بازار مسکن در ۴ تابلو

اقتصاد۲۴- طبق داده‌های جدید مرکز آمار -که وضعیت نبض املاک در زمستان۱۴۰۰ را روایت کرده است- سال گذشته سرعت رشد نقطه‌ای قیمت مسکن در کشور فصل به فصل کاهش پیدا کرد که این موضوع کاملا متاثر از کاهش «انتظارات تورمی» و البته «تحولات بازار مسکن تهران» بود.

 تورم کشوری مسکن در سال گذشته به زیر ۵۰درصد رسید؛ مقایسه این نرخ با تورم مسکن سال۹۹ به معنای آن است که پارسال سرعت رشد قیمت خانه و آپارتمان در کل شهر‌های ایران به نصف سال قبل از آن کاهش پیدا کرد. اما با این حال، بررسی رابطه قیمت و اجاره‌خانه در آمار کشوری، «اضافه‌پرش» قیمت را مشابه آنچه در پایتخت رخ داده است، نشان می‌دهد. تابلوی ارقام اجاره مسکن هم خبر از «شکست سقف دولتی» می‌دهد. پارسال قرار بود در کل کشور، اجاره‌بها ۲۰درصد رشد کند؛ اما در واقعیت، تا سه برابر افزایش یافت.

تازه‌ترین آمار‌های کشوری از تحولات بازار مسکن نشان‌دهنده کاهش تورم کشوری مسکن است. بر اساس داده‌های اعلام شده از سوی مرکز آمار، تورم نقطه‌ای مسکن در شهر‌های کشور در حالی زمستان سال گذشته به ۲۵‌درصد رسید که این میزان در سه فصل قبل (بهار، تابستان و پاییز ۱۴۰۰)، بیش از این مقدار بوده است. این موضوع به معنای کاهش سرعت رشد قیمت مسکن به لحاظ تحولات نقطه‌ای در زمستان ۱۴۰۰ است. بهار ۱۴۰۰ متوسط قیمت مسکن در کشور در مقایسه با بهار ۱۳۹۹ رشد ۱۰۰‌درصدی را تجربه کرد. در تابستان تورم نقطه‌ای مسکن کشوری به ۶۰‌درصد کاهش یافت. این میزان در پاییز ۱۴۰۰ به ۳۱‌درصد و در زمستان سال گذشته به ۲۵‌درصد رسید.

تورم بی سابقه در بازار اجاره

این در حالی است که بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» با استناد به آمار‌های رسمی نشان می‌دهد، سال گذشته، اجاره بهای مسکن در کشور سه برابر سقف مصوب دولتی رشد کرد. در شرایطی که مطابق با مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا، سقف مجاز افزایش اجاره بهای مسکن در کشور به طور متوسط ۲۰‌درصد تعیین شده بود، میانگین اجاره بهای کشوری در سال ۱۴۰۰، معادل ۵۹‌درصد رشد کرد و تورم اجاره به مرز ۶۰‌درصد یعنی ۳ برابر‌درصد مجاز افزایش اجاره بها، رسید.

آمار‌ها نشان از تورم بی سابقه در بازار اجاره مسکن کشور دارد. آمار‌های منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد متوسط اجاره بهای هرمترمربع مسکن به علاوه ۳ درصد مبلغ ودیعه، در سال ۱۴۰۰ در کشور به ۳۱‌هزار و ۷۲۰ تومان افزایش یافت که این میزان در مقایسه با متوسط اجاره بهای مسکن در سال ۹۹، رشد ۵۹‌درصدی داشته است. این در حالی است که در بازار اجاره مسکن شهر تهران نیز اجاره بها بیش از سقف مصوب و تعیین شده از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا افزایش یافته است.

آمار جدید از تورم اجاره

بر اساس گزارشی که روز گذشته مرکز آمار ایران از وضعیت بازار مسکن در زمستان ۱۴۰۰ منتشر کرد، متوسط اجاره بهای هر مترمربع واحد مسکونی به علاوه ۳ درصد مبلغ ودیعه، در زمستان ۱۴۰۰ به ۳۶‌هزار و ۹۰۰ تومان رسید که این میزان در مقایسه با زمستان سال گذشته ۶۱‌درصد رشد داشته است. این در حالی است که مصوبه افزایش ۲۰‌درصدی اجاره بها در زمستان سال گذشته نیز در فرآیند اجرا قرار داشت، اما در نهایت قرارداد‌های اجاره مسکن با افزایش بیش از ۶۰‌درصدی به جای افزایش حداکثر ۲۰‌درصدی تمدید شد.

بیشتر بخوانید: خبر خوش وزیر راه برای متقاضیان مسکن

بررسی روند تورم اجاره مسکن در کشور در چهار فصل سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد، متوسط رشد اجاره بهای مسکن در کشور در بهار سال گذشته حدود ۶۴‌درصد، در تابستان حول و حوش ۵۹‌درصد و در پاییز حدود ۵۲‌ درصد بوده است که این میزان در زمستان ۱۴۰۰ به ۶۱‌درصد رسید.

محاسبه اضافه پرش مسکن کشوری

«دنیای‌اقتصاد» همچنین با استناد به آمار‌های رسمی منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، میزان اضافه پرش قیمت در بازار مسکن کشوری را محاسبه کرد. بر اساس برآورد‌های صورت گرفته، نسبت قیمت به اجاره بهای مسکن در کشور هم اکنون به عدد ۲۹ رسیده است. نسبت قیمت به اجاره بهای مسکن که در اصطلاح به آن نسبت p به r گفته می‌شود، یکی از ابزار‌های اصلی سنجش حباب و اضافه پرش قیمت در بازار مسکن است. این نسبت در زمستان ۱۴۰۰ و بر اساس آمار‌های رسمی منتشر شده از سوی مرکز آمار، به ۲۹ رسیده است. در حالی که در شرایط متعارف باید این نسبت بین عدد ۱۵ تا حداکثر ۲۵ باشد.

اعلام قیمت مسکن در ۱۴۰۰

مرکز آمار ایران در حالی اطلاعات مربوط به تحولات بازار مسکن در زمستان سال ۱۴۰۰ را در روز گذشته منتشر کرد که محاسبات «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان مسکونی در کشور در سال گذشته به ۱۱‌میلیون و ۸۵۰‌هزار تومان رسیده است. این میزان در مقایسه با متوسط قیمت مسکن کشور در سال ۱۳۹۹ معادل ۴۸‌درصد افزایش داشته است.

متوسط قیمت زمین و املاک مسکونی کلنگی نیز در سال ۱۴۰۰ در کشور به ازای هر مترمربع به ۱۱‌میلیون و ۲۵۰‌هزار تومان رسید که این میزان نیز رشد ۴۴‌درصدی نسبت به سال ۹۹ را نشان می‌دهد. آمار‌ها و برآورد‌ها نشان می‌دهد در سال گذشته هم به لحاظ سطح قیمت وهم به لحاظ میزان تورم، جاماندگی بازار زمین از بازار مسکن کشوری مشهود است. یعنی در سال گذشته هم متوسط قیمت وهم میزان رشد قیمت در بازار معاملات واحد‌های مسکونی بیشتر از بازار معاملات زمین و املاک مسکونی کلنگی بوده است.

آمار فصلی از تحولات مسکن

بر اساس اعلام مرکز آمار ایران در زمستان سال گذشته، متوسط قیمت فروش هر مترمربع زمین یا زمین ساختمان مسکونی کلنگی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در کل کشور ۱۱‌میلیون و ۶۷۰‌هزار تومان با میانگین مساحت ٢٤٥ مترمربع بوده است، که نسبت به فصل قبل، ۸/ ۶‌درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۴/ ۲۵ درصد افزایش داشته است.

همچنین، متوسط قیمت فروش هر مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در سطح کل کشور ۱۲‌میلیون و ۷۹۷ هزار تومان با میانگین مساحت ١٠٧ مترمربع و متوسط عمر بنای ١٣ سال بوده است، که نسبت به فصل قبل، ۸/ ۸ درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۸/ ۲۴‌درصد افزایش داشته است.

داده‌های اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران درباره تحولات بازار مسکن کشور در زمستان ۱۴۰۰ همچنین حاکی است: متوسط مبلغ اجاره‎ ماهانه به علاوه‎ ۳‌درصد ودیعه‎ پرداختی برای اجاره‎ یک مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در سطح کشور حدود ۳۶‌هزار و ۹۰۰ تومان با میانگین مساحت ١٠٣ مترمربع و متوسط عمر بنای ١٥ سال بوده است، که نسبت به فصل قبل ۳/ ۱۶‌درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۹/ ۶۰‌ درصد افزایش داشته است.