علی مطهری: روس‌ها ایران را سپر خود در برابر آمریکا کرده‌اند

عکس/ مهدی طارمی و کریستیانو رونالدو در یک تیم

کیهان شعری جعلی را به رهبری منتسب کرد!

فیلم/ فرار دیوانه‌وار تریلی از ایست و بازرسی هرمزگان

کجای تهران با ماهی ۴ میلیون تومان خانه اجاره کنیم؟

پیش‌بینی دور جدید اعتراضات احتمالی در کشور

فیلم/ تولید شمش طلا ۳۰۰ کیلوگرمی در امارات

هزینه اجاره‎ آپارتمان ۵۰ متری در بریانک آذر سال ۱۴۰۳ + جدول

فیلم/ تمجید مولوی عبدالحمید از سفر استانی پزشکیان

فیلم/ توضیحات وزیر رفاه در خصوص عدم پرداخت یارانه

عکس/ نمایی خاص از بهمن مفید و سعید راد در سال ۱۳۵۴

پزشکیان خبر داد: دعوت از کارشناسان بین‌المللی برای مشورت

عکس/ زیبایی حیرت انگیز پاییز در کلیبر آذربایجان شرقی

فیلم/ خانم وزیر آموزش و پرورش ترامپ در مسابقات کشتی کج

سانسور، مانع رسیدن این فیلم به اسکار شد

وزیر اسبق اطلاعات دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقوام، ادیان و مذاهب شد

فرار مالیاتی یک رستوران در غرب تهران با سو استفاده از کارتخوان قصابی

عکس زیرخاکی ۵۰ ساله از منوچهر وثوق، فردین، بهمن مفید و ایرج قادری

روزنامه اصولگرا: اروپا حرف گروسی را هم قبول ندارد