انباشت مصالح ساختمانی روی دست دلالان

اقتصاد۲۴- رکود بخش ساخت و ساز در کنار سرعت نسبتا پایین طرح نهضت ملی مسکن ظاهرا به انباشت تولید مصالح ساختمانی روی دست شرکت‌ها و دلالانی که از سال قبل تا پایان بهار امسال بر طبل گرانی می‌کوبیدند منجر شده است. قیمت سیمان در تابستان نسبت به بهار ۱۵ درصد افت کرد و نرخ آهن و فولاد ثابت ماند.

بررسی‌ها از حوزه ساخت و ساز حاکی از آن که برخی سازندگان در پاس کردن چک‌های مصالح ساختمانی دچار مشکل شده‌اند. با این حال هنوز شرکت‌ها و دلالان مصالح طی تماس با مدیران پروژه‌ها آن‌ها را به خرید اقساطی نهاده‌های ساختمانی ترغیب می‌کنند.

به نظر می‌رسد رکود بازار مسکن، دامن بخش ساخت و ساز را گرفته است. بهار امسال تولید مسکن در تهران نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۶.۱ درصد و در کل کشور ۱۳ درصد کاهش یافته است. عمده پروانه‌های ساختمانی که در پاییز و زمستان سال گذشته صادر شد مربوط به طرح نهضت ملی مسکن بود؛ پروژه‌ای که با توجه به کمبود منابع به تدریج کندتر پیش رفته است.

اگرچه برخی کارشناسان معتقدند رونق ساخت و ساز می‌تواند به رشد قیمت مسکن منجر شود. اما در مقابل، عده‌ای دیگر می‌گویند که عرضه مسکن منجر به کاهش فشار تقاضا می‌شود و در بلندمدت به نفع مردم است؛ چرا که هزینه‌های مسکن سنگین‌ترین وزن را در سبد خانوار دارد و تامین خانه می‌تواند هزینه‌های خانواده‌ها را تا حد قابل توجهی پایین بیاورد و تورم را کاهش دهد.

وزارت راه و شهرسازی از اجرایی شدن یک میلیون واحد نهضت ملی مسکن سخن می‌گوید. اما طبق اعلام سازمان ملی زمین و مسکن برای ۵۰۹ هزار واحد پروژه تعریف شده و ۱۹۴ هزار واحد به مرحله فونداسیون رسیده است. مسئولان وزارتخانه می‌گویند باید به این تعداد واحد‌های خودمالکی، نوسازی روستایی و ... را هم اضافه کرد که مجموع تولید مسکن در کشور را به یک میلیون واحد می‌رساند.

اما فضای کلی نشان می‌دهد امیدواری به وعده وزارت راه و شهرسازی مبنی بر ساخت چهار میلیون واحد مسکونی کمرنگ شده است. به دلیل عدم توانایی متقاضیان در تامین آورده، افزایش هزینه‌ها نسبت به سال گذشته و ورود نکردن سیستم بانکی به این طرح برای تامین وام واحدها، پروژه‌ها دچار کندی در اجرا شده‌اند.

بیشتر بخوانید: کاهش تورم مصالح ساختمانی

سنگین‌تر شدن رکود مسکن نسبت به سال گذشته اثر منفی بر صنایع جانبی این بخش داشته است. اگرچه عواملی همچون کسادی معاملات مسکن، نوسانات ارزی، قیمت‌گذاری دستوری، قطعی برق در بعضی مقاطع و مشکلات صادرات سیمان و فولاد، مشکلاتی را برای صنایع سیمان و فولاد ایجاد کرده، اما سازندگان مهمترین عامل در کسادی بازار نهاده‌های ساختمانی را کاهش شدید ساخت مسکن می‌دانند. البته از زمانی که سیمان در بورس کالا عرضه شده این صنعت دچار تحول شده و بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

از سوی دیگر توفیق برنامه‌های دولت در رفع محدودیت‌های برق کارخانجات سیمان و فولاد منجر به مازاد تولید نهاده‌های ساختمانی شده که دست کم از این نظر نگرانی‌ها بابت تورم مصالح ساختمانی کاهش پیدا کرد و بازار به آرامش رسید.

قیمت نهاده‌های ساختمانی شهر تهران در تابستان ۱۴۰۱ کاهش ۳.۴ درصدی را در مقایسه با بهار تجربه کرد. این در حالی است که فصل بهار، نهاده‌های ساختمانی در پایتخت رشد ۲۶.۳ درصدی قیمت را در مقایسه با زمستان ۱۴۰۰ به ثبت رسانده بود.

در بین گروه‌های اجرایی، بیشترین تورم فصلی مربوط به «نقاشی ساختمان» با ۹.۹ درصد افزایش و کمترین تورم به گروه «سیمان، بتن، شن و ماسه» با منفی ۱۵.۴ درصد مربوط شد. قیمت گروه «آهن، میلگرد و پروفیل» نیز ۰.۴ درصد در مقایسه با بهار کاهش یافت. قیمت هر کیلوگرم میلگرد در حال حاضر بین ۱۶ تا ۱۷ هزار تومان و قیمت هر پاکت سیمان تیپ ۵ تقریبا ۵۵ هزار تومان است.

تابستان ۱۴۰۱ تورم نقطه به نقطه مصالح ساختمانی شهر تهران ۲۹.۳ درصد بوده که در مقایسه با فصل قبل (۴۳.۴ درصد) معادل ۱۴.۱ درصد کاهش داشته است.