برجام در کوتاه مدت تاثیر چشمگیری بر صنعت لوازم خانگی نخواهد گذاشت

اقتصاد۲۴- احسان فدایی اظهار کرد: لوازم خانگی نه تنها در ایران، بلکه در بیشتر کشور‌های دنیا، از جمله صنایعی است که به جهت عدم صرفه اقتصادی، بخشی از قطعات آن وارداتی است.

فدایی افزود: حال در جایی که بخشی از قطعات که عمدتا اصلی هم هستند، وارداتی است و قاعدتا تابع نرخ ارز، پس نمی‌توان مدعی شد که در این صنعت خودکفایی وجود دارد. زمانیکه خودکفایی اعلام می‌شود، افکار عمومی منتظر کاهش قیمت‌ها است نه اینکه به طور دوره‌ای، افزایش و روند صعودی را تجربه کند.

وی تاکید کرد: افزایش قیمت لوازم خانگی خواسته تولیدکنندگان نیست، بلکه از دو دلیل ناشی می‌شود. دلیل نخست همزمانی شروع دوران رکود با شیوع کرونا بود. در واقع برخی حاشیه‌های ایجاد شده توسط چند شرکت داخلی منجر به نارضایتی افکار عمومی و قهر مردم با بازار برند‌های داخلی شد که فضای سنگینی برای تولید کننده داخلی پدید آورد. از سوی دیگر عدم عرضه مورد انتظار که ناشی از کاهش چشمگیر تقاضا بود نیز، هزینه‌های سربار را افزایش و سرمایه در گردش تولید کنندگان را هر روز نحیف‌تر کرد که نتیجه آن‌ها افزایش فشار بر قیمت تمام شده بود.

این کارشناس صنعت لوازم خانگی تصریح کرد: تولیدکنندگان داخلی، تجربه برند‌هایی مانند بلر، ارج، آزمایش، پارس و … را پیش رو داشتند و می‌دانستند برای بدست آوردن بازاری که در آن رقابت بسیار شدید بوده و همه چیز به تحقیق و توسعه وابسته است، فروش بالایی باید داشته باشند تا به تبع آن حاشیه سود بالایی نیز کسب کنند و بتوانند در بخش توسعه‌ای قدرتمند ظاهر شوند.

فدایی با بیان اینکه در یک سری از حوزه‌ها مانند زیبایی بصری ناشی از طراحی جذاب و… چیزی از برند‌های خارجی کم نداریم، اظهار داشت: پیش از تحریم از آنجایی که شرکت‌های داخلی به فکر بدست آوردن سهم بازار بودند، توانستند به خوبی رقابت کرده و در یک سری از حوزه‌ها خوش بدرخشند.

وی با بیان اینکه تولیدکنندگان لوازم خانگی به دنبال تولید کالای ضعیف و بدون کیفیت نیستند، گفت: در بحث استفاده از مواد اولیه و قطعات، کم کاری تولیدکننده داخلی مطرح نیست. بلکه به واسطه شرایط تحریم، تأمین کننده‌های معتبر جهان به ایران قطعه و مواد اولیه عرضه نمی‌کنند.

این کارشناس صنعت لوازم خانگی گفت: سرمایه گذاری‌های صنعت لوازم خانگی پس از تحریم اتفاق نیفتاد بلکه حداقل از پنج سال پیش از دوره دوم تحریم‌ها آغاز شده بود، اما پس از شروع تحریم‌ها اوج گرفت. درواقع تولیدکنندگان داخلی در دوران پیش از تحریم، رقابت نفس گیری انجام داند تا بتوانند سهم بازار بیشتری را در کنترل خود بگیرند و همین نکته منجر به توسعه بال‌های تولیدی آن‌ها شد.

فدایی با تاکید بر این نکته که اگر برجامی هم مجددا امضا شود، از آنجایی که یک تجربه ناموفق را در کارنامه خود ثبت کرده است، قاعدتا شرکت‌های بزرگ بین المللی در کوتاه مدت برای سرمایه گذاری مستقیم، به بازار ایران باز نخواهند گشت، گفت: یک شرکت معتبر بین المللی، زمانی در یک کشور سرمایه گذاری می‌کند که به یک بازه زمانی حداقل پنج ساله برای بازگشت سرمایه‌اش اطمینان داشته باشد. با توجه به این نکته که اگر توافقی هم صورت بگیرد، مخالفان داخلی و خارجی متعددی را به همراه دارد، لذا این اتمسفر، چشم انداز روشنی را پیش روی سرمایه گذار معتبر خارجی نمایان نخواهد کرد.

وی تاکید کرد: سرمایه گذاری بزرگی با برجام جدید اتفاق نمی‌افتد بلکه برجام نهایتا این فضا را پدید خواهد آورد تا برند‌هایی که در حال حاضر به صورت قاچاق وارد کشور شده و حجم بالایی از بازار داخلی را در اختیار گرفته اند، بتوانند در قالب شریک تجاری با تولیدکنندگان داخلی همکاری کنند.

این کارشناس صنعت لوازم خانگی تصریح کرد: اگر واقع بین باشیم، با چشم انداز پیش رو نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم برند‌های معتبر خارجی در صنعت لوازم خانگی داخلی، سرمایه گذاری کنند، بلکه فقط برند، تکنولوژی و دانش روز خودشان را همان طوری که به یک سری از کشور‌های منطقه انتقال دادند، در اختیار تولیدکنندگان داخلی که ظرفیت خوبی را برای تولید دارند نیز، قرار بدهند، یک بازی برد برد شکل گرفته است.

فدایی با بیان اینکه ظرفیت تولید لوازم خانگی به صورت اسمی فراتر از نیاز کشور است، گفت: این بالا بودن ظرفیت به این خاطر است که بسیاری از مجموعه‌ها اشتباهاً به این صنعت سوق داده شدند. علاوه بر این عدم وجود هم افزایی در این صنعت باعث شده کنسرسیومی از ظرفیت‌های تولیدی هم راستا، در این صنعت شکل نگیرد.

وی تاکید کرد: ظرفیت تولید لوازم خانگی در کشور بسیار بالاست و فقط نیازمند تکنولوژی و تقویت بخش تحقیق و توسعه هستیم. نباید این نکته را فراموش کنیم که در این صنعت، کشور‌های نامداری، چون کره جنوبی و ژاپن نیز با وجود اینکه صاحب تکنولوژی روز دنیا هستند، اما به دلیل عدم صرفه اقتصادی، بخش تولید را به چین واگذار کرده‌اند پس قرار نیست انتظار داشته باشیم یا این تعهد را بدهیم که صفر تا صد یک محصول در کشور ما تولید شود.

این کارشناس صنعت لوازم خانگی با بیان اینکه می‌توان امیدوار بود که در شرایط پس از تحریم، برند‌های خارجی تکنولوژی خودشان را به ایران منتقل کنند، گفت: قرار نیست آن‌ها سرمایه گذاری مستقیم داشته باشند بنابراین جای نگرانی نیست که با انجام برجام، برند‌های خارجی بازار ایران را در اختیار خود بگیرند و فضا برای بخش تولید کشور محدود و محصور شود.

فدایی ادامه داد: برای مثال نیاز داخل به تلویزیون به طور سالیانه یک میلیون و دویست هزار عدد است که نزدیک به ۸۰۰ هزار آن قاچاق است. به این معنی که همین حالا نیز برند‌های ایرانی، بخش زیادی را از بازار را از دست داده‌اند؛ درواقع بازار را به کالای غیر قانونی باخته‌اند که نه تنها گارانتی معتبری ندارد، بلکه بعضا تقلبی است و با تداوم این روند، بازار را روز به روز بی اعتماد‌تر و بی انگیزه‌تر خواهد کرد.

وی با بیان اینکه بالای ۹۰ درصد تولید پنل تلویزیون در دست کشور چین است، گفت: کشور چین به خاطر مشوق‌های اقتصادی که وضع کرده بیش از ۹۰ درصد صنعت تلویزیون جهان در بخش پنل در اختیار گرفته است.

این کارشناس صنعت لوازم خانگی خاطر نشان کرد: توانمندی ما در بخش نظامی را نمی‌توانیم با ضعف‌هایی که در بخش تکنولوژی و تولید صنعتی است مقایسه کنیم چرا که تولید در صنایع مختلف با هدف ایجاد مزیت رقابتی و عرضه به منظور اخذ سهم بیشتر بازار انجام می‌شود و این در حالی است که در صنایع نظامی این تفکر و استراتژی حاکم نیست.

فدایی در پاسخ به این پرسش که آیا تولیدکنندگان داخلی توانستند از شرایط فراهم شده پس از ممنوعیت واردات و شروع دوره تحریم ها، بهره برداری مناسبی داشته باشند یا خیر؟ گفت: از جهت افزایش تیراژ تولید این اتفاق افتاد و تولیدکنندگان داخلی بخش زیادی از سرمایه در گردش خودشان را به امید تصاحب سهم بیشتری از بازار، درگیر ثبت سفارش برای خرید قطعات و مواد اولیه تولید کردند. اما در مقابل این شرایط دشوار برای تولید، متاسفانه رقیب که کالای قاچاق است، با ارز حدود ۱۵ هزارتومانی وارد کشور شد و این رقابت را کاملا نابرابر کرد.

این کارشناس صنعت لوازم خانگی با بیان اینکه در محصولاتی که امکان تولید آن وجود ندارد و یا تولید پاسخگو بازار نیست، طبق قانون واردات باید انجام شود، گفت: برخی محصولات مانند اسپیلت، ماشین ظرفشویی و محصولات کوچک آشپزخانه در حال حاضر وارد می‌شود و این روند باید با یک بررسی کارشناسانه در تمام حوزه‌ها تسری یابد تا علاوه بر ایجاد فضای رقابتی در تولید و دسترسی بازار به تنوع و تعدد فناوری‌های روز، مانع از ایجاد انحصار و منوپول در این صنعت شود.

فدایی با تاکید بر این نکته که باز شدن بی برنامه و بدون ملاحظه شرایط و زیر ساخت‌ها در حوزه واردات نیز منجر به استهلاک توان تولیدکنندگان داخلی می‌شود، گفت: فقط در صورتی می‌توان پذیرفت واردات انجام شود که به صورت قانونمند و در حوزه‌هایی که توانایی تأمین یا صرفه اقتصادی وجود ندارد آن هم با قوانین و تعرفه‌های خاص صورت پذیرد چرا که ولنگاری در واردات بی برنامه و ممنوعیت مداوم هر دو پاشنه آشیل صنعت خواهند شد.

منبع: ایمنا