مذاکرات هسته‌ای در مرحله‌ای جدید؛ چشم‌ها خیره به دوحه

اقتصاد۲۴- جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سفر به تهران و پس از دیدار با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که مذاکرات متزلزل بر سر توافق هسته‌ای با ایران باید در چند روز آینده از سر گرفته شود. بورل گفت که از واشنگتن و تهران به خاطر حسن نیت تشکر می‌کند، اما همچنین خاطرنشان کرد که اکنون باید تصمیماتی سیاسی در دو پایتخت اتخاذ شود. با این حال، دیپلمات‌های سایر کشور‌های عضو توافق در مورد عبور از بن بست محتاط بودند. بورل نیز در تهران گفت: «هنوز نمی‌داند آیا دو طرف می‌توانند بر مشکلات سیاسی خود غلبه کنند یا خیر».

در محافل دولت فدرال گفته شده که سران کشور‌هایی که برای اجلاس G-۷ گرد هم آمده‌اند، در مورد این موضوع صحبت خواهند کرد. در بیانیه آن‌ها آمده است: «در حال حاضر با ایران در مرحله افزایش فعالیت دیپلماتیک هستیم. این وضعیت باید مورد بحث قرار گیرد و ما در مورد آن گفتگو خواهیم کرد.»

انریکه مورا، قبلا در سفر به تهران در اواسط ماه مه، تعهدی اساسی برای ادامه مذاکرات دریافت کرده بود، اما از آن زمان تاکنون هیچ پیشرفتی حاصل نشده است. بورل اکنون از جایگاه سیاسی خود برای پیشبرد مذاکرات استفاده می‌کند. با این حال، یک موضوع مهم حل نشده: ایران خواستار لغو تحریم‌های آمریکا علیه سپاه پاسداران است.

این تحریم‌ها به خاطر حمایت سپاه پاسداران از سازمان‌های تروریستی، اعمال شده اند. جو بایدن از لغو تحریم‌ها به‌طور جامع امتناع می‌کند، زیرا ایران حتی از بحث در مورد سیاست منطقه‌ای خود که بسیاری از کشور‌ها آن را یک تهدید می‌دانند، یا برنامه موشکی‌اش خودداری می‌کند.

بیشتر بخوانید: نگاهی به احتمالات فرجام برجام در سه اپیزود

ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران اطمینان داد که کشورش خواستار ادامه مذاکرات است. اما در عین حال در تلویزیون دولتی تاکید کرد: تحریم‌ها باید برداشته شوند. اکنون قرار است مذاکره کنندگان ایران و آمریکا در مذاکرات غیرمستقیم در منطقه خلیج فارس به دنبال راه حل باشند.

اینکه آیا می‌توان این بار به موفقیت دست یافت یا خیر، نامشخص است. بورل با رابرت مالی به توافق رسیده بود، اما تاکنون هیچ نشانه‌ای از نزدیکی دو طرف یا ارائه امتیازات مشخص وجود ندارد. متن مورد مذاکره برای بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ از اواسط مارس آماده بوده و از آن زمان به دلیل اختلاف بر سر تحریم‌ها علیه سپاه پاسداران، مذاکرات متوقف شده است.

تندرو‌ها در تهران دیگر بازگشت به توافق را کاملاً ضروری نمی‌دانند، زیرا ایران به دلیل قیمت بالای انرژی از فروش نفت به چین درآمد خوبی کسب می‌کند. با این حال، جمهوری اسلامی در صورت لغو تحریم‌ها، به‌ویژه از سوی اتحادیه اروپا، می‌تواند بیش از دو برابر نفتی را که در حال حاضر به چین صادر می‌کند، در بازار جهانی با قیمت‌های بسیار بالاتر بفروشد. اما در تهران، در اردوگاه تندرو‌ها تنها تعداد اندکی طرفدار این خط مشی هستند.

منبع: زوددویچه سایتونگ (آلمان) / تحریریه دیپلماسی ایرانی