دلواپسی جهانی از بحران امنیت غذایی

اقتصاد۲۴- ادامه بحران غذا با جهان چه می‌کند؟ این یکی از مهم‌ترین سوالاتی است که اکنون پیش روی کشور‌های جهان است. اوکراین به عنوان «سبد نان» جهان در نظر گرفته می‌شود و روسیه و اوکراین با هم تقریبا یک سوم صادرات گندم جهان را تشکیل می‌دهند. در نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد، کارشناسان هشدار دادند که با ادامه جنگ در اوکراین، کمبود صادرات غلات گرسنگی جهانی را به سطح قحطی می‌رساند.
بیش از ۷۵ نماینده، وزیر و کارشناس از کشور‌های مختلف در نشست شورای امنیت گفتند که بحران جهانی غذایی که قبلاً تحت تأثیر همه‌گیری کووید-۱۹ و تغییرات آب و هوایی قرار گرفته بود، به دلیل جنگ در اوکراین و کمبود صادرات غلات در سراسر جهان به سوی قحطی سوق پیدا کرده است.
به گزارش رسانه رسمی سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، با اشاره به اینکه ۶۰ درصد از مردم جهان که دچار سو تغذیه هستند، در مناطقی زندگی می‌کنند که تحت تأثیر درگیری قرار گرفته‌اند، گفت: «وقتی جنگ به راه می‌افتد، مردم گرسنه می‌مانند».

در سال ۲۰۲۱، اکثر ۱۴۰ میلیون نفری که از گرسنگی حاد رنج می‌بردند، فقط در ۱۰ کشور زندگی می‌کردند: افغانستان، جمهوری دموکراتیک کنگو، اتیوپی، هائیتی، نیجریه، پاکستان، سودان جنوبی، سودان، سوریه و یمن. او تاکید کرد: «وقتی این شورا در مورد درگیری بحث می‌کند، شما درباره گرسنگی بحث می‌کنید و هنگامی که به توافق نرسید، مردم گرسنه بهای سنگینی را می‌پردازند.»
او بیان کرد که در ماه آوریل، برنامه جهانی غذا (WFP) و شرکای آن غذا و پول نقد را بین بیش از ۳ میلیون اوکراینی توزیع کردند و همچنین گفت که صندوق مرکزی اضطراری ۳۰ میلیون دلار برای تامین نیاز‌های فوری امنیت غذایی و تغذیه در نیجر، مالی، چاد و بورکینافاسو اختصاص می‌دهد که البته به اندازه قطره‌ای در اقیانوس است. او هشدار داد که در سراسر جهان، ۴۴ میلیون نفر در ۳۸ کشور در سطح اضطراری گرسنگی هستند و گفت: «تهاجم روسیه به همسایه خود عملاً به صادرات مواد غذایی اوکراین پایان داده است و ۳۰ درصد افزایش قیمت، غذا اصلی مردم در کشور‌های سراسر آفریقا و خاورمیانه را تهدید می‌کند.»
او با اشاره به اینکه قطعنامه ۲۴۱۷ (۲۰۱۸) شورای امنیت تصریح می‌کند که کالا‌ها و تدارکات برای بقای غیرنظامیان ضروری است، تاکید کرد: «مهمتر از همه این است که ما باید به جنگ در اوکراین پایان دهیم.»

بیشتر بخوانید: خرید و فروش ۶۳ گونه از حیات وحش ایران در بازار‌های آنلاین

او گفت: «غذای کافی برای همه در جهان وجود دارد، اما مساله توزیع است.». او تاکید کرد: «در دنیای پرجمعیت ما، هرگز مرگ یک کودک، زن یا مرد را بخاطر گرسنگی نمی‌پذیرم و اعضای این شورا نیز نباید بپذیرند.»
دیوید بیزلی، مدیر اجرایی برنامه جهانی غذا بیان کرد: «وقتی ملتی که سبد نان جهان است، تبدیل به کشوری با طولانی‌ترین صف نان جهان می‌شود، می‌دانیم که با مشکل روبه‌رو شده‌ایم. حتی قبل از وقوع بحران اوکراین، جهان به دلیل درگیری، تغییرات آب و هوایی و همه‌گیری کووید-۱۹ با یک توفان بی‌سابقه و بی‌سابقه مواجه بود. در طی چندین سال، تعداد افراد گرسنه از ۸۰ میلیون به ۳۲۳ میلیون نفر رسیده است که ۴۹ میلیون نفر در ۴۳ کشور در معرض خطر قحطی قرار دارند.»
او ادامه داد: «وقتی کشوری مانند اوکراین که غذای ۴۰۰ میلیون نفر را تامین می‌کند، از بازار خارج می‌شود، بازار را با نوسان مواجه می‌کند. سازمان ملل در تلاش است تا با مردم داخل اوکراین ارتباط برقرار کند، اما این مشکل را در خارج از آن کشور حل نمی‌کند.»
او بر لزوم راه‌اندازی بنادر تاکید کرد، زیرا ۳۶ کشور بیش از ۵۰ درصد غلات خود را از آن منطقه وارد می‌کنند. او هشدار داد که ناکامی در باز کردن بنادر در منطقه اودسا اعلان جنگ علیه امنیت غذایی جهانی است و منجر به قحطی، بی‌ثباتی و مهاجرت گسترده در سراسر جهان می‌شود.
کو دونگیو، مدیر کل سازمان خواربار و کشاورزی (فائو) تاکید کرد که در سرتاسر جهان، رفاه در حال تغییر است. کشاورزی یکی از کلید‌های صلح و امنیت پایدار است، اما در پنج سال گذشته شاهد افزایش سطوح جهانی گرسنگی حاد بوده‌ایم. بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱، تعداد افرادی که در شرایط بحرانی در کشور‌هایی زندگی می‌کنند که درگیری عامل اصلی ناامنی غذایی حاد بوده‌اند و به بیش از ۱۳۹ میلیون نفر رسیده است.

با توجه به اینکه اوکراین و روسیه با هم ۳۰ درصد غلات و ۶۷ درصد روغن آفتابگردان جهان را صادر می‌کنند، او تأکید کرد: «آنچه برای یک نفر اتفاق می‌افتد بر همه ما تأثیر می‌گذارد.»
او از کشور‌های عضو درخواست کرد که به ارائه کمک‌های لازم برای ناامنی غذایی در سطح جهان و به حمایت از کمک‌های سازمان‌های بین‌المللی مانند فائو، صندوق بین المللی توسعه کشاورزی (IFAD) و WFP و… ادامه دهند.
سارا منکر، مدیر عامل شرکت تجزیه و تحلیل کشاورزی Gro Intelligence، به شورای امنیت سازمان ملل گفت که جنگ روسیه و اوکراین دلیل بحران امنیت غذایی نیست، بلکه آتشی که مدت زیادی می‌سوزد را شعله‌ورتر کرد.
منکر گفت خشکسالی در سراسر جهان به کاهش منابع گندم کمک می‌کند و منابع غذایی جهانی نیز تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی و کمبود کود است.
او گفت: «در حال حاضر فقط ۱۰ هفته مصرف جهانی در فهرست موجودی در سراسر جهان داریم. شرایط امروز بدتر از سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ است.»
منکر گفت که برآورد‌های سازمان‌های دولتی رسمی از سراسر جهان نشان می‌دهد که موجودی گندم ۳۳ درصد از مصرف سالانه را تشکیل می‌دهد، اما افزود که مدل‌های ایجاد شده توسط Gro Intelligence نشان می‌دهد این رقم ممکن است در واقع به ۲۰ درصد برسد. سطحی که از سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ مشاهده نشده است.
او گفت: «نکته مهم این است که اکنون پایین‌ترین میزان غلات در جهان وجود دارد و دسترسی به کود‌ها بسیار محدود است. خشکسالی در مناطق کشت گندم شدیدترین خشکسالی است که در بیست سال گذشته رخ داده و این نگرانی‌ها در مورد ذرت و سایر غلات نیز صدق می‌کند.»
او گفت که فقدان کود و موجودی کم سابقه در روغن‌های پخت و پز و غلات باعث شده چندین دهه پیشرفت اقتصاد جهانی را آشکار کند.

بیشتر بخوانید: آیا دوران ریاضتی در اقتصاد آغاز شده است؟

منکر بیان کرد در حالی که روسیه و اوکراین تقریباً یک سوم صادرات گندم جهان را تأمین می‌کردند و پنج صادرکننده برتر جهانی ذرت بودند، همه بنادر اوکراین بسته هستند. او تاکید کرد که جامعه بین‌المللی باید یک واکنش جهانی نشان دهد.
در بحث بعدی این جلسه که تا عصر ادامه یافت، وزرای عالی رتبه و نمایندگان نیز زنگ خطر را در مورد جنگ در اوکراین و تأثیر آن بر بدتر شدن وضعیت جهانی غذا به صدا درآوردند. به ویژه، سخنرانان هشدار دادند که کشور‌های آفریقا، آسیا و خاورمیانه با وضعیتی بسیار وخیم روبه‌رو هستند و خطر قحطی ناشی از صادرات غلات مسدود شده اوکراین را که معمولاً میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تغذیه می‌کند، برجسته می‌کند.
شرلی آیورکور بوچوی، وزیر امور خارجه غنا، بیان کرد که شاید برای اولین بار از زمان جنگ جهانی دوم، تأثیر یک درگیری بر امنیت غذایی آشکارا دیده می‌شود. او با استقبال از تصدیق قطعنامه ۲۴۱۷ (۲۰۱۸) شورای امنیت در مورد ارتباط بین درگیری و گرسنگی، با این وجود تاکید کرد که هنوز کار‌های زیادی برای ادغام اهداف صلح‌سازی در ایجاد سیستم‌های غذایی انعطاف‌پذیر وجود دارد. در حالی که بحران کنونی امنیت غذایی جهانی به قبل از تهاجم روسیه به اوکراین برمی‌گردد، جنگ به وضوح ماهیت بهم پیوسته و شکنندگی سیستم‌های غذایی جهانی را آشکار کرده است
مایکل موسی آدامو، وزیر امور خارجه گابن، با تکرار این نگرانی‌ها، گفت که درگیری نه تنها زیرساخت‌های غیرنظامی را نابود می‌کند، بلکه از گرسنگی به عنوان سلاح جنگی نیز استفاده می‌کند. تاسیسات کشاورزی به عمد هدف قرار می‌گیرند و افراد آواره به غذا دسترسی ندارند. او تاکید کرد که احترام به قوانین بشردوستانه بین‌المللی و قطعنامه‌های شورا ضروری است و تعهد کشور‌های عضو برای اجازه دسترسی بلامانع به کمک‌های بشردوستانه بدون سیاسی‌سازی را یادآور شد. او با استقبال از تأسیس گروه جهانی واکنش به بحران در زمینه غذا، انرژی و امور مالی توسط دبیرکل، از شورا خواست تا تفکر خود را در مورد پاسخگویی در قبال «جنایت قحطی» تعمیق بخشد، زیرا این جنایات غیرانسانی هستند.

شری مورالهاران، وزیر امور خارجه هند، با تاکید بر وضعیت در جنوب آسیا، گفت که جنوب جهانی هم از درگیری در اوکراین و هم از اقدامات انجام شده در واکنش به این موضوع تأثیر نامطلوبی داشته است. او نسبت به احتکار در ذخایر غلات غذایی هشدار داد و به اعلامیه هند در مورد اقدامات جدید در زمینه صادرات گندم اشاره کرد.
بلاول بوتو زرداری، وزیر امور خارجه پاکستان، گفت که ۸۰ درصد از ۸۰۰ میلیون نفر در جهان دچار سوتغذیه و ۴۰ میلیون نفری که با قحطی مواجه هستند، در کشور‌هایی زندگی می‌کنند که جنگ در آن تمام شده است. حتی کسانی که مستقیماً درگیر جنگ نیستند، بهای آن را می‌پردازند. درگیری در اوکراین پاکستانی‌ها را در معرض خطر گرسنگی قرار می‌دهد، زیرا کشورش به شدت به گندم و کود‌های آن منطقه متکی است.
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا، روسیه را به استفاده از غذا به عنوان سلاح متهم کرد. بلینکن، همچنین خطاب به شورای امنیت سازمان ملل متحد، گفت که روسیه نه تنها برای اوکراینی‌ها، بلکه برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان غذا را «گروگان» نگه می‌دارد.
او گفت: «به نظر می‌رسد دولت روسیه فکر می‌کند که استفاده از غذا به عنوان یک سلاح به شکستن روحیه مردم اوکراین کمک می‌کند.»
او با یادآوری تخمین‌های WFP و فائو مبنی بر اینکه افراد آسیب‌دیده از ناامنی غذایی ناشی از درگیری‌ها در سال ۲۰۲۲ به ۱۶۱ میلیون نفر افزایش می‌یابد، بیان کرد که جنگ روسیه در اوکراین می‌تواند ۴۰ میلیون نفر گرسنه اضافه کند. بی‌اعتنایی آشکار روسیه به قطعنامه ۲۴۱۷ (۲۰۱۸) آخرین نمونه‌ی استفاده از گرسنگی غیرنظامیان برای پیشبرد اهداف خود است. او گفت که عرضه غذا برای میلیون‌ها اوکراینی و میلیون‌ها نفر دیگر در سراسر جهان به معنای واقعی کلمه توسط ارتش روسیه گروگان گرفته شده است و اشاره کرد که ۲۰ میلیون تن غله در سیلو‌های اوکراین بدون استفاده قرار دارد، زیرا قیمت مواد غذایی سر به فلک کشیده است.
با این حال، نماینده روسیه اتهاماتی مبنی بر اینکه کشورش می‌خواهد همه را از گرسنگی تلف کند را رد کرد و افزود که تهدیدات بحران جهانی غذا در سال ۲۰۲۲ به وجود نیامده است. عوامل مختلف – از جمله گمانه زنی در بازار‌های آتی مواد غذایی غرب و تحریم‌های اقتصادی غیرقانونی یکجانبه – تقصیر روسیه نیست. همچنین این ادعا روسیه جلوی صادرات محصولات کشاورزی اوکراین را مسدود گرفته است، رد کرد.

بیشتر بخوانید: چگونه تحریم‌های روسیه بر صادرات نفت و فولاد ایران تاثیر گذاشت؟ / هند و چین اصلی‌ترین مشتریان نفت کشور‌های تحریمی

نماینده اوکراین پاسخ داد که جنگ تمام عیار روسیه علیه کشورش حدود ۴۰۰ میلیون نفر را در سراسر جهان که به صادرات غلات اوکراین وابسته هستند، تهدید می‎‌کند که به دلیل مسدود شدن بنادر اوکراین تقریباً متوقف شده است. روسیه همچنین غلات اوکراین را برای مصرف خود یا فروش غیرقانونی آن در بازار‌های بین‌المللی مصادره می‌کند. هشدار داد که هر کشوری که آگاهانه غلات سرقت شده را خریداری کند، شریک جرم محسوب می‌شود. او تاکید کرد که این یک جنگ انتخابی از سوی رئیس جمهور ولادیمیر پوتین است. بنابراین، اگر میلیون‌ها نفر با گرسنگی مواجه شوند، انتخاب او نیز خواهد بود. به محض اینکه مسکو مجبور به پایان دادن به جنگ شود، خطر گرسنگی در آینده پایان می‌یابد.
همچنین سخنرانان، وزیران و نمایندگان کنیا، آلبانی، مکزیک، نروژ، امارات متحده عربی، ایرلند، بریتانیا، فرانسه، برزیل، چین، رومانی، کانادا، مجارستان، لوکزامبورگ، لیتوانی (همچنین برای استونی و لتونی) ژاپن، گواتمالا، سوئد (همچنین برای دانمارک، فنلاند، ایسلند و نروژ صحبت می‌کنند)، کرواسی، پاناما، بنگلادش، سوئیس، اردن، اروگوئه، تایلند، ترکیه، مصر، مراکش، ایران، لیختن اشتاین، اسلوونی، الجزایر، مالت، اکوادور، فیجی (همچنین به نمایندگی از مجمع جزایر اقیانوس آرام)، قبرس، ایتالیا، ونزوئلا، بلغارستان، قطر، اسپانیا، جمهوری دومینیکن (همچنین به نمایندگی از گروه دوستان اقدام در مورد درگیری و گرسنگی)، اتیوپی، بلاروس، ویتنام، بلژیک، جمهوری کره، آفریقای جنوبی، نیوزلند، میانمار، شیلی، هلند، نپال، پرو، پرتغال، لهستان، استرالیا، مالدیو، نیجر، اندونزی، آلمان، موریس، نامیبیا و یونان بودند.
رئیس هیات اتحادیه اروپا و نماینده پاپ نیز به عنوان ناظر صحبت کردند. نمایندگان هند و پاکستان نیز برای دومین بار سخنرانی کردند.

منبع: پیام ما