تاریخ انتشار: ۱۵:۲۴ - ۰۶ آذر ۱۴۰۱

بازخوانی تاریخ صادرات گاز به پاکستان

با اعلام پاکستانی‌ها برای کنار گذاشتن قرارداد صادرات گاز ایران به این کشور، مجموع تلاش های 36 ساله برای حضور گاز ایران در این کشور رسماً به بن بست رسید؛ موضوعی که پیش بینی آن طی سال های گذشته دور از ذهن نبود و امروز دیگر، رنگ واقعیت به خود گرفت.

بازخوانی تاریخ صادرات گاز به پاکستان

اقتصاد۲۴- گرچه سایت رسمی وزارت نفت در واکنش به این خبر مهم، اعلام کرد وزیر نفت در تماسی تلفنی با وزیر مشاور نفت و گاز پاکستان در این باره با او صحبت کرده است، ولی ناگفته پیداست که دولت فعلی این همسایه شرقی که به غرب و عربستان نزدیک‌تر است، پاسخش همان «نه» همیشگی است.

ایده اول

ایده صادرات گاز به پاکستان از یک پیشنهاد شروع شد؛ در سال ۱۳۶۵ بود که ایران مذاکرات گازی خود را با هندوستان آغاز کرد؛ درست در روز‌هایی که هندی‌ها می‌خواستند از ابوظبی گاز دریافت کنند، ولی گاز اماراتی‌ها کافی نبود.

پیشنهادی مطرح شد که بر اساس آن، احداث یک خط لوله ۳۵۰۰ کیلومتری میان ایران و هند صرفه اقتصادی دارد؛ راجیو گاندی نخست‌وزیر وقت هند موافقت اولیه خود را برای واردات روزانه ۹۰ میلیون مترمکعب از ایران اعلام کرد. او که به دنبال ایجاد طرحی برای پایان دادن به اختلافات کشورش با پاکستان بود به تهران توصیه کرد پای اسلام‌آباد را هم به این طرح باز کنند.

چند ماه بعد، هیئتی از ایران به پاکستان سفر می‌کند تا طرح را با ضیا حق، رئیس‌جمهور این کشور در میان بگذارد؛ گرچه کار‌ها به‌کندی پیش رفت، ولی هندی‌ها و پاکستانی‌ها برای اجرای این پروژه اعلام رضایت کردند، اما اندکی بعد نخست‌وزیر هند و رئیس‌جمهور پاکستان کشته شدند.

احیای مذاکرات و قرارداد

در دولت کارگزاران تقریباً روند مذاکرات متوقف شد تا اینکه در دولت بعدی، طرف‌های خارجی به فکر احیای این طرح افتادند؛ درست در روز‌هایی که ایران به‌سرعت پارس جنوبی را توسعه می‌داد و صنایع هر دو کشور هم به گاز نیاز داشت. در همین دوره نیز کار به‌کندی پیش رفت چراکه اختلاف دو کشور افزایش یافت به‌طوری‌که پاکستانی‌ها همه کار کردند تا گاز به هند نرود و دهلی‌نو هم به دنبال مسیر دیگری برای واردات گاز از ایران بود.

مقامات هندی در سال ۱۳۸۶، مذاکرات سه‌جانبه را به حالت تعلیق درآوردند و معتقد بودند تا مشکلات دوجانبه با اسلام‌آباد حل نشود، در مذاکرات حاضری نمی‌زند.


بیشتر بخوانید: رویگردانی چین و پاکستان از بازار گاز ایران و حرکت به سوی رقبا


این اختلافات به قوت خود باقی بود تا اینکه هندی‌ها رسماً اعلام کردند به دلیل تحریم‌ها، علاقه‌ای به گاز ایران ندارند. این خبر، همه را شوکه کرد و رایزنی‌های بعدی راه به‌جایی نبرد.

حالا ایران مانده بود و پاکستان؛ اسلام‌آباد اشتیاق خاصی برای نهایی شدن مذاکرات داشت، زیرا می‌خواست در حوزه اقتصادی، با گاز ایران راه توسعه صنعتی را در پیش گیرد. در اواخر دولت نهم، فرمول قیمتی میان ایران و پاکستان نهایی شد و در سال ۱۳۹۱ قرارداد رسمی میان دو کشور امضا شد.

همه‌چیز روی خاک ماند

در همان سال‌ها، یک خط لوله سراسری گازی از عسلویه به ایرانشهر کشیده شد تا گاز به استان سیستان و بلوچستان برسد؛ قرار بود از ایرانشهر تا نقطه صفر مرزی، یک انشعاب کشیده شود و گاز ایران در مسیری کمتر از ۴۰۰ کیلومتری به نقطه صفر مرزی برسد.

اما این خط لوله کشیده نشد به این بهانه که پاکستانی‌ها در آن‌سوی مرز، هیچ کاری نکردند و گویا قرار نیست به قرارداد پیابند باشند. اعتراض ایران به اسلام‌آباد، با توجیهات پاکستان مواجه می‌شد و آن‌ها اعلام می‌کردند به دلیل تحریم‌ها، نمی‌توانند برای پروژه تأمین مالی کنند.

از سال ۹۲ تا به امروز، یک متر خط لوله هم در خاک پاکستان کشیده نشد، اما در مقابل، مذاکرات این کشور برای واردات گاز از ترکمنستان جدی‌تر شد؛ به‌طوری‌که درنهایت قرارداد واردات گاز از عشق‌آباد میان ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هندوستان اجرایی شد.

طبق این قرارداد، طالبان مسئولیت نگهداری از خط لوله تاپی را در افغانستان بر عهده می‌گرفت تا گاز به پاکستان برسد؛ این کشور هم گاز موردنیاز خود را برداشت می‌کرد و مابقی را به هند ارسال می‌کرد.

این طرح که رقیب پروژه خط لوله صلح بود با سرمایه‌گذاری عربستان، روزبه‌روز به واقعیت نزدیک شد، اما پاکستان باید در ابتدا قراردادش را با ایران تعیین تکلیف می‌کرد. محصول ارسال پیام‌ها میان دو طرف درنهایت، به اظهارات جدید مصدق مسعود ملک وزیر مشاور نفت و گاز پاکستان ختم شد: دولت اسلام‌آباد به دلیل چالش و ریسک تحریم‌ها، دیگر تمایل چندانی به پیشبرد طرح گازی ایران ندارد و به‌جای آن پیشبرد طرح انتقال گاز از ترکمنستان از طریق خط لوله موسوم به تاپی (TAPI) را انتخاب کرده است.

این اظهارات به معنی پایان خط لوله صلح است؛ خط لوله گازی که مذاکرات آن در سال ۱۳۶۵ آغاز شد و حالا در سال ۱۴۰۱ بدون هیچ دستاوردی به بایگانی رفت.

منبع: میز نفت

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

فیلم/ دلیل جدایی المیرا شریفی‌مقدم از شبکه خبر افشا شد

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

علائم مهم این سرطان گوارشی شایع چیست؟

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

استوری احساسی یکتا ناصر بعد از پس گرفتن دخترش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

واکنش اولین شهردار تهران به ساخت مسجد در پارک قیطریه + عکس

اینفوگرافی/ کشورهای پیشرو در حوزه انرژی پاک و تجدیدپذیر

فیلم/ رقیب مهم هادی چوپان در مسترالمپیا ۲۰۲۴ کیست؟

اثر خیره‌ کننده برندگان مسابقات عکاسی طبیعت در سال ۲۰۲۴

عکس/ ست الهام حمیدی و همسرش در کنسرت

تصویری عاشقانه از بازیکن سابق پرسپولیس و همسر جذابش

معرفی مرسدس بنز G کلاس با پیشرانه شش سیلندر هیبرید

تولید پژو پارس در سال جدید از سر گرفته می‌شود؟

قیمت روغن مایع به این رقم رسید + جدول

بازدهی صندوق‌های سرمایه گذاری بورس بررسی شد

عکس/ استوری احساسی سردار آزمون با دخترش

مدت زمان تحویل کارت‌های سوخت کاهش می‌یابد

روایت حسن روحانی از «صبح جمعه» گرانی بنزین

دلار در یک هفته چقدر بازدهی داشت؟

بازدهی بازار طلا در یک هفته گذشته

شرکت چینی BOE احتمالاً نمایشگر آیفون SE ۴ را تولید می‌کند

عکس/حمله تسنیم به سفیر ایران در باکو به دلیل عکس با خانم مجری!

«سلطان رمزارز» جهان به ۲۵ سال حبس محکوم شد!

یک مسئول سابق: صدیقی از من خواسته بود ملک بهزیستی همجوار باغ ازگل را هم به او بدهیم!

عکس/ امضای جهانبخش بر پای شکسته دختر هوادار

بازداشت فرزند حمید نوری در سوئد + عکس

عکس/ اولین نماینده عربستان در مسابقه دختر شایسته جهان

ثبت رکورد جدی در قیمت حواله خودرو‌های جانبازان!

حذف شرکت‌های ایرانی از بازار عراق

داعش برای عملیات «گرگ تنها» در خاک اروپا فرمان داد!

یک قانون جدید برای صدور پایان کار ساختمان

بهترین ارز‌های دیجیتال برای سال ۲۰۲۴

قیمت طلا به ریل تعادلی خود بازمی‌گردد؟

فیلم/ ادعای جدید امیرحسین ثابتی علیه لاریجانی در شبکه افق

آندرتیکر، ستاره کشتی کج جهان وارد ایران می‌شود؟

فیلم/ دلیل جدایی المیرا شریفی‌مقدم از شبکه خبر افشا شد

حذف کاظم صدیقی از سخنرانان شب قدر دانشگاه امام صادق + عکس

سایه سنگین حادثه تروریستی مسکو بر روابط روسیه و بوسنی/ تشدید کش مکش های قومیتی؟

علی قنبری، اقتصاددان: فعالیت اقتصادی در گرو داشت ارتباطات خاص/ اقتصاد کشور در سال ۱۴۰۲ نه شفاف بود و نه آزاد

سکوت اژد‌های زرد در دریای سرخ؛ نگاهی به موضع چین در قبال انصارالله/ دلیل صبوری پکن چیست؟

واگویه‌های جامعه در نوروز ؛ مردم را سر کار گذاشتند/همه‌چیز بهم ریخته است و همه بریده‌ایم/ فریادها به گوش دولت می‌رسد؟

دعای روز هجدهم ماه رمضان + معنی و تفسیر

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت سکه و طلا + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو + جدول

قیمت سکه پارسیان + جدول

قیمت بیت کوین و رمزارز‌ها + جدول

قیمت دلار، یورو و سایر ارز‌ها + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس

قیمت انواع دستگاه ماینر + جدول

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP

اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۳ با بحران هایش چه خواهد کرد؟/ فقر امسال تشدید خواهد شد/ هزینه اختلاس‌ها را طبقات متوسط و ضعیف جامعه می‌پردازد

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات