آیا گاز اهرم فشار مناسبی در مذاکرات برجام است؟

اقتصاد۲۴- نرسی قربان تحلیلگر انرژی در گفتگو با فراز، درباره اینکه آیا روسیه به عنوان تامین کننده اصلی گاز اروپا به ایران اجازه صادرات گاز به اروپا را می‌دهد؟ گفت: در گذشته که چنین اجازه‌ای را نداده است. وقتی تحریم نبودیم متاسفانه موفق نشدیم گاز به اروپا صادر کنیم. از دهه ۵۰ قرار بود صادرات گاز به اروپا صورت بگیرد. یعنی خط لوله انتقال گازی از کنگان به اروپا برود که دیگر انقلاب شد و این صادرات تا به امروز صورت نگرفت.

بودجه، زمان و زیرساخت برای صادرات گاز به اروپا نداریم

وی ادامه داد: اگر ما بخواهیم به اروپا گاز صادر کنیم متاسفانه آقایان بررسی کارشناسانه نکردند و شاید هم بررسی کرده‌اند، ولی نمی‌خواهند بگویند. ولی اگر شما بررسی کارشناسانه کنید و فرضا روسیه مایل باشد و شما بخواهید به اروپا گاز صادر کنید چگونه قرار است این کار را انجام بدهید؟ یا باید خطوط انتقال گاز را دریای مدیترانه بکشید یا از ترکیه به اروپا این کار را انجام بدهید. یعنی باید یک خط جدیدی در انتقال گاز بکشید که حدود ۳ هزار کیلومتر که این کار چند سال زمان می‌برد و میلیارد‌ها دلار هزینه باید شود. در حال حاضر بودجه و زمان آن را نداریم.

او تصریح کرد: راه دیگر این است که شما گاز را مایع کنید مثل کشور قطر که گاز را به همه دنیا صادر می‌کند که آن هم میلیارد‌ها دلار سرمایه گذاری و ۵ سال زمان می‌خواهد تا آن واحد‌های تبدیل گاز به مایع را ایجاد کنید. در نتیجه الان به هر نوعی که فکر کنید ما نمی‌توانیم به اروپا گاز صادر کنیم و متخصصین اروپا هم این موضوع را می‌فهمند و برای همین هیچ نوع اثری نخواهد داشت و اگر اروپا بی گاز شود ما نمی‌توانیم این را نقطه مثبتی در مذاکرات فعلی برجام در نظر بگیریم.
این کارشناس انرژی گفت: این کار در درازمدت ممکن است صورت بگیرد آن هم به شرط اینکه توافق هسته‌ای صورت بگیرد. در ۱۰ سال آینده ایران می‌تواند یکی از تامین کننده‌های گاز اروپا باشد، ولی در حال حاضر نمی‌تواند.

گاز مازاد برای صادرات نداریم

قربان در پاسخ به این سوال، آیا ایران گاز مازاد برای چنین صادراتی دارد؟ گفت: در حال حاضر مسئله منتفی است. اصلا فکر کنید که ما گاز مازاد هم داشتیم، این را چگونه می‌خواهیم به اروپا بفرستیم؟ گاز مازاد نداریم و تمام این داستان‌ها برای این است که حوزه‌های گازی ما به تولید بیشتر برسد و گاز مازادی بیشتری داشته باشیم و آن گاز مازاد را یا مایع کنیم یا برای خطوط انتقال بکشیم که هر طور به مسئله نگاه می‌کنیم در حال حاضر شدنی نیست و حتی اگر گاز مازاد هم داشتیم نمی‌توانستیم آن را بفرستیم.

بیشتر بخوانید: توافق با ایران شاید مشکل نفت اروپا را حل کند اما گاز را نه

این کارشناس اظهار کرد: این موضوع باید توسط کارشناسان انرژی بررسی شود نه کارشناسان سیاسی. اروپایی‌ها کارشناس دارند می‌دانند که چنین اتفاقی نمی‌افتد و این یک ژست تبلیغاتی است. در حال حاضر این موضوع انتقال گاز به اروپا برگ برنده‌ای برای ما محسوب نمی‌شود، ولی ما می‌توانیم به اروپا نفت صادر کنیم، چون نفت روی کشتی است و ظرف یکی دو ماه می‌تواند به اروپا برسد، ولی گاز را نمی‌توانیم بر روی عرشه کشتی قرار بدهیم.

اگر همه چیز درست شود، ۷ الی ۸ سال بعد می‌توانیم صادرکننده گاز شویم

قربان در پاسخ به این سوال، آیا این احتمال وجود دارد که ایران سر بحث صادرات گاز به اروپا بتواند به قدرت برسد؟ گفت: اگر برجام به توافق برسد و رابطه ما با کشور‌های دنیا، بانک‌های دنیا و FATF درست شود و بتوانیم با امریکا تعامل داشته باشیم. همچنین با شرکت‌های امریکایی و شرکت‌های بزرگ نفتی اروپایی تعامل داشته باشیم و کشور‌ها اروپایی برروی منابع گاز ما سرمایه گذاری و استخراج کنند این احتمال وجود دارد که اروپایی بخواهد حساب بر روی این موضوع باز کند. البته صحبت از ۷ الی ۸ سال است و صحبت امروز و فردا نیست. یعنی یک برنامه ریزی بلند مدتی می‌خواهد و برای این کار ایران باید جزء کشور‌هایی باشد که تحریم نباشد.
او در پایان خاطرنشان کرد: اگر با بانک‌های دنیا کار کنید و شرکت‌های بزرگ میلیارد‌ها دلار سرمایه گذاری شود می‌توان امیدوار بود اتفاق بیفتد تا این گاز را به اروپا ببرند. ولی در حال حاضر اروپا نمی‌تواند وارد قرارداد‌های دراز مدتی با ایران شوند. وقتی قطر برای آن‌ها ال‌ان‌جی درست می‌کند قرارداد‌های ۲۵ الی ۳۰ ساله با آن‌ها می‌بندد. اینگونه نیست که صبح تصمیم بگیرند و عصر شروع به کار کردن کنند.

منبع: فرازدیلی