رژیم‌غذایی مناسب برای پیش‌گیری از آلزایمر

اقتصاد۲۴- مینا کاویانی کارشناس ارشد علوم تغذیه و مسئول آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور آلزایمر را یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دوران سالمندی برشمرد که نوعی بیماری تخریب اعصاب است و با علایمی نظیر از دست دادن پیشرونده حافظه و عملکرد شناختی همراه است.

کاویانی با بیان این که تاکنون درمان موثری برای زوال عقل یا آلزایمر شناخته نشده است بر پیشگیری از این بیماری به ویژه با استفاده از رژیم غذایی مناسب تاکید کرد.

به گفته وی مداخله پیشگیرانه اگر قبل از بروز اولین علایم زوال عقل، یعنی در حدود سن ۵۰ سالگی انجام شود، بهترین نتایج را به همراه خواهد داشت و داشتن تغذیه مناسب می‌تواند تا حدی تغییرات نامطلوب سیستم عصبی را جبران کند و شانس سالم ماندن برای مدت طولانی‌تر را افزایش دهد.

به گفته این کارشناس تغذیه ثابت شده عادات غذایی نامناسبی که منجر به ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی و متابولیک (مثل دیابت) می‌شود، خطر ابتلا به زوال عقل را نیز به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.

وی با اشاره به تحقیقات انجام شدهدرباره چگونگی ارتباط فرآیند‌های بیوشیمیایی دریافت و هضم غذا با تغییرات در مغز گفت: براساس این تحقیقات نوع فلور میکروبی موجود در سیستم گوارش ممکن است بر شروع و پیشرفت بیماری آلزایمر تأثیر بگذارد.

وی افزود: مطالعه روی موش‌ها و انسان‌ها نشان می‌دهد که ترکیب فلور میکروبی روده در افراد مبتلا به آلزایمر و اختلال شناختی خفیف با همتایان سالم آن‌ها متفاوت است. تغییرات در نوع میکروب‌های روده با افزایش سن در افراد دچار اختلال سیستم ایمنی، التهاب مداوم و بیماری‌های مزمن و اختلالات عصبی مانند آلزایمر مرتبط است.

رژیم غذایی مناسب برای پیش‌گیری از آلزایمر: رژیم غذایی مدیترانه‌ای و MIND

مسئول آموزش همگانی انستیتو تغذیه رژیم مدیترانه‌ای را یکی از رژیم‌های غذایی برشمرد که شواهد امیدوارکننده‌ای برای پیشگیری از آلزایمر نشان می‌دهد.

به گفته وی در این رژیم بر مصرف میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات کامل و سبوس‌دار، حبوبات، ماهی و غذا‌های دریایی و نیزچربی‌های غیراشباع مانند روغن زیتون تأکید می‌شود و همچنین بر محدودیت مصرف انواع گوشت قرمز، تخم مرغ و شیرینی‌ها توصیه می‌شود.

کاویانی رژیم غذایی MIND یا Mediterranean–DASH Intervention for Neurodegenerative Delay را در واقع نوعی رژیم غذایی مدیترانه‌ای عنوان کرد کهبا رژیم غذایی برای کاهش پرفشاری خون (DASH) همراه شده و برای به تأخیر انداختن بیماری‌های مرتبط با تخریب اعصاب استفاده می‌شود. زیرا دانشمندان معتقدند فشار خون بالا یکی از عوامل خطر ایجاد بیماری آلزایمر است.

اجزاء تشکیل دهنده رژیم غذایی MIND:

این کارشناس تغذیه خاطرنشان کرد:رژیم غذایی MIND بر مصرف غذا‌های گیاهی مرتبط با پیشگیری از زوال عقل تمرکز دارد و افراد را به خوردن مقدار مناسب مواد غذایی سالم از تمام گروه‌های غذایی با رعایت اصول تنوع و تعادل، تشویق می‌کند.

به گفته وی اجزای تشکیل دهنده رژیم غذایی MIND عبارتند از:

سبزی‌های سبز برگ، حداقل شش واحد در هفته

سایر سبزی‌ها، حداقل یک واحد در روز

انواع توت ها، حداقل دو واحد در هفته

غلات کامل و سبوس‌دار، حداقل سه واحد در روز

ماهی یک واحد در هفته

انواع مرغ و ماکیان، دو واحد در هفته

حبوبات مانند لوبیا، سه واحد در هفته

مغزدانه‌ها و آجیل، پنج واحد در هفته

روغن زیتون

بیشتر بخوانید: خطرات زیاده روی در مصرف مکمل ویتامین دی

تغذیه و اهمیت آن در مبتلایان به آلزایمر:

کاویانی با تاکید بر اهمیت داشتن تغذیه مناسب برای قوی و سالم نگهداشتن بدن گفت: در یک فرد مبتلا به آلزایمر یا زوال عقل، تغذیه نامناسب ممکن است علایم رفتاری نامناسب را افزایش دهد و باعث کاهش وزن شود.

به گفته وی نکات زیر می‌تواند به تقویت سلامت فرد مبتلا به زوال عقل و سلامت مراقب وی کمک کند.

به کمک متخصص تغذیه برای بیمار یک رژیم غذایی متعادل با استفاده از مواد غذایی گروه‌های مختلف غذایی آماده شود. در تهیه غذا‌ها انواع سبزی‌ها و میوه‌های تازه، غلات کامل و سبوس‌دار، لبنیات کم‌چرب و غذا‌های پروتئینی بدون چربی را استفاده شود. مصرف غذا‌های دارای چربی اشباع شده و کلسترول بالا محدود شود.
مصرف مقداری چربی برای سلامتی ضروری است، اما همه چربی‌ها برای سلامت ما مفید نیستند. از این رو از مصرف مواد غذایی پرچرب که دارای چربی‌های مضر برای سلامت قلب هستند، مانند کره، روغن نباتی جامد، گوشت قرمز و تکه‌های چرب گوشت پرهیز شود.

چربی‌های خوب مانند انواع روغن‌های گیاهی مایع و مغزدانه‌ها در برنامه غذایی گنجانده شود و به منظور کاهش مصرف چربی، تا حد امکان از روش‌های پخت سالم مانند بخارپز وآبپز کردن و پخت در فر استفاده شود.

مصرف قند‌های تصفیه شده مانند قند و شکر و مواد غذایی حاوی آن‌ها (مانند انواع مربا و شیرینی‌ها) کاهش یابد. قند‌های تصفیه شده که اغلب در غذا‌های فرآوری شده یافت می‌شوند حاوی انرژی زیاد، اما فاقد ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبرغذایی هستند. می‌توان یک ذائقه شیرین را با گزینه‌های سالم‌تری مانند میوه‌ها راضی نگه داشت. اما توجه داشته باشیم ممکن است در مراحل پیشرفته آلزایمر، در صورتی که کاهش اشتها مشکل‌ساز باشد، افزودن کمی شکر به غذا‌ها موجب تشویق به غذا خوردن شود.

مصرف غذا‌های شور محدود شود و از نمک کمتری در تهیه غذا‌ها و سر سفره استفاده شود. به عنوان یک جایگزین می‌توان از ادویه‌های گیاهی برای چاشنی غذا استفاده شود. همچنین مصرف غذا‌های آماده و کنسروی و انواع گوشت‌های فرآوری شده (مانند سوسیس و کالباس) به کمترین مقدار ممکن برسد.