اقتصاد۲۴- سالهاست که مدارس پولی رتبههای برتر کنکور را قبضه کردهاند. اما در این میان مدارس استعدادهای درخشان یا سمپاد توانستهاند بخش قابل توجهی از صندلیهای دانشگاههای برتر و رشتههای پرمتقضای را به دست آورند.
پیشتازی دانش آموزان این مدارس در کنکور ۱۴۰۲ نیز به طرز محسوسی مشاهده میشود.
فارغالتحصیلان مدارس سمپاد با سهمی ۶۴ درصدی از برترینهای کنکور ۱۴۰۲، بیشترین تعداد را به دست آوردند. مدارس غیردولتی پولی نیز ۲۳ درصد رتبههای برتر را به خود اختصاص دادند.
از ۴۰ نفر برتر کنکور ۱۴۰۲، ۶ نفر فارغالتحصیل مدارس پولی و ۳ نفر فارغالتحصیل مدارس هیئت امنایی هستند و فقط ۲ نفر از برترینهای کنکور در مدارس دولتی تحصیل کردهاند.
روشن است که معمولا فرزندان خانوادههای قشر متوسط و ضعیف جامعه امکان تحصیل در مدارس غیرانتفاعی یا خاص را ندارند. بنابراین، میتوان گفت قشر محروم کشور که اغلب در مدارس دولتی تحصیل کردهاند، فقط سهمی ۵ درصدی از برترینهای کنکور داشتهاند.
رقابت بر سر قبولی این مدارس که در میان مردم اغلب با نام تیزهوشان شناخته میشوند از دبستان دانشآموزان آغاز میشود و دانش آموزان هزینههای بالایی را برای آماده شدن در آزمون آنها میپردازند. پس از قبولی نیز هر دانش آموز در دوره تحصیل خود میپردازد تا از کیفیت آموزش بالاتری نسبت به سایرین برخوردار شود.
هزینه تحصیل در مدارس سمپاد برای متوسطه اول سالانه حدود ۷ میلیون و برای متوسطه دوم حدود ۱۰ میلیون تومان است. البته این هزینه برای سال گذشته بوده و طبق دادههای فراز شهریه این مدارس هر سال بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش دارد.
بیشتر بخوانید:نرخهای عجیب و غریب شهریه در مدارس غیرانتفاعی
هر چند که ممکن است در این بین استثناهایی نیز وجود داشته باشد که بر اساس توافقی با مدیر مدرسه، شهریه پایینتری پرداخت کنند یا شهریه نپردازند، اما عموم دانش آموزان باید برای تحصیل شهریه مدارس را پرداخت کنند.
همانطور که هزینهها فقط برای شهریه مدرسه نیست بلکه سالهای ابتدایی را نیز دربرمیگیرد. خانوادهها باید بتوانند از پس هزینه کلاسهای کمک آموزشی قبل آزمون سمپاد برآیند که برای بسیاری از طبقات و دهکهای پایین جامعه امکانپذیر نیست.
بر اساس آمار قبولیها کنکور از سال ۹۸ تاکنون ۹۷.۵ درصد از داوطلبان که رتبه زیر ۳ هزار آوردند در مدارس پولی درس خواندند. مدارس پولی در کشور نیز به مدارس سمپاد، غیردولتی و نمونه دولتی تقسیم میشود.
اما در میان مدارس پولی مدارس سمپاد نزدیک به ۷۰ درصد قبولی را به خود اختصاص میدهند و به طور کلی میتوان گفت حدود ۶۷ درصد رتبههای زیر ۳ هزار کنکور در این مدارس تحصیل کردهاند.
به این ترتیب مشخص است که دانشآموزی که در این مدارس درس میخواند به طور بالقوه شانس بیشتری برای قبولی در کنکور دارد. این موضوع چند دلیل عمده دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
دلیل نخست سطح بالای کیفیت آموزش در این مدارس است. اغلب مدیران و معلمان این مدارس در کشور تراز اول است. در حالی که معملمان مدارس دولتی با مشکلات معیشتی دست و پنجه نرم میکنند و عموما هرچه مدارس محرومتر باشند مدیران نالایقتری در آنها مشغول به کار میشوند.
از سوی دیگر کلاسهای کمک آموزشی بسیار در مدارس سمپاد وجود دارد و دانش آموزان این مدارس چند سالی زودتر از دانش آموزان مدارس دولتی با دروس مختلف آشنا میشوند و امتحان دروس را پشت سر میگذارند. به تبع آن سوابق تحصیلی و معدل نهایی دانش آموزان سمپاد بالاتر از دانش آموزان مدارس دولتی است. چرا که آنها برای امتحانی مشابه از سالهای قبل آماده شدهاند.
همین آمادگی مضاعف در کنکور نیز اثر تصاعدی دارد و عملا دانش آموزان مدارس سمپاد با همدورههای خود رقابت میکنند تا سایر دانشآموزان مدارس دولتی و آمارها نیز گواه این ادعاست.
در چنین شرایطی کنکور به هیچ وجه رقابتی عادلانه نیست و توان و استعداد دانشآموزان در این ساختار چندان اهمیت ندارد. بلکه دسترسی آنها به خدمات آموزشی باکیفیت و گران از پایههای ابتدایی، کلید واردشدن آنها به دانشگاهها برتر کشور و رشتههای پرمتقاضی است.