اثر افزایش نرخ تسعیر ارز بر بانک‌ها چیست؟

اقتصاد۲۴- روز گذشته بانک مرکزی از ابلاغ نرخ تسعیر اقلام پولی دارایی‌ها و بدهی‌های ارزی بانک‌ها به منظور گزارشگری مالی در سال ۱۴۰۱ خبر داد.
بر اساس این ابلاغیه، نرخ تسعیر ارز بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی در گزارشگری مالی منتهی به اسفندماه ۱۴۰۱ برای هر یورو معادل ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان و برای هر دلار آمریکا معادل ۲۵ هزار تومان تعیین شد. همچنین نرخ تسعیر سایر ارز‌ها نیز بر مبنای نرخ برابری آن ارز به یورو در پایان اسفند ماه سال ۱۴۰۱ محاسبه می‌شود.
نکته جالب درباره نرخ تسعیر اعلام شده از سوی بانک مرکزی آن است که این نرخ، دو هزار تومان بالاتر از نرخ تسعیر ارز در بودجه سال ۱۴۰۱ تعیین شده است.

اثر نرخ تسعیر بر سود و زیان انباشته بانک‌ها

طبق مصوبه بانک مرکزی، سود و زیان ناشی از تسعیر دارایی‌ها و بدهی‌های ارزی بانک‌ها در پایان سال مالی، به حساب سود و زیان آن‌ها منتقل می‌شود.
با این وجود اگر قبل از تخصیص اندوخته‌ها، بانک و موسسه اعتباری غیربانکی سود انباشته داشته باشند، سود ناشی از تسعیر پس از حذف آثار مالیاتی احتمالی به‌عنوان سود قابل تقسیم محسوب نمی‌شود و باید صرف افزایش سود بانک شود. همچنین اگر بانک زیان انباشته داشته باشد، سود ناشی از تسعیر تنها کاهنده زیان انباشته خواهد بود.

نرخ تسعیر ارز چیست؟

نرخ تسعیر، نرخی است که برای تبدیل دو واحد پولی به یکدیگر استفاده می‌شود. با وجود اینکه نرخ ارز به طور مداوم در حال تغییر است، اما دشوار بودن تعیین لحظه‌ای نرخ ارز باعث شده که یک نرخ تسعیر میانگین برای دوره‌های زمانی هفتگی، ماهانه و حتی سالانه تعیین شود.
نرخ تسعیر ارز در واقع نرخی است که بانک‌ها و یا هر بنگاه اقتصادی دیگر با استفاده از آن، ارزش دارایی‌ها و بدهی‌های ارزی خود را به ریال تبدیل می‌کنند تا در گزارش‌های مالی خود از آن استفاده کنند. این تبدیل واحد پولی نیز، تسعیر ارز نام دارد.

تاثیر افزایش نرخ تسعیر بر بانک‌ها چیست؟

نرخ‌های تسعیر جدید در حالی اعلام شده است که نرخ تسعیر در سال ۱۴۰۰ برای هر یورو ۲۲ هزار تومان و برای هر دلار ۲۰ هزار تومان بود. حال افزایش این نرخ می‌تواند اثرات گوناگونی بر بانک‌ها داشته باشد.
بانک‌هایی که میزان دارایی‌های ارزی آن‌ها بیشتر از بدهی‌های ارزی آنهاست، از افزایش نرخ تسعیر سود می‌برند، اما بانک‌هایی که بدهی‌های ارزی بیشتری دارند، متضرر خواهند شد. بدیهی است که افزایش نرخ تسعیر ارز اثر چندانی بر صورت‌های مالی بانک‌هایی که وضعیت متعادلی دارند، نخواهد داشت.

البته این سود یا زیان، نقدی نبوده و تعهدی است. در واقع این سود و زیان با توجه به اصول حسابداری و به‌منظور شفاف‌تر شدن صورت‌های مالی بانک‌ها با به‌روزرسانی ارزش وضعیت بازار ارزی شناسایی می‌شود.