گارد اصلاحی بازار سرمایه در واکنش به اخبار سیاسی/ خطای محاسباتی در آمار‌های اعلامی خروج پول حقیقی

اقتصاد ۲۴- شاخص کل بورس در آخرین روز کاری تابستان با ریزش ۷۳۰۰ واحدی با رقم ۲ میلیون و ۱۲۱ هزار واحد، منفی بسته شد، نتیجه‌ای که به گفته «همایون دارابی» کارشناس بازار سرمایه به دلیل اثر تاریخی پایان شهریور و محدودیت‌هایی است که معمولا در این روز‌ها به خاطر سال مالی شرکت‌های سرمایه گذاری و کارگزاری‌ها به بازار تحمیل می‌شود.

به گفته او شرکت‌های سرمایه گذاری معمولا آخرین سود‌ها را در این مدت شناسایی می‌کنند. از سوی دیگر صندوق‌ها و همچنین کارگزاری‌ها بیشتر فعالیت می‌کنند و در نهایت میزان اعتبار در بازار کم می‌شود. به همین دلیل گفته می‌شود بازار تحت تاثیر تاریخی قرار گرفته است.

طبق آخرین گزارش‌ها شاخص کل با معیار هم‌وزن نیز کاهش بوده و با ۶۶۷ واحد کاهش نسبت به دیروز، رقم ۷۲۱ هزار و ۷۶۹ واحد را ثبت کرد. در این بازار بیش از ۲۷۶ هزار معامله به ارزشی بالغ بر ۳۸ هزار و ۲۶۴ میلیارد ریال انجام شد.

در معاملات روز چهارشنبه سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، پالایش نفت اصفهان، صنایع پتروشیمی خلیج فارس، پالایش نفت تهران، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، سرمایه‌گذاری غدیر و معدنی و صنعتی گل گهر جزو نماد‌های بازار سرمایه بودند که بیشترین تاثیر را روی شاخص بورس داشته و همه آن‌ها به غیر از دو نماد صنایع پتروشیمی خلیج فارس و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران روند نزولی را تجربه کردند.

ترس و امید؛ دو روی سکه توافقات سیاسی برای بازار سرمایه

روز گذشته بالاخره پس از کش و قوس‌های فراوان پول‌های بلوکه شده در کره جنوبی به کشور بازگردانده شد و به این ترتیب امید‌ها برای بهبود بازار‌ها اوج گرفته است، امیدی که البته آمیخته به ترس و بیم بوده و این را در رفتار فعالان بازار سرمایه نیزمی‌توان مشاهده کرد.

«قاسم صادقی» تحلیلگر بورس نیز در مورد روند بازار در هفته گذشته آن را خنثی ارزیابی می‌کند و معتقد است که این اتفاق متاثر از اخبار سیاسی روز است. او در در گفتگو با اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «هر زمان بازار حس کند که دلار قرار است تحت تاثیر خبر‌های سیاسی قرار بگیرد شروع به اصلاح خود کرده است، اتفاقی که در حال حاضر نیز روی داده و بازار سرمایه در گارد اصلاحی فرو رفته است».

بیشتر بخوانید: شرط رشد بورس از آغاز پاییز/ ارزش معاملات به سمت بالا رنج می‌کشد؟

در سوی دیگر همایون دارابی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ معتقد است بازار تاثیر مثبتی از این توافق گرفته که یک دلیل آن رکود در بازار‌های موازی است. او می‌گوید: «بازار ارز و سکه آرام گرفته و این خبر خوبی برای بازار سرمایه است. با توجه به اینکه ما انتظار نداریم تنش سیاسی بروز کند، بازار می‌تواند شاهد جذب نقدینگی باشد.»

به گفته این فعال بازار سرمایه، بورس یک رقیب پرقدرت دیگری هم دارد که آن نرخ بالای سود بانکی است و باعث رکود شدیدی در کشور شده است. نشانه این وضعیت نیز شاخص ترکیبی خرید مدیران است که در مرداد ماه به زیر ۵۰ رسید. همچنین شاخص مدیران صنعت هم برای چهارمین ماه پیاپی در مردادماه منفی شد. به عقیده دارابی اگر دولت مقداری از فشار سود بانکی کم بکند و نرخ را کاهش دهد، آرامش سیاسی و کاهش نرخ سود بانکی می‌تواند برای بازار سرمایه مطلوب باشد.

آمار خروج پول حقیقی صحت کافی ندارد

در بازار سرمایه اگر ارزش خرید سهامداران حقیقی از ارزش فروش آن‌ها بیشتر باشد و درواقع حقیقی‌ها به طور خالص خرید بیشتری انجام داده باشند اصطلاحا ورود پول حقیقی به آن نماد اتفاق افتاده است و اگر ارزش فروش بیشتر باشد، خروج پول حقیقی اتفاق افتاده است، اما میزان خروج این پول در روز‌های اخیر نگرانی‌هایی را برای اقتصاددانان ایجاد کرده است.

به گفته قاسم صادقی خروج پول حقیقی به صورت یک یا دو روزه از بازار طبیعی است. اما اگر این به صورت گسترده اتفاق بیفتد و ما ۱۰ روز یا ۱۵ روز خروج زیادی داشته باشیم، این نشان می‌دهد احتمال اینکه در هفته‌های آتی رشدی در بازار نداشته باشیم وجود خواهد داشت.

در آخرین روز کاری تابستان میزان خروج این شاخص ۲۳۸ میلیارد تومان بود و از آن جایی که این اتفاق برای دهمین روز متوالی می‌افتد چشم‌انداز بازار را برای آغاز شش ماهه دوم سال در ابهام قرار می‌دهد.

طبق گزارش‌ها در روز چهارشنبه نماد وتجارت بیشترین خروج پول حقیقی را داشت که ارزش آن ۲۲ میلیارد تومان بود. پس از وتجارت، نماد‌های شپنا، شستا، فولاد و خودرو بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.

این نگرانی‌ها در حالی است که همایون دارابی نحوه محاسبه آمار‌های منتشر شده را صحیح نمی‌داند. به گفته او این فرمول مشکل دارد و در روز‌های آینده با اقدامات سازمان بورس در اصلاح نحوه محاسبه این شاخص، مسئله خروج پول‌های حقیقی حل خواهد شد.

این کارشناس بازار سرمایه در این باره به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «یک بخشی از خروج حقیقی عملا وجود ندارد، به این دلیل که وقتی اعتباری را از فردی حقیقی می‌گیرید، چهار روز بعد سهام را می‌فروشید و اعتبار کارگزاری را تصدیق می‌کنید. در گزارش‌های فعلی این به معنای خروج نقدینگی از بازار محسوب می‌شود در صورتی که اصولا ورودی‌ای نبوده که چنین خروجی را بتواند انجام بدهد. این آمار صحت کافی ندارد و صرفا یک خطای محاسباتی است».

دارابی در پایان، بازار سرمایه در هفته پیش رو را روند رو به رشدی ارزیابی نکرد و به طور کلی معتقد است باید منتظر تغییرات قیمت دلار بود تا بتوان گفت کلیت بازار منفی است یا مثبت چرا که به گفته او حجم و ارزش معاملات در هفته‌های گذشته خوب شده بود، اما دوباره به سمت کاستی و کمی رفت؛ از همین رو نگرانی‌هایی وجود دارد که اتفاق خاصی رخ ندهد.