اقتصاد۲۴ سال ۱۳۹۵ بود که دولت حسن روحانی بعد از گذشت ۳۸ سال برای نخستینبار هواپیمای نو شرکت هواپیمایی ایرباس را وارد ناوگان هوایی کشور کرد. حال بعد از گذشت ۶ سال از آن ماجرا دولت رییسی در حال وارد کردن ۷۰۰ خودرو کرهای است.
رویدادی که به شدت مورد توجه رسانههای اصولگرا قرار گرفته و نسبت به وقوع آن ابراز خوشحالی میکنند. فیلمها و عکسهای متعددی از خودروهای نو متعلق به یک برند کرهای روی شناورهای حمل بار منتشر شده و در ۲۴ ساعت گذشته، هر قدر اخبار نوسانات شدید قیمتی در بازار خودروهای داخلی بیشتر شده، این فیلمها هم بیشتر بازتاب پیدا کرده است.
امروز شرایط کشور نسبت به ۶ سال قبل تفاوت فاحشی پیدا کرده است. امروز نه خبری از برجام است و نه خبری از مبادلات گسترده ایران با کشورهای اروپایی. حتی امروز روند مبادلات کشور با کشورهای همسایه نیز زیر سایه تحولات بینالمللی و حتی تحولات داخلی ایران متزلزل شده است.
در این بین دلار که اثر قابلتوجهی بر قیمت خودرو دارد به اوج قیمتی خود رسیده است. البته فعالان اقتصادی پیشتر در اوایل سال جاری جهش نرخ دلار را پیشبینی کرده بودند و به دولت هشدار داده بودند، در صورت عدم یکسری از سیاستهای اصلاحی در ژانویه سال ۲۰۲۳ قیمت دلار به ۴۰ هزار تومان خواهد رسید.
بر همین اساس نیز قیمت خودرو درحال اوجگیری است، چنانکه چند روز پیش هم وزیر صنعت، معدن و تجارت به صراحت عنوان کرده بود که «قیمت خودرو با افزایش قیمت دلار بالا میرود» چراکه از دیدگاه او «خودرو به کالای سرمایهای تبدیل شده و هجوم پول به سمت این بازار صورت میگیرد.» البته در مقطع کنونی برخلاف گذشته که دلار و به تبع آن خودرو هفتگی تغییر کانال میدادند، به صورت روزانه جهشی قابل توجه را تجربه میکنند.
موضوعی که وزیر صمت در حاشیه آخرین نشست هفتگی دولت آن را به نوع نگاه مردم و انتظارات تورمی آنها ربط میدهد و تلویحا میگوید، «افزایش قیمت خودرو در کشور ناشی از مدیریت او نیست.»
آقای فاطمی امین، ۴ آبان ماه یعنی کمتر از ۱۰ روز قبل از اعلام وصول استیضاحش، ثبت سفارش خودرو را آزاد کرد. بر همین اساس نیز نگرانی برای استیضاح مجدد ندارد، حتی اگر در میان نمایندگان مجلس مخالفانی داشته باشد، زیرا حتی بهرغم اینکه در همان زمان مقرر شد، این خوردوها نهایتا در اوایل آذر وارد کشور شود آن هم محقق نشد و نگرانی در ساختمان وزارت صمت ایجاد نکرد.
موضوعی که شاید تا حدودی از التهاب بازار میکاست. گرچه همان زمان گروهی از تحلیلگران بازار خودرو اعلام کردند؛ این تصمیم تاثیر چندانی بر بازار خودرو نخواهد گذاشت، زیرا وزارت صمت ورود خودروهای دو خودروساز فرانسوی را از لیست شرکتهای وارداتی حذف کرده بود و دایره واردات را کوچک کرده بود.
در ضمن به گفته فعالان حوزه بازار خودرو، خودروهای خارجی که قرار است وارد کشور شود، نمیتواند عرضه و تقاضا را تراز کند. اما نکته قابل توجهی که اثر ورود این خودروها را در بازار آتی هم کمرنگ خواهد کرد؛ عدم ترخیص آنهاست.
به گفته علی وکیلی مدیرکل دفتر واردات گمرک ایران، اگرچه این خودروها وارد کشور شدند، اما هنوز ثبت سفارش این خودروها انجام نشده است. به نقل از ایسنا او گفت: خودوهای خارجی وارد کشور شدهاند، اما ترخیص آنها مستلزم این است که ثبت سفارش دریافت شود. پس از آن باید به گمرک اظهار و سپس ترخیص شوند. طبق اعلام مدیر بنادر و دریانوردی بندر لنگه و غرب هرمزگان نخستین شناور حامل محموله خودروهای وارداتی شنبه شب در بندر لنگه پهلو گرفته و کار ترخیص این خودروها آغاز شده است.
بیشتر بخوانید: اولین محموله خودروهای وارداتی به ایران رسید
به گفته او، این محموله خودرو شامل ۲۲ خودرو از شش نمونه محصولات کیا ازجمله سراتو، ریو، پیکانتو، پگاس، سونت (شاسی بلند) و اسپورتیج (شاسی بلند) است که پس از تخلیه در محوطه بندر لنگه در اسرع وقت جهت ترانزیت به گمرک شهریار تهران بارگیری میشود. این ۲۲ خودروی وارداتی درحالی وارد کشور میشوند که هیچ توضیح مشخصی درباره «نحوه تامین ارز» آنها ارایه نشده است.
بانک مرکزی در یک توضیح یک خطی عنوان کرده که «ارز مورد نیاز تامین میشود» و وزارت صمت هم اصلا توضیحی در این باره نداده است. برخی گمانهزنیها حاکی از آن است که واردات خودرو با استفاده از ارز بلوکه شده ایران در کشور کرهجنوبی صورت گرفته است. اما در عین حال برخی کارشناسان خودرو میگویند خودروهای وارداتی از کارخانه خریده نشدهاند و قبلا در بازار بودهاند.
واردات خودرو را فراموش کنید. تخمین قیمتی این خودروها قبلا انجام شده و گفته میشود که اگر همه چیز طبق روال طی شود، در محدوده ۱.۵ میلیارد تومانی قرار دارند. اما در ایران به ویژه در بازار پرالتهابی، چون خودرو، کمتر چیزی طبق روال پیش میرود، بنابراین احتمال میرود خودروهای وارداتی که با قیمتهای بالاتری از تخمین اولیه آگهی شوند.
هر چند طبق مکانیسم درنظر گرفته شده، این خودروها باید به بورس کالا بروند و در آنجا فروخته شود. اما با توجه به روند ترخیص این خودروهاست که هنوز بازار روند صعودی را همچون گذشته طی میکند. به طوری که قیمت محصولات سایپا روز گذشته چهارم دی نسبت به اولین روز معاملاتی هفته افزایش داشته است.
به نقل از فرارو تیبا ۲ روز گذشته در مقایسه با شنبه ۱۱ میلیون گرانتر فروخته شد و برهمین اساس نیز رکورددار افزاش قیمت بین محصولات سایپا شد. حالا خرید تیبا ۲ در بازار آزاد ۲۸۱ میلیون تومان تمام شد. در این میان پراید هاچبک با رشد ۸ میلیون تومانی در رتبه دوم نشست.
قیمت این محصول در بازار ۲۴۹ میلیون تومان تمام شد. در ضمن قیمت پراید صندوقدار به ۲۳۵ میلیون تومان رسید. این محصول نسبت به شنبه رشد ۵ میلیون تومانی را تجربه کرد. از طرفی قیمت محصولاتی مثل شاهین، ساینا S، ساینا معمولی، کوییک دندهای و تیبا صندوقدار نیز نسبت به خرید و فروشهای شنبه بین ۳ تا ۵ میلیون تومان افزایش پیدا کرد.
در این بین قیمت محصولات ایرانخودرو نیز روند صعودی را طی کرد. در بین محصولات این شرکت تارا دندهای و تندر ۹۰ معمولی روزگذشته بیشترین افزایش قیمت را در بازار آزاد تجربه کردند. به طوری که قیمت تارا دندهای با جهش ۱۰ میلیونی در یک روز، به ۵۹۰ رسید. تندر ۹۰ معمولی که با همین قیمت پا به بازار گذاشت، در مقایسه با شنبه ۱۰ میلیون گران شد.
روز گذشته قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ نیز با رشد پنج میلیونی مواجه شد و به ۴۳۰ میلیون تومان رسید. در ضمن ارزش ۲۰۷ اتوماتیک سقفشیشهای و رانا LX دو میلیون تومان نسبت به خرید و فروشهای روز شنبه ارتقا پیدا کرد. از طرفی قیمت پژو پارس ساده هم که دیروز ۴۲۸ میلیون تومان معامله میشد، رشد یک میلیونی تومانی را نسبت به شنبه تجربه کرده بود.