نکاتی که درباره رای شکننده قالیباف برای ریاست مجلس باید بدانید

اقتصاد۲۴- سرانجام طبق پیش‌بینی‌ها، روز گذشته محمدباقر قالیباف روی صندلی ریاست مجلس برای سال سوم نشست. نمایندگان با ۱۹۴ رأی از ۲۸۱ رای، محمدباقر قالیباف را به عنوان رئیس مجلس در سومین سال دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی انتخاب کردند.

مرتضی آقاتهرانی ۵۳ رأی، الیاس نادران ۲۱ رأی و فریدون عباسی ۳ رأی کسب کردند و آرای باطله نیز ۱۰ رأی بوده است. محمدباقر قالیباف درحالی صبح امروز با ۱۹۴ رای در جایگاه رئیس مجلس تکیه زد که او در دوسال گذشته ۲۳۰ رای نمایندگان را اخذ کرده بود و این یعنی دست‌کم در سال سوم ۴۰ تا ۵۰ نفر از حامیان او فقط طی یکسال ریزش کرده‌اند.

تعداد آرای قالیباف کمتر از آرای وزرای رئیسی

در مجلس تک‌فراکسیونی به طور دقیق مشخص نیست حامیانی که اکنون حاضرند نادران یا آقاتهرانی رئیس باشند، اما قالیباف بر صدر پارلمان ننشیند، چه کسانی بوده‌اند اما هر چه هست این نشان می‌دهد که در طول یکسال گذشته اتفاقات مهمی رخ داده که رای قالیباف حتی از رای اعتماد وزرای رئیسی در مجلس هم کمتر بوده است.

از میان ۱۹ وزیر معرفی شده رئیسی، تنها چهار وزیر زیر ۲۰۰ رای آوردند (اسماعیلی ارشاد، عبدالملکی کار، سجادی ورزش و اوجی نفت) و در اتفاقی بی‌سابقه سایر وزرا همگی بالای ۲۰۰  تا ۲۵۰ رای داشتند. با این حال خود رئیس مجلس در سال سوم حتی نتوانست به اندازه یک وزیر رئیسی رای بیاورد!

دلیل ریزش آرای قالیباف برای راست مجلس چه بود؟

به گزارش رویداد۲۴ قالیباف این بار با سه رقیب دیگر وارد میدان شده بود. حواشی چند ماه اخیر از انتشار فایل صوتی جلسه فرماندهان سپاه و طرح ادعا‌هایی درباره دوره شهرداری او از یک سو، جنجال سفر خانواده‌اش به ترکیه برای خرید سیسمونی از سوی دیگر و البته انتقادات طیف تندروی پایداری از او و فرستادن کاندیدا (آقاتهرانی) به میدان رقابت از جمله دلایل ریزش رأی قالیباف است.

اگرچه در ماجرای سیسمونی نوه قالیباف که به سیسمونی‌گیت مشهور شد، در اقدامی هماهنگ حدود ۴۰ تا ۵۰ نماینده در توییت‌هایی از قالیباف حمایت کردند، اما ظاهرا زیر پوست مجلس اتفاقاتی دیگر در جریان بود. 

در همه انتخابات تاریخ مجلس، رای سیاسی مردم تهران اثرگذاری زیادی روی برنامه‌های مجلس داشته است. در مجلس یازدهم هم هر سی کرسی از فهرست متحد اصولگرایان که با نام نیرو‌های انقلاب اسلامی منتشر شده بود، انتخاب شدند. اما شاید برای اولین بار باشد که بعد از دو سال، همین فهرست سی نفره، سه نامزد برای ریاست مجلس داشت! چنانچه هم قالیباف، هم نادران و آقاتهرانی هر سه نماینده تهران هستند و هر سه با یک فهرست به مجلس یازدهم راه یافتند اما اینک فهرست جبهه متحد برای ریاست پارلمان سه گزینه معرفی کرده است! با این شرایط به نظر می‌رسد ائتلاف اصولگرایان برای انتخابات ۱۴۰۲ از همین الان غیرممکن باشد.

رای مرتضی آقاتهرانی که مشخص است متعلق به جبهه پایداری است. رای الیاس نادران نیز متعلق به قسمتی از جریان ایثارگران و رهپویان است؛ جریانی که در شهرداری تهران هم با نیرو‌های قالیباف اختلاف نظر اساسی دارد. گرچه برخی نمایندگان مثل مجتبی توانگر همچنان از قالیباف دفاع می‌کنند.

خط و نشان دولت برای قالیباف؟

اگرچه در دو انتخابات ریاست جمهوری، ابراهیم رئیسی و قالیباف با یکدیگر ائتلاف کردند اما حقیقت آن است که هیچ ائتلافی در سیاست ماندگار نیست؛ چنانچه در چند مورد هم قالیباف برای رئیسی خط و نشان کشیده بود. مثلا یکبار دولت را متهم به عبور از قوانین مجلس کرده بود؛ آنجا که گفته بود اگر دولت به تصمیمات مجلس عمل می‌کرد، به مشکل برنمی‌خوردیم.

در جلسه روز گذشته رهبری با نمایندگان مجلس هم به بخشی از همین اختلافات اشاره شد؛ چنانچه آیت الله خامنه‌ای از دخالت مجلس در انتصابات دولت گلایه کرده بود و گفته بود: «آقای قالیباف حالا که می‌آمدیم، به من گفتند که شما یکی از این سال‌ها راجع به اینکه نمایندگان درمورد انتصاب‌ها و این‌ها دخالت کنند یک چیزی گفتید، بعضی از همکاران ما ناراحت شدند؛ بنده ناراحتی شما را که اصلاً نمی‌خواهم و نمی‌پسندم، اما شما را هم خیلی دوست دارم، مصلحت شما را می‌خواهم؛ واقعاً نباید دخالت کنید در انتصابات! شما وقتی که فرض کنید راجع به فلان مدیرکل، راجع به فلان فرماندار و حتی راجع به استاندار چه مثلاً به آن وزیر مربوط پیشنهاد می‌کنید یا احیاناً مثلاً خدایی ناکرده فشار وارد می‌کنید این موجب می‌شود که اگر چنانچه آن مأمور بد عمل کرد، آدم نداند یقه چه کسی را باید گرفت، نه مردم بدانند، نه دستگاه قضایی بداند، یقه آن وزیر را باید گرفت که چرا این را گذاشتید؟ یقه این نماینده را باید گرفت که چرا فشار آورده است؟»

قاعدتا این صحبت باید تذکر رهبری به مجلس در پی گلایه رئیس جمهور باشد. اما همین اختلاف هم شاید دلیل بخشی از ریزش آرای قالیباف در مجلس باشد؛ یعنی بخشی از حامیان دولت در مجلس عملا به فرد دیگری به جز قالیباف رای داده‌اند.

فراکسیون بی‌خاصیت

تصویر دیگری از این اختلاف را می‌توان در رای فراکسیون انقلاب اسلامی مجلس دید. فراکسیون اکثریت مطلق مجلس، روز قبل از رای‌گیری اعلام کرد با تصمیم جلسه مجمع عمومی فراکسیون انقلاب اسلامی، این فراکسیون لیست ۱۲ نفره برای سومین هیات رییسه مجلس یازدهم ارائه نمی‌کند و تمام داوطلبان امکان اعلام کاندیداتوری دارند.

بیشتر بخوانید: قالیباف: مجلس شفافیت را از خود آغاز کرد

ولی اسماعیلی سخنگوی فراکسیون انقلاب اسلامی گفته بود «در جلسه مجمع عمومی فراکسیون تصمیم بر این شد که همه داوطلبان حضور در انتخابات هیات رییسه سومین سال فعالیت مجلس یازدهم امکان اعلام کاندیداتوری در انتخابات را داشته باشند.»

احتمالا این اولین بار در تاریخ مجلس بود که یک فراکسیون، در انجام ساده‌ترین و مهمترین وظیفه خود که هماهنگی میان اعضای آن است، ناتوان بوده است و آن را کاملا به لابی‌های مجلس واگذار کرده است تا همچنان مجلس یازدهم، بی‌فراکسیون‌ترین مجلس تاریخ باشد که به درستی نشان می‌دهد تصمیمات آن نه در فراکسیون‌های مجلس که جای دیگری گرفته می‌شود!

بالانشینی نمایندگان قم تکمیل نشد

در سه مجلس گذشته،علی لاریجانی به عنوان نماینده قم در راس مجلس نشسته بود. در این مجلس، اما بار دیگر ریاست مجلس به نمایندگان تهران رسید. گرچه سه نماینده قم هم در مسئولیت‌های مهمی قرار گرفتند. علیرضا زاکانی در ابتدا رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شد و حالا به شهرداری تهران رفته است. امیرآبادی فراهانی هم صندلی خود را در هیات رئیسه مجلس حفظ کرد. سومین نماینده اما مجتبی ذوالنوری بود که روز چهارشنبه تلاشی جدی برای صندلی نایب رئیسی مجلس داشت، اما با وجود رای بالایی که داشت، در رسیدن به این کرسی ناکام ماند.

به گزارش رویداد۲۴ در انتخاب نایب رئیس مجلس، عبدالرضا مصری و علی نیکزاد هرکدام ۱۶۸ رأی داشتند که نشان می‌دهد همچنان محبوبیت قالیباف بیشتر از نواب رئیس مجلس است. در این انتخابات، مجتبی ذوالنوری ۱۳۵ رأی، ابراهیم عزیزی (دیگر نماینده کرمانشاه) ۴۷ رأی و هاجر چنارانی ۶ رأی به دست آوردند.

رای هاجر چنارانی به عنوان تنها زن نامزد حضور در هیات رئیسه مجلس، می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد. این در حالی بود که حتی زن‌های حاضر در مجلس انقلابی، حاضر نشده بودند همگی به خانم چنارانی رای بدهند.

پیرهادی حذف شد

محسن پیرهادی یکی از نزدیک‌ترین چهره‌ها به قالیباف به شمار می‌رفت که سال گذشته رای اول را برای دبیری هیات رئیسه مجلس به دست آورده بود. از مدتی پیش شنیده شده بود که قالیباف با او به اختلافاتی برخورده است. هیچگاه صحت این شایعات غیررسمی توسط منابع رسمی تایید نشده است اما حرف و حدیث‌ها همچنان وجود داشت و البته حالا به نظر می‌رسد آن شنیده‌ها چندان غیرواقعی هم نبوده است؛ چنانچه مهمترین تغییر امسال در هیات رئیسه مجلس، حذف پیرهادی بود.

سال قبل محسن پیرهادی را با ۱۸۹ رای، سید نظام‌الدین موسوی با ۱۵۷ رای و علیرضا سلیمی با ۱۴۱ رای را به عنوان ناظران هیات رئیسه مجلس انتخاب شده بودند، اما امسال، نظام الدین موسوی با ۱۵۳ رأی، علیرضا سلیمی با ۱۴۶ رأی و محمدرضا دشتی اردکانی با ۱۳۹ رأی به عنوان اعضای ناظر هیات رئیسه مجلس برای اجلاسیه سوم انتخاب شدند. محسن پیرهادی هم فقط ۱۳۵ رأی آورد.

اگر اختلافات قالیباف با پیرهادی هم واقعی نباشد و صرفا شایعه‌ باشد، از تعداد آرای پیرهادی یک تحلیل دیگر می‌توان کرد؛ پیرهادی تنها ۴ رای برای حفظ کرسی سابق کم آورده بود، اما نکته قابل توجه ریزش ۶۰ نفری آرای او بود که در این صورت  نشانه‌ای از افول جایگاه قالیباف در هیات رئیسه مجلس است.

نظام الدین موسوی به دولت نمی‌رود

نکته دیگر درباره انتخاب دبیران هیات رئیسه، مرتبط با شایعاتی بود که گفته می‌شد نظام‌الدین موسوی به زودی به دولت ابراهیم رئیسی خواهد پیوست. حالا مشخص شده که این شایعه واقعیت نداشته و موسوی فعلا برنامه‌ای برای خروج از مجلس ندارد.

روز چهارشنبه همچنین دبیران هیات رئیسه هم انتخاب شدند که فشرده‌ترین رقابت روز گذشته بود. در این انتخاب، محسن دهنوی، حسینعلی حاجی دلیگانی، محمد رشیدی، علی کریمی فیروزجایی، احمد امیرآبادی فراهانی و احمد نادری به عنوان دبیران هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی انتخاب شدند.

به جز این شش نفر، روح الله متفکر آزاد، سیدمحمود نبویان، محمدرضا صباغیان، حسینعلی حاجی دلیگانی، روح الله نجابت، سیدناصر موسوی لارگانی هم از چهره‌های شاخصی بودند که رای کافی برای این مسئولیت به دست نیاوردند.

بعد از پیروزی قالیباف، حامیان او بار دیگر تصاویر قالیباف را کنار سردار سلیمانی بازنشر کردند و پیروزی قالیباف را تبریک گفتند. بعضی چهره‌ای منتقد هم به خاطر انتخاب مجدد قالیباف به اصولگرایان کنایه زدند که از ماجرایی مثل سیسمونی گیت با سکوت عبور کرده‌اند. با این روند، امسال مجلس فضای پرتنش‌تری را تجربه خواهد کرد. البته در مقایسه با دو سال اول و نه در مقایسه با مجالسی که هر دو جناح کشور، فراکسیون‌های اثرگذار در مجلس داشته‌اند.