ورود آیفون ۱۴ به ایران ممنوع می‌شود؟

اقتصاد۲۴-ممنوعیت فروش آیفون ۱۴ در مشهد اگرچه خبری دقیق و کامل به‌حساب نمی‌آید و تا حدودی با شیطنت درآمیخته، اما ممکن است به اپیزود جدیدی از سریال مصائب گوشی‌های اپل در ایران تبدیل شود. در سال‌های گذشته گروهی به بهانه «اسراف منابع ارزی» تا آنجا که می‌توانستند به آیفون تاخته‌اند و آن را وسیله‌ای آمریکایی، تجملاتی و غیرضروری معرفی کرده‌اند و گروهی دیگر با اشاره به اعداد و ارقام تلاش می‌کنند بگویند تکنولوژی تغییر کرده و آیفون یا باقی گوشی‌های هوشمند با ارزش بالای ۶۰۰ دلار الزاما دیگر محصولی لوکس قلمداد نمی‌شوند.

چرا آیفون در ایران جنجالی است؟

واردکننده‌های رسمی و شناسنامه‌دار از مدت‌ها پیش، برای ثبت سفارش گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار با زحمت سختی و مرارت روبرو هستند. البته حداقل تا این لحظه کسی آن‌ها را به واسطه بخشنامه یا دستوری مشخص از این کار منع نکرده، اما، چون برای واردات چنین گوشی‌هایی به واردکنندگان ارز تخصیص پیدا نمی‌کند، خودشان باید بروند و در مذاکره مستقیم با تجارت فعال در بخش آجیل و خشکبار، ارز حاصل از فروش محصولات صادراتی در خارج کشور را بخرند و با کمک آن برای واردات آیفون و باقی گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار استفاده کنند. طراحان این ایده وقتی دست زیر چانه می‌زنند و از دور به آن نگاه می‌کنند، احتمالا به‌خوشان صدآفرین می‌گویند، اما تقریبا همگی می‌توانیم دست‌انداز‌های احتمالی موجود بر سر راه اجرایی شدنش را ببینیم.

اگر صادرکننده خشکبار با علم بر اینکه دست واردکننده موبایل زیر سنگش قرار گرفته، ناز کند چی؟ اگر خشکبار صادراتی ایران در کشور مقصد فروش نرود چی؟ اگر ارز ناشی از صادرات خشکبار در کشور خریدار به کشوری که قرار است واردات موبایل از آن صورت بپذیرد، قابل انتقال نباشد چی؟ و هزار مورد دیگر از این دست؛ بنابراین واردکننده‌های موبایل، حتی اگر جرات و جسارت نزدیک شدن به گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار را در خود ببینند، محدویت در حوزه تامین ارز سد راهشان خواهد شد.
چرا خبر ممنوعیت فروش آیفون در مشهد زیاد دیده شد؟

وضعیت خاص مشهد در سال‌های اخیر، این شهر را مستعد انتشار اخبار عجیب و شگفت‌انگیز می‌کند. اگر یکی از واژه‌های ممنوعیت یا محدودیت نیز در خبر وجود داشته باشد، می‌توان با کاربرد صنعت ادبی «اغراق» و بهره‌بردن از کمی شیطنت، تیتری، چون «فروش آیفون ۱۴ در مشهد ممنوع شد» را دست به‌دست چرخاند و فراگیر کرد، اما در زیر لایه یخ قطور حاصل از شایعات، حقیقت در جریان است.

منبع خبر ممنوعیت فروش آیفون در مشهد، فروشنده‌ای معرفی شده که گفته اتحادیه تلفن همراه مشهد، با انتشار اطلاعیه‌ای فروش آیفون ۱۴ در واحد‌های صنفی را باتوجه به قانونی نبودن نسخه‌های موجود در بازار، تا اطلاع ثانوی غیرقانونی اعلام کرده است. اینکه رییس یک اتحادیه صنفی محلی احساس وظیفه کرده و جلوتر از باقی مقامات و مسئولان کشوری برای یک مسئله عمومی و سراسری حکم ممنوعیت و محدودیت صادر کند، از همان قماش مسائلی است که تنها در مشهد رخ می‌دهد، اما حداقل در مورد ماجرای فروش آیفون ۱۴، خیلی بی‌راه نیست.

آیفون ۱۴، یک‌هفته قبل سروکله‌اش در بازار‌های جهانی پیدا شد. گروهی از مسافران این گوشی را تحویل گرفته‌اند و به‌عنوان نوبرانه‌ای از آب گذشته با خود به ایران آورده‌اند. گروهی وسوسه می‌شوند به طمع سود زیاد، آیفون‌ها را آب کنند و سودش را به جیب بزنند. تا چند سال پیش این اقدام ساده بود، اما از وقتی ثبت و رجیستری تلفن همراه در ایران اجباری است، وضیت تغییر کرده. الان اگر مسافری بخواهد برای مصرف شخصی گوشی وارد کند، باید در مبادی رسمی و گمرکات، فرم مخصوصی پر کند، شناسه گوشی را وارد کرده و پس از پرداخت مالیات و عوارض گمرکی، گوشی را به نام و شماره شخصی فعال کند. با این حال گمرک هنوز گزینه ثبت اطلاعات مخصوص آیفون ۱۴ را به سایت خود اضافه نکرده است.

پس اگر از خارج برای خودتان آیفون ۱۴ بخرید و آن را برای مصرف شخصی وارد کنید هم نمی‌توانید مراحل ثبت و رجیستری را پشت سر بگذارید. این گزاره یک معنی دیگر هم دارد؛ تا الان هیچ‌کدام از آیفون‌های جدید اپل در ایران اکتیو نشده‌اند. فروشنده‌های زیادی با این وجود طی روز‌های اخیر اقدام به تبلیغ فروش آیفون ۱۴ کرده‌اند و آن‌ها را با قیمت بالا می‌فروشند. متاسفانه به خریدار بخت‌برگشته هم نمی‌گویند قضیه چیست. اطلاعیه اتحادیه صنفی در مشهد درباره ممنوعیت فروش آیفون ۱۴، به همین مسئله فنی برمی‌گردد و کسانی که آن را نوشته‌اند این مرتبه واقعا بابت از دست رفتن پول و سرمایه مردم نگران بوده‌اند.
چرا فعلا نباید آیفون ۱۴ خرید؟

فروش آیفون ۱۴ نه تنها در مشهد، بلکه در سراسر کشور با انتشار آگهی‌های متعدد با شدت و حدت تبلیغ می‌شود. اگر از موارد مشکوک که احتمال کلاهبرداری در آن‌ها زیاد است، صرف‌نظر کنیم بعضی سایت‌های پرسابقه قدیمی هم ادعا می‌کنند با دریافت ۴۳ میلیون تومان، خیلی سریع یک آیفون ۱۴ استاندارد با حافظه ۱۲۸ به‌دستتان می‌رسانند. قیمت نمونه‌های ۲۵۶ و ۵۱۲ گیگابایت هم به ترتیب ۴۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و ۵۹ میلیون تومان است. قیمت آیفون ۱۴ پلاس با حافظه ذخیره‌سازی ۱۲۸، ۲۵۶ و ۵۱۲ گیگابایت، در این فروشگاه‌ها به‌ترتیب ۴۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان، ۵۴ میلیون و ۶۳ میلیون عنوان شده است. برای خرید آیفون ۱۴ پرو با حافظه ۱۲۸ گیگابایت باید ۵۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان پرداخت کنید.

قیمت آیفون ۱۴ پرو با حافظه ۲۵۶ گیگابایت، ۶۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، با حافظه ۵۱۲ گیگابایت، ۶۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و با حافظه یک ترابایت، ۷۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان خواهد بود. قیمت خرید آیفون ۱۴ پرومکس با حافظه ۱۲۸ گیگابایت فعلا ۵۹ میلیون تومان است. برای پیش‌خرید آیفون ۱۴ پرومکس با حافظه ۲۵۶ گیگابایت باید ۶۳ میلیون تومان و با حافظه‌های ۵۱۲ گیگابایت و یک ترابایت به‌ترتیب باید ۷۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و ۷۹ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان پول پرداخت کنید.

اپل آیفون ۱۴ استاندارد با حافظه ۱۲۸ گیگابایت را ۷۹۹ دلار تعیین کرده است که با احتساب دلار ۳۲ هزار تومانی به ۲۵ میلیون و ۵۶۸ هزار تومان می‌رسد. اگر هزینه رجیستری و گمرکی را هم شش میلیون تومان در نظر بگیریم، به عدد ۳۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان می‌رسیم، اما ارزش آن را در ایران فعلا ۴۳ میلیون تومان تعیین کرده اند که معادل دلار ۵۴ هزار تومانی است!

مسئله رجیستر نشدن آیفون هنوز پابرجاست. به‌این معنی که تا وقتی شناسه این گوشی به سایت همتا اضافه نشود، اصلا نمی‌توان از گوشی جدید اپل در ایران بیشتر از یک هفته استفاده کرد. حال خریداری را تصور کنید که بی‌اطلاع از چنین حقیقتی، مدل‌های آیفون ۱۴ پرو و آیفون ۱۴ پرومکس را حدود ۵۰ میلیون خریداری کرده، اما متوجه می‌شود قادر نیست از گوشی جدیدش استفاده کنند. فروشنده‌های منصف علاوه بر اینکه مسئله رجیستری را به مشتریان خود اطلاع می‌دهند قیمت پایین‌تری برای فروش آیفون‌های خود تعیین می‌کنند و به آن‌ها اجازه می‌دهد خودشان درباره مسئله رجیستر کردن آیفون ۱۴ تصمیم بگیرند. مسئله اینجاست که زمزمه‌هایی غیررسمی به گوش می‌رسد و براساس همان‌ها فرارو به نتیجه گرفته شاید آیفون ۱۴، هرگز به‌طور رسمی وارد ایران نشود یا حداقل برای مدتی دور از دسترس باشد. احتمال است دیگر و صدالبته عقل حکم می‌کند باید آن را جدی گرفت.

بحث و جدل دو گروه تا الان ادامه داشته و در مقاطعی نیز شاهد بودیم دسته سومی، با انتشار گاه‌وبی‌گاه شایعه ممنوعیت ورود آیفون، بدون ذکر منبع رسمی، تعادل بازار موبایل را برهم می‌زنند تا از آب گل‌آلود به نفع کار و سود مالی خود ماهی بگیرند. خبر ممنوعیت فروش آیفون ۱۴ در مشهد، از این جنس خباثت‌ها نیست، ولی در قالب رسمی و دقیق هم نمی‌گنجد. حداقل بدون احاطه به عقبه ماجرا نمی‌توان درباره‌اش برداشت درست داشت.