اقتصاد۲۴- دامنه ادعاهای جام جم، اما به همین اتهام محدود نماند، این گزارش در ادامه از کاهش محدودیتهای کروبی در حصر مینویسد؛ ادعاهایی که بلافاصله با تکذیب حسین کروبی فرزند مهدی کروبی مواجه میشود. توهین ارگان رسمی صداوسیما به مهدی کروبی، اما بازتابهای وسیعی در فضای مجازی پیدا کرد. افکار عمومی با انتقاد از رفتارهای دوگانه صدا و سیما و بیتفاوتی به مطالبات مردم این رفتارهای صداوسیما را عاملی برای رویگردانی مردم از رسانه ملی و انتقال مرجعیت به رسانههای خارج از کشور ارزیابی کردند. حسین کروبی، اما در گفتوگوی اختصاصی ضمن بازخوانی وضعیت مهدی کروبی در حصر نگاهی به چرایی طرح این اتهامات میپردازد.
حسین کروبی میگوید: «اینکه نظام تصور کند صرفا از طریق حل مشکل رد صلاحیتها میتواند مردم را برای حضور پای صندوقهای رای راضی کند، اشتباه محض است. حکومت حتما باید چند کار مهم انجام دهد تا مردم در انتخابات شرکت کنند. یکی از مهمترین اقدامات گشایشهای اقتصادی است. سپس احیای برجام و نهایتا نظارت استصوابی باید برداشته شود.»
*اخيرا روزنامه جام جم ارگان رسمي صداوسيما ادعاهايي درباره آلزايمر داشتن آقاي كروبي منتشر كرده است كه بازخوردهاي منفي فراواني ميان ايرانيان داشته است. شما اين خبر را تكذيب كرديد، فكر ميكنيد اين اخبار با چه انگيزههايي منتشر ميشوند؟
من انگیزه این افراد و جریانات را متوجه نمیشوم. شاید نگران موضعگیریهای آقای کروبی هستند و میخواهند در زمان انتشار بیانیهها و صحبتهای ایشان بگویند، «کروبی حواس کافی ندارد.» شاید هم نگران محبوبیت بالای محصورین در افکار عمومی هستند و از طریق این حاشیهسازیها بهزعم خود تلاش میکنند به محبوبیت آنها خدشه وارد سازند.
البته باید از افرادی، چون غلامحسین کرباسچی، محمد قوچانی و... که ایشان را به تازگی ملاقات کردهاند درباره وضعیت ذهنی و آلزایمر داشتن یا نداشتن مهدی کروبی سوال کنید. البته طبیعی است وضعیت آقای کروبی با یک جوان ۳۰ ساله فرق داشته باشد، اما کاملا از نظر ذهنی سلامت هستند و خاطرات دور و دراز را کاملا به یاد دارند.
*از حصر آقایان موسوی و کروبی، بیش از ۱۳ سال میگذرد. این سالهای متمادی برای آقای کروبی چگونه سپری شده است؟
۳ الی ۴ سال ابتدایی حصر ۱۳ ساله بسیار دشوار و سخت بود. آقای کروبی تنها در یکی از آپارتمانهای امنیتی با حضور نیروهای امنیتی با محدودیتها و کمبودهای فراوانی زندگی میکرد. پس از انتخاب حسن روحانی به عنوان رییسجمهوری در سال ۹۲، پورفلاح یکی از معاونان وزارت اطلاعات تلاش زیادی کرد و آقای کروبی را به منزل خودشان در جماران آوردند.
اما خانه جماران پلههای زیادی داشت و مشکلساز بود، در این بازه زمانی آقای کروبی چهاربار زمین خورد و دست و پایش شکست، ضمن اینکه کمرشان هم دو بار دچار شکستگی شد. این شکستگیها باعث شد ایشان بارها زیر تیغ جراحی بروند. این ۷ الی ۸ عمل باعث شد پدرم از نظر فیزیکی آسیبهای زیادی ببینند. اما خوشبختانه خودشان کارهای شخصیشان را انجام میدهند و محتاج کسی نیستند. ضمن اینکه از نظر روحی و روانی و فکری، مشکل خاصی ندارند و کاملا سالم هستند.
بیشتر بخوانید: ماجرای بستری شدن میرحسین موسوی چه بود؟
*بفرماييد مهدي كروبي روزهايش را در حصر چطور ميگذراند؟ مردم كمتر از وضعيت دروني حصر اطلاع دارند.
ببينيد، ايشان در گذشته بسيار مطالعه ميكردند. كمي هم در آپارتمان پيادهروي كرده و مانند زندانيان از اين سوي اتاق به آن سو ميرفتند. پس از عمل آب مرواريد چشمهايشان، مطالعه برايشان سخت شده، ساعاتشان را هم با خواندن و حفظ قرآن، خواندن شعر و... ميگذرانند. روي هم رفته هم از نظر جسمي و هم روحي شرايط مناسبي دارند و مشكلي ندارند. تنها مشكل ايشان اعمال يك حصر غيرقانوني، غيرشرعي و غيراخلاقي است.
*طي سالهاي اخير برخي رسانههاي اصولگرا تبليغات زيادي درباره برداشته شدن حصر صورت ميدهند. درباره ادعاهاي برداشته شدن حصر، توضيح ميدهيد؟
تا ۴-۳ سال قبل، شرایط حصر بسیار سخت بود. به گونهای که حتی خانواده تنها هفتهای یکبار فرصت ملاقات با آقای کروبی را داشتند.۳ - ۲ سالی است که شرایط کمی بهتر شده است. ماهواره نصب شده و خانواده هر زمان که بخواهند، میتوانند ملاقات داشته باشند. برخی دوستانشان هم با موافقت نهادهای امنیتی میتوانستند دیدار داشته باشند. البته برخی از این افراد به دلیل فعالیتهای سیاسی که داشتند از ملاقات آقای کروبی محروم شدند.
نمونه بارزش آقای الیاس حضرتی است که به خاطر مطالبی که روزنامه اعتماد درباره رخدادهای اعتراضی اخیر منتشر میکرد و قرارگاه ثارالله از ایشان ناراضی بود، امکان ملاقات پیدا نکردند. حدود ۷ ماه است که آقای حضرتی ممنوعالملاقات شده است. در واقع گشایشهای حصر در حد برخی ملاقات محدود، نصب ماهواره و چند ملاقات اندک است. حضور در منزل آقای کرباسچی، دیدار با آقایان علیخانی و محمد قوچانی از جمله دیدارهای حضوری ایشان است.
اما شرایط کلی حصر تغییری نکرده است، نیروهای امنیتی حضور دارند و محدودیتها پابرجاست. ایشان معتقدند که زندانی حکومت هستند و میگویند: «اگر حکومت بخواهد گشایشی در حصر داشته باشد من از آن استقبال میکنم. اگر اجازه داشتن تلفن، ماهواره و... را به من بدهند از آن استفاده میکنم. خودم نباید خودم را زندانی کنم و محدودیتهای بیشتری برای خودم اعمال کنم.» حتی مصطفی تاجزاده به خود من گفت: در زندانی نوبت اول که ۷ سال انفرادی بودم، هر زمان که میخواستند به من مرخصی بدهند، استقبال میکردم و خودم را اذیت نمیکردم. این شیوه را آقای کروبی هم دارند.
*يكي از ابهامات جدي درباره حصر، موضوع برگزاري دادگاه محصورين است. در سطح بينالملل شايد كمتر نمونهاي را بتوان پيدا كرد كه فردي بدون برگزاري دادگاه 13سال متمادي را در حصر گذرانده باشد. آقاي كروبي درباره ضرورت برگزاري دادگاه چه ميگويند؟
هم خود ایشان و هم خانواده تصور نمیکردند حصر بیش از یک الی ۲ سال طول بکشد. اما امروز بیش از ۱۳ سال از حصر ایشان گذشته است. ایشان بارها نامه نوشته و درخواست کرده تا تعیین تکلیف قانونی شود. نمیشود که فردی بدون حکم دادگاه و حتی مصوبه شورای عالی امنیت ملی و... این همه سال حصر باشد. حسن روحانی یک زمانی به یکی از دوستان گفتند که در زمان طرح موضوع حصر در شورای عالی امنیت ملی، هیچ مصوبهای وجود نداشت.
تنها نوشتهای روی یک کاغذ خوانده شد و با این کاغذ نوشته، فرآیند حصر آغاز شد. بنابراین حصر مبتنی بر حکم، مصوبه و قانون صورت نگرفته است. آقای کروبی هم اعلام کردهاند از برگزاری دادگاه علنی استقبال میکنند. اما هیچ پاسخی به درخواست ایشان داده نشد و ایشان غیر شرعی، غیر اخلاقی و غیرقانونی در حصر هستند.
*زماني كه درباره برگزاري دادگاه مطالباتتان را مطرح ميكنيد، مسوولان قضايي و امنيتي چه پاسخي به شما ميدهند؟
من دوست ندارم اسم اشخاص را بياورم چون ممكن است راضي نباشند اما به شما ميگويم اين گفتوگوها در سطح سران سه قوه و اعضاي شوراي امنيت ملي بوده است. زماني كه با اين مسوولان صحبت ميكنيم، ميگويند، حصر دست آنها نيست و اختياري ندارند.
*آيا اين مسوولان قواي سهگانه خود را طرفدار رفع حصر معرفي ميكنند؟
بله، همگي موافق برداشته شدن حصر هستند؛ هم روساي قواي قبلي كشور و هم روساي قواي فعلي كشور صراحتا خود را طرفدار رفع حصر معرفي كردهاند. در عين حال اما ميگويند كه شرايط به گونهاي است كه امكان رفع حصر وجود ندارد. در كل كسي مسووليت رفع حصر را گردن نميگيرد.
*اما برخي اظهارنظرها حاكي از آن است كه در دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي نامهاي براي آغاز حصر نوشته شده است. شما از جزييات موضوع خبر داريد؟
با صراحت به شما ميگويم، آقاي روحاني اشاره كردند، هيچ مصوبهاي در شوراي عالي امنيت ملي وجود نداشته است، فقط يك كاغذي در حد يك كف دست، توسط جليلي درباره آغاز حصر خوانده شد و پس از آن آقايان كروبي و موسوي وارد حصري شدند كه تا به امروز ادامه داشته است. آقاي روحاني در ادامه درباره نشستي كه پس از آن حصر آغاز شده، ميگويد من چشم انداختم ببينم، چه كسي اين نامه را نوشته، ديدم حتي نامه تايپشده نيست و دستنويس است. سعيد جليلي نامه را خوانده و پس از آن روند حصر آغاز ميشود.
*در سالهاي بعد رخدادهاي اعتراضي يكي پس از ديگري از راه ميرسند. طي سالهاي 96، 98 و 1401 رخدادهاي اعتراضي آغاز ميشود. واكنش آقاي كروبي به رخدادهاي اعتراضي پس از فوت مهسا اميني چه بوده است؟
اولا باید بگویم که آقای کروبی از طریق ماهواره و سایتها و کانالها در جریان ریز اخبار و رخدادهای کشور هستند. هم کیهان و «اعتماد» را مطالعه میکند و هم هرروز برنامههای ماهوارهای و دیدگاههای دیگر را مرور میکنند. ایشان حتی در جریان ریز قیمت اقلام مصرفی و کالاهای مصرفی مردم هستند. آقای کروبی زمانی که مصایب مردم را میبینند بسیار متاسف و ناراحت میشوند. بارها گفتهاند که «متوجه نمیشود مسوولان چه میکنند.»
ایشان میگویند: «مردمی که انقلاب کردند، پای انقلاب ایستادند و ۸ سال جنگ ایستادگی کردند، امروز بلایی به سرشان آمده که از صبح که از خواب برمیخیزند، به فکر روغن و برنج و نان و تخممرغ هستند.» البته کاری از دست ایشان برنمیآید و بیشتر خون دل میخورند. بارها از دهان ایشان شنیدهام: «۱۲۰۰ سال روحانیت آبرو جمع کرد باید مراقب بود در عرض چند سال این آبرو بر باد نرود. از زمان شیخ مفید و صدوق بیش از هزار سال روحانیت آبرو جمع کرد، نباید با شیوه حکمرانی این آبرو به زمین ریخته شود.»
*كنشگريهاي سياسي آقاي كروبي طي سالها و دهههاي متمادي حاكي از آن است كه ايشان همواره مشوق حضور مردم در انتخابات بودند. بعضا نقشهاي جدي هم در بزنگاههاي انتخاباتي ايفا ميكردند. وقتي با ايشان صحبت ميكنيد درباره انتخابات سال1402 مجلس چه ديدگاههايي را مطرح ميكنند؟
ایشان همواره معتقد به کار انتخاباتی و حزبی بودند. در سال ۷۶ بسیاری از طیفهای سیاسی میانهرو و جریاناتی که بعدها از آنها با عنوان اصلاحطلبان یاد میشود، امیدی به توفیق و حتی اثرگذاری در انتخابات نداشتند. شخص سید محمد خاتمی بارها به آقای کروبی میگفت که من اگر وارد ماراتن انتخابات شوم، آبرویم را از دست میدهم.
اما آقای کروبی به این حضور اصرار داشت و خاتمی را از کتابخانه ملی راهی پاستور کرد. آقای کروبی تا سال ۱۴۰۰ معتقد به کار حزبی و انتخاباتی بودند. حتی از ناصر همتی هم دفاع کرد و خواستار مشارکت بیشتر مردم در انتخابات ۱۴۰۰ شد. اما امروز معتقد است که حکومت دیگر حضور چهرههایی، چون علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری را هم در انتخابات برنمیتابد. در واقع سیستم همه درها را بسته و نمیگذارد افراد متخصص وارد دایره انتخابات شود. اما اگر حداقلها برای کارهای انتخاباتی فراهم بود، ایشان همچنان معتقد به کار انتخاباتی و حزبی بودند. ولی امروز فضا کاملا بسته و مسدود است حکومت اجازه کار حزبی را نمیدهد.
*براي افزايش مشاركتهاي عمومي در انتخابات ايشان چه نظري دارند؟
اینکه نظام تصور کند صرفا از طریق حل مشکل رد صلاحیتها میتواند مردم را برای حضور پای صندوقهای رای راضی کند، اشتباه محض است. حکومت حتما باید چند کار مهم انجام دهد تا مردم در انتخابات شرکت کنند. یکی از مهمترین اقدامات گشایشهای اقتصادی است. برای حل مشکلات اقتصادی باید احیای برجام در دستور کار قرار گیرد.
دولتی که وعده میدهد و عمل نمیکند، بعد همه هنرش استقراض از بانک مرکزی و چاپ اسکناس است تورم را به محدوده ۸۰ درصدی میرساند و...، نمیتواند مطالبات مردمش را پاسخ دهد. در مرحله بعد باید نظارت استصوابی در عمل برداشته شود. از طریق حضور افراد کارآمد و شایسته و مردمی ممکن است بخشی از مردم پای صندوقها حاضر شوند. با اتفاقات تلخی که از سال ۹۶ و ۹۸ در ماجرای بنزین و پس از آن در ماجرای فوت مهسا امینی رخ داد، ارتباط بخشهایی از مردم با نظام مخدوش شد. این بسترها باید فراهم شود تا شاید بخشی از مردمی که با سیستم قهر کردهاند راضی به مشارکت در انتخابات شوند.