تاریخ انتشار: ۱۰:۱۷ - ۲۰ خرداد ۱۴۰۱

مسئولیت بانک‌ها در قبال صندوق امانات چیست؟

حتما شما هم در چند روز اخیر شنیده‌اید که از صندوق امانات یکی از شعب در تهران سرقتی صورت گرفته است. خبری که هم شوکه‌کننده است و هم دیوار اعتماد مردم را بیش‌از‌پیش فرومی‌ریزد.

مسئولیت بانک‌ها در قبال صندوق امانات

اقتصاد۲۴- عبدالصمد‌خرمشاهی-وکیل دادگستری: حتما شما هم در چند روز اخیر شنیده‌اید که از صندوق امانات یکی از شعب در تهران سرقتی صورت گرفته است. خبری که هم شوکه‌کننده است و هم دیوار اعتماد مردم را بیش‌از‌پیش فرومی‌ریزد. به‌ویژه اینکه این سرقت از صندوق امانات بانکی شده که همیشه شعارش این بود که «هرجا سخن از اعتماد است، نام بانک ملی می‌درخشد». همچنین ماهیت صندوق‌های امانات هم به‌گونه‌ای بوده که گویا آخرین سنگر اعتماد مردم در این روزگار بوده؛ چرا‌که با بالارفتن آمار سرقت‌ها با توجه به بحرانی‌شدن وضعیت اقتصادی بار‌ها و بار‌ها شنیدیم که توصیه می‌کردند برای اطمینان بیشتر اشیای ارزشمندتان را در صندوق امانات نگهداری کنید. حالا و با این سرقت حیرت‌انگیز دیگر معلوم نیست چه بر سر اعتماد عمومی در جامعه خواهد آمد.

به دلیل حیرت‌انگیزبودن این سرقت سؤال‌های زیادی در‌حال‌حاضر در افکار عمومی به وجود آمده و بحث‌های فراوانی هم شکل گرفته که تلاش می‌کنم در این یادداشت کوتاه به برخی از آن‌ها بپردازم. نخست باید ببینیم که قراردادی که بین بانک و صاحبان صندوق بسته می‌شود، در قالب کدام‌یک از انواع عقود مدنی دسته‌بندی می‌شود. در نگاه اول بیایید ماجرای صندوق‌های امانات در قالب ماده ۶۰۷ قانون مدنی را بررسی کنیم. در این ماده قانونی که در مبحث ودیعه گنجانده شده، اشاره می‌شود که ودیعه عقدی است که به موجب آن یک نفر مال خود را به دیگری می‌سپارد، برای آنکه آن را مجانا نگه دارد. ودیعه‌گذار مودع و ودیعه‌گیر را مستودع یا امین می‌نامند. اولین چیزی که در اینجا به ذهن متبادر می‌شود، اشاره به نگهداری مجانی مال است. این در حالی است که بانک‌ها در جریان عقد قرارداد صندوق امانات پولی را برای نگهداری مال از مشتری‌ها دریافت می‌کنند. برای همین ماجرای صندوق‌های امانات را به‌عنوان عقد بیع نمی‌توان در نظر گرفت. مورد دومی که باید در این زمینه بررسی شود، اشاره به ماده ۶۱۲ قانون مدنی است.

جایی که قانون‌گذار تعهدات امین را تبیین می‌کند. در این ماده تصریح می‌شود که امین باید مال ودیعه را به طوری که مالک مقرر کرده، حفظ کند. اگر ترتیبی تعیین نشده باشد، آن را به گونه‌ای که نسبت به آن مال متعارف است، حفظ کند؛ والا ضامن است. در اینجا باید به اظهارات برخی مدیران بانکی ارجاع داده شود. جایی که آن‌ها می‌گویند در قرارداد تصریح شده که ما هیچ مسئولیتی در قبال مال مشتری‌ها نداریم و اگر مال تلف شود، مسئولیتی متوجه ما نیست. اینجا باید فهمید که آیا بانک در قبال اموال ضامن هست یا خیر؟ اگر ضامن هست، چگونه و تا چه حدی باید خسارت بپردازد؟ آیا باید حرف صاحب صندوق را پذیرفت یا بانک را؟ با این حال با بررسی سایر مفاد قانون مدنی در بخش ودیعه می‌بینیم که این قرارداد از شمول این نوع قرارداد خارج است و برای همین شاید نام‌گذاری عنوانی مانند «صندوق امانات» برای این صندوق‌ها اشتباه باشد؛ اما از آنجایی که بانک ملی برای در اختیار قرار‌دادن این صندوق‌ها اجاره‌ای از صاحبان صندوق دریافت می‌کند، آیا می‌توان آن را از شمول ماده ۴۶۶ قانون مدنی یعنی قرارداد اجاره دانست؟ در اینجا باز هم با نگاهی به مواد قانونی مد‌نظر می‌توان فهمید که این قرارداد، قرارداد اجاره نیست؛ چون شرایط و مقرارت عقد اجاره با این شرایط نگهداری سپرده‌ها و اموال در صندوق امانات همخوانی ندارد.


بیشتر بخوانید: یک نیمه شب سیسیلی در بانک ملی شعبه انقلاب


نکته دیگر اینکه می‌بینیم در عمده قرارداد‌هایی که بین بانک و مشتری‌ها تنظیم می‌شود و عمدتا توسط وکلا و حقوق‌دان‌های مجرب تنظیم شده، شرایط به نفع بانک در نظر گرفته می‌شود. همچنین در رفتار‌های مشتری‌ها کمتر مشاهده شده که این موارد قانونی را بادقت مطالعه کنند و اغلب نخوانده امضا می‌کنند. از‌این‌رو بعید می‌دانم کسانی که صندوق‌ها را اجاره کرده‌اند، با دقت آن را بررسی کرده و از حقوق خودشان آگاه باشند. برای همین است که می‌بینیم برخی مدیران بانکی در همان ساعات اولیه مصاحبه می‌کنند و از خودشان سلب مسئولیت می‌کنند؛ چون می‌دانند در آن قرارداد شرایط به نفع بانک تنظیم شده است. در ماده هفت آیین‌نامه صندوق‌های اجاره‌ای قید شده که بانک هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال خسارت‌های وارده یا مسائل مشابه ندارد. این در حالی است که برخی مدیران بانکی عنوان کرده‌اند که خسارت‌های مشتری‌ها را پرداخت می‌کنند. این هم یکی دیگر از موضوعاتی است که این پرونده را غامض‌تر کرده است. ماحصل کلام اینکه بانک‌ها از قدیم‌الایام مورد اعتماد مردم بودند و هرگونه واردشدن خدشه بر این اعتماد تبعات بسیار سنگینی برای اقتصاد کشور دارد.

منبع: روزنامه شرق
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

فیلم/ دلیل جدایی المیرا شریفی‌مقدم از شبکه خبر افشا شد

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

علائم مهم این سرطان گوارشی شایع چیست؟

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

استوری احساسی یکتا ناصر بعد از پس گرفتن دخترش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/تفریح لاکچری نفیسه روشن در اقیانوس هند

محله‌های ارزان برای اجاره خانه + جدول

شوک AFC به فوتبال ایران؛ جریمه سنگین قلعه‌نویی و سه ملی پوش!

واکنش دولت رئیسی به سخنان روحانی در مورد گرانی بنزین

نگرانی از مخدوش شدن تمدن ۳۲۰۰ ساله‌ در پارک قیطریه

بنزین سوپر برای موتورسیکلت بهتر است یا بنزین معمولی؟

ریشا؛ شیر باغ وحش مشهد تلف شد

فیلم/ یک آیین عجیب در رُم؛ پاپ پای زنان زندانی را شست و بوسید!

نحوه محاسبه حق بیمه کارگران در سال جدید

عکس/تغییر لوگوی گوگل به افتخار یک عکاس ایرانی

عکس/ نوزادی در آغوش ترلان پروانه؛ ذوق خانم بازیگر!

عکس/ نیمار مهمان ویژه دیوید و ویکتوریا بکام شد

واکنش اولین شهردار تهران به ساخت مسجد در پارک قیطریه + عکس

اینفوگرافی/ کشورهای پیشرو در حوزه انرژی پاک و تجدیدپذیر

فیلم/ رقیب مهم هادی چوپان در مسترالمپیا ۲۰۲۴ کیست؟

اثر خیره‌ کننده برندگان مسابقات عکاسی طبیعت در سال ۲۰۲۴

عکس/ ست الهام حمیدی و همسرش در کنسرت

تصویری عاشقانه از بازیکن سابق پرسپولیس و همسر جذابش

معرفی مرسدس بنز G کلاس با پیشرانه شش سیلندر هیبرید

تولید پژو پارس در سال جدید از سر گرفته می‌شود؟

قیمت روغن مایع به این رقم رسید + جدول

بازدهی صندوق‌های سرمایه گذاری بورس بررسی شد

عکس/ استوری احساسی سردار آزمون با دخترش

مدت زمان تحویل کارت‌های سوخت کاهش می‌یابد

روایت حسن روحانی از «صبح جمعه» گرانی بنزین

دلار در یک هفته چقدر بازدهی داشت؟

بازدهی بازار طلا در یک هفته گذشته

شرکت چینی BOE احتمالاً نمایشگر آیفون SE ۴ را تولید می‌کند

عکس/حمله تسنیم به سفیر ایران در باکو به دلیل عکس با خانم مجری!

«سلطان رمزارز» جهان به ۲۵ سال حبس محکوم شد!

یک مسئول سابق: صدیقی از من خواسته بود ملک بهزیستی همجوار باغ ازگل را هم به او بدهیم!

عکس/ امضای جهانبخش بر پای شکسته دختر هوادار

بازداشت فرزند حمید نوری در سوئد + عکس

عکس/ اولین نماینده عربستان در مسابقه دختر شایسته جهان

ثبت رکورد جدی در قیمت حواله خودرو‌های جانبازان!

حذف شرکت‌های ایرانی از بازار عراق

داعش برای عملیات «گرگ تنها» در خاک اروپا فرمان داد!

یک قانون جدید برای صدور پایان کار ساختمان

بهترین ارز‌های دیجیتال برای سال ۲۰۲۴

قیمت طلا به ریل تعادلی خود بازمی‌گردد؟

فیلم/ ادعای جدید امیرحسین ثابتی علیه لاریجانی در شبکه افق

آندرتیکر، ستاره کشتی کج جهان وارد ایران می‌شود؟

فیلم/ دلیل جدایی المیرا شریفی‌مقدم از شبکه خبر افشا شد

حذف کاظم صدیقی از سخنرانان شب قدر دانشگاه امام صادق + عکس

سایه سنگین حادثه تروریستی مسکو بر روابط روسیه و بوسنی/ تشدید کش مکش های قومیتی؟

علی قنبری، اقتصاددان: فعالیت اقتصادی در گرو داشت ارتباطات خاص/ اقتصاد کشور در سال ۱۴۰۲ نه شفاف بود و نه آزاد

سکوت اژد‌های زرد در دریای سرخ؛ نگاهی به موضع چین در قبال انصارالله/ دلیل صبوری پکن چیست؟

واگویه‌های جامعه در نوروز ؛ مردم را سر کار گذاشتند/همه‌چیز بهم ریخته است و همه بریده‌ایم/ فریادها به گوش دولت می‌رسد؟

دعای روز هجدهم ماه رمضان + معنی و تفسیر

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول