دلایل ناکارآمدی بورس در ایران چیست؟

اقتصاد۲۴-  کارشناسان معتقدند که بورس ایران به محیط اقتصادی واکنش منطقی و به موقعی نداشته و این نشانه کارایی کم این بازار مالی است، به همین دلیل ساختار بورس همچنان به اصلاح نیاز دارد.
در شرایط کنونی با وجود اینکه مسئولان سازمان بورس مدعی هستند که تغییرات جدی در بهبود شرایط بازار اتفاق افتاده است، اما کارشناسان معتقدند این بازار مالی هنوز کارآمد نیست و واکنش‌های آن به محیط اقتصادی طبیعی نیست، از این رو باید اصلاحات در ساختار بورس همچنان ادامه داشته باشد.
یک اقتصاددان در گفتگو با خبرنگار بازار توسعه نظام مالی عامل کلیدی برای رشد اقتصادی هر کشوری است، گفت: در نظام مالی فرایند‌های واسطه‌ی تعریف شده اند و در کارایی سرمایه موثر است، اما برخی کارشناسان می‌گویند در یکی دو دهه اخیر نظام مالی منفی شده، زیرا کارایی در سرمایه به وجود نیامده و منجر به خروج سرمایه شده است.

ساسان شاه ویسی با بیان اینکه بخشی از این انتقادات ناشی از این است که واسطه گری در بازار‌های مالی ایران کارایی لازم را نداشته و در نهایت خروجی سیاست‌های مالی کشور دسترسی به سرمایه را بهبود نبخشیده و عمق بازار را پویا و تنوع دارایی‌ها را توسعه نداده است.

بیشتر بخوانید: نحوه کارکرد صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی چگونه است؟

او با اشاره به اینکه ابزار‌های توسعه متوازن در بازار سرمایه در یک پروسه طولانی اتفاق افتاده و همین باعث شده برنامه‌ها و اهداف محقق نشوند، تصریح کرد: از عرضه اولیه تا اوراق مشتقه که می‌تواند توزیع ریسک را تعریف کنند، اما بورس ایران از بهره وری لازم برخوردار نیستند. در واقع با ریزش بازار‌های مالی در اروپا و آمریکا، بازار‌های نوظهور همچون بیت کوین به اتفاقات اقتصاد واکنش نشان می‌دهد، اما در کشور ما با تاخیر واکنش نشان می‌دهد، برای نمونه وسط اغتشاشات بازار بورس ایران خنثی بود و بعد از مدتی در یک روز بدون اینکه اتفاق خاصی افتاده باشد همه بازار قرمز می‌شد و این نشانه ناکارآمدی بورس است.
او افزود: صرف نظر از اینکه امروز شاخص در موقعیت خوبی قرار دارد و دیگر فرو ریزش‌های سرمایه حقیقی را نداریم، اما باید برای تثبیت بورس ورودی و خروجی محیط اقتصادی را بهبود ببخشیم در غیر این صورت رشد بازار کاذب خواهد بود و در مرحله بعد بار دیگر خروج سرمایه تشدید می‌شود.

شاه ویسی با طرح این سوال که در شرایط کنونی محیط سیاسی کشور چقدر همسو و چقدر تاثیرگذار در اقتصاد کشور است؟ گفت: برای نمونه وقتی سازمان برنامه و بودجه مطالباتی (کسری بودجه) داشت و با تاخیر تامین شد روی بازار سرمایه تاثیر گذاشت، زیرا سیاست‌های مالی کشور با تقاضا‌ها همخوانی نداشته باشد این مساله منجر به کسری بودجه و انحراف در نقدینگی شد؛ بنابراین در تعیین جهت بازار تغییرات نرخ تورم را نباید لحاظ کنیم و باید هدف گذاری‌ها در اقتصاد مهم باشند، زیرا پیش بینی تورم فزاینده است. به عبارت دیگر وقتی نمی‌توانیم تغییر برابری ریال و دلار را کنترل کنیم نمی‌توانیم عرضه و تقاضای آن را هم کنترل کنیم، به همین دلیل اثرات وضعی آن در یک دوره زمانی در عمق بازار نمایان می‌شود، از این رو می‌توان ادعا کرد تورم می‌تواند بورس را شکوفا کند، اما واقعی نیست و زمانی رشد بورس شکوفا می‌شود که نرخ رشد آن بر مبنای نرخ رشد اقتصادی باشد.

آیا رشد شاخص بورس بنیادی بوده است؟

شاخص بورس تهران در چند ماه گذشته تحت تاثیر رشد قیمت دلار رشد خود را آغاز کرده است، در حالی که شرایط تحریمی همچنان پابرجاست و سیاست‌های دولت در راستای افزایش عوارض صادراتی و... بوده و همین موضوع مانعی بر سر راه ادامه رشد بازار بود.
یک کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بازار ضمن اشاره به اینکه رشد بازار سرمایه با رشد اقتصادی کشور ارتباط مستقیمی دارد، گفت: بورس زمانی می‌تواند یک رشد واقعی داشته باشد که شرکت‌ها رشد سودآوری داشته باشند در غیر اینصورت رشد شاخص بورس در نتیجه رشد تورم یک عامل کاذب است و نمی‌تواند به صورت پایدار ادامه داشته باشد، به همین دلیل سیاست‌های کلان اقتصادی کشور در تعیین جهت بازار اهمیت ویژه‌ای دارد.

بیشتر بخوانید: وسوسه معاملات آپشن، بازار سهام را فرا گرفت

حمید میرمعینی با بیان اینکه اثر تورمی بر شاخص کل بورس با تاخیر اتفاق می‌افتد و ماندگار نیست، اظهار کرد: در شرایط کنونی بخشی از رشد بازار تحت تاثیر اثر رشد قیمت ارز بر درآمد شرکت‌های صادرکننده است، به همین دلیل بازدهی‌ای نماد‌ها با سود آن‌ها متناسب است.
به گزارش بازار، در حال حاضر بازار در محدوده مقاومت یک میلیون و هشتصد هزار واحد قرار دارد که از نظر روانی و تکنیکال حفظ آن اهمیت بالایی دارد، زیرا بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند اگر اصلاح شاخص با کندل‌های بزرگ اتفاق بیفتد به دلیل اینکه بازار سرمایه ایران کارآمد نیست می‌تواند اصلاح را عمیق‌تر کند، زیرا بورس ایران در مرحله نخست واکنش تورمی به تغییرات اقتصادی داشته و به سادگی می‌تواند از دست برود.