اقتصاد۲۴- ترکیه برای تبدیل شدن به مرکز بازصادرات و توزیع گاز در حال برنامه ریزی است. در حاشیه نشست بینالمللی آستانه، ولادیمر پوتین رئیس فدراسیون روسیه به رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه پیشنهاد کرده بود این کشور به مرکز توزیع و فروش گاز روسیه تبدیل شود. براساس این پیشنهاد ترکیه میتواند گاز وارداتی از روسیه را بازصادرات کند به ویژه برای کشورهای اروپایی.
پوتین گفته بود:"از طریق انتقال گازی که نمیتوان از آن در خط نورد استریم استفاده کرد میتوان مسیر انتقال گازمان به اروپا را از طریق ترکیه فراهم کرد. میتوان بزرگترین مرکزانتقال گاز به اروپا را در ترکیه تاسیس کرد. "
این خطوط لوله گاز روسیه را به اروپا منتقل میکند. به دنبال تحریمهای روسیه و اتحادیه اروپا علیه یکدیگر، صادرات گاز روسیه به این کشورها به طور کامل قطع شد. اردوغان هم با استقبال از این پیشنهاد گفت: به نظر میرسد منطقه "تراقیا" بهترین مکان برای تبدیل شدن به مرکز توزیع گاز است. نوردیم استریم ظرفیت انتقال ۲۷ میلیارد متر مکعب گاز در سال را دارد.
ترکیه سالانه حدود ۱۲ میلیارد دلار گاز طبیعی و مایع شده (ال ان جی) مصرف میکند که بخش عمده آن از روسیه، جمهوری اذربایجان، ایران، امریکا، قطر و الجزایر تامین میشود. ترکیه همسو با افزایش مصرف انرژی به دلیل رشد اقتصادی، تلاش میکند سهم انرژیهای تجدیدنظر و پاک را در مصرف خود افزایش دهد. ترکیه علاوه بر این سعی میکند از کشورهای بیشتری گاز وارد کند.
ترکیه به لحاظ جغرافیایی در حلقه وسط میان کشورهای صادرکننده و واردکننده انرژی قراردارد. علاوه بر این، ترکیه خطوط لوله برای اتصال دو طرف دارد.
بیشتر بخوانید: آغاز لولهگذاری ترکیه در دریای سیاه؛ پایان واردات گاز از ایران را رقم میزند؟
برخی کارشناسان میگویند ترکیه میتواند گاز وارداتی از روسیه را مایع سازی و دوباره صادرکند. براساس پیشنهاد پوتین، ترکیه خود میتواند گاز وارداتی از روسیه را به هنگام بازصادرات، قیمت گذاری کند. در نتیجه ترکیه از یک کشور صرف بازصادرات گاز، به تعیین کننده و تاثیرگذار در بازار گاز تبدیل خواهد شد.
این وضعیت گزینههای زیادی را در اختیار ترکیه قرار میدهد. ترکیه هم اکنون نیم از گاز مورد نیاز خود را از جمهوری اذربایجان و بقیه را دیگر کشورها تامین میکند. ترکیه میتواند در اینده میتواند حجم بیشتری از گاز جمهوری اذربایجان را برای اروپا بازصادرات و نیاز خود را به میزان بیشتری از گاز روسیه تامین کند.
ترکیه در جنگ روسیه علیه اوکراین، تلاش میکند بی طرف بماند. از یک سو ترکیه در تحریمهای غرب علیه روسیه مشارکت نمیکند و از سوی دیگر راه را برای ورود سرمایه و سرمایه داران روس باز کرده است. همچنین از زمان آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، ترکیه به همکاریهای اقتصادی خود با روسیه از جمله در بخش انرژی افزوده و چند توافقنامه انرژی امضا کردند. موافقت ترکیه با پرداخت ۲۵ درصد پول گاز وارداتی از روسیه به پول روسی (روبل) و مذاکرات دو طرف درباره تخفیف ۲۵ درصدی قیمت گاز و تاخیر در پرداخت پول تا سال ۲۰۲۴ از جمله این موارد هستند.
با این حال سوالاتی هم مطرح میشود. اینکه ایا اتحادیه اروپا همچنان به خریداری گاز روسیه از طریق واسطه ترکیه علاقمند است؟ به ویژه که تحریمهای اروپاییها علیه انرژی روسیه ادامه دارد و پیش بینی میشود با افزایش تنش در جنگ اوکراین، این تحریمها هم تشدید شود.