چرا ابراهیم رئیسی به جلسه انتخاباتی اصولگرایان نرفت؟

اقتصاد۲۴-اصولگرایان انتخابات را در‌حالی کلید زدند که ابراهیم رئیسی به این همایش دعوت بود، اما نه‌تن‌ها در آن حاضر نشد بلکه حتی پیام مکتوبی هم برای آن ارسال نکرد. در‌نهایت قالیباف، حدادعادل و محسن رضایی در کنار هم قرار گرفتند تا رهبری جریان «شورای ائتلاف اصولگرایان» را که پیش‌تر با «جمنا» و «شانا» شناخته می‌شد، بر عهده بگیرند. جریانی که امروز با نام «مبنا» (مجمع بیداری نیرو‌های انقلاب) معرفی شده است. صرف‌نظر از تحلیل حضور افرادی که در این همایش حاضر بودند، تحلیل فهرست غایبان این همایش می‌تواند آرایش نیرو‌های اصولگرایی را برای انتخابات فاش کند. غایبانی که از سه دسته بودند و مهم‌ترین آن‌ها عبارت بودند از «زاکانی»، «باهنر»، «رئیسی» و البته «آقاتهرانی» از جریان پایداری و همچنین نزدیکان دولت.

راز تغییر نام یک تشکیلات

شورای ائتلاف اصولگرایان در‌واقع با عنوان رسمی «شانا» (شورای ائتلاف نیرو‌های انقلاب) فعالیت می‌کرد. حالا از این همایش نام خود را به «مبنا» (مجمع بیداری نیرو‌های انقلاب) تغییر داده است. همین شورا در گذشته و در انتخابات سال ۹۶ با عنوان «جمنا» (جبهه مردمی نیرو‌های انقلاب) فعالیت می‌کرد.

راز این تغییر نام مداوم برای یک تشکیلات که اعضای آن تقریبا ثابت هستند، در آنجا نهفته است که قصد دارند در این مجموعه‌ها با ساختاری که ایجاد می‌کنند برخی از گروه‌ها و افراد را خارج کنند یا شرایطی را ایجاد کنند که کاندیدای مورد نظر خودشان از دل مجموعه این افراد خارج شود؛ برای مثال جمنا در سال ۹۶ برای این تشکیل شد تا محمدباقر قالیباف به‌عنوان کاندیدای اصلی اصولگرایان به رقابت با حسن روحانی بپردازد. اما در اولین و دومین رأی‌گیری ابراهیم رئیسی در‌حالی‌که عنوان می‌کرد قصد حضور در انتخابات را ندارد و در این جمع هم حاضر نشده بود، رأی اول را آورد. در رأی‌گیری دوم محمدباقر قالیباف در‌حالی نفر چهارم شد که علیرضا زاکانی و مهرداد بذرپاش از سوی مجمع عمومی این تشکل به عنوان نفرات دوم و سوم انتخاب شده بودند. آن زمان اعلام شد که مجمع عمومی جمنا از سه هزار نفر تشکیل شده است. راز رأی بالای بذرپاش و زاکانی در این مجمع و رأی بیشتر آن‌ها از قالیباف به خاطر این بود که این دو کسانی بودند که سازمان رأی اصولگرایان را در شهرستان‌ها شکل داده بودند.

بیشتر بخوانید: گستره تنش میان پاستور و بهارستان؛ عمق اختلافات کجاست؟

در آستانه انتخابات سال ۹۸ «جمنا» نام خود را به «شانا» تغییر داد تا ترکیب هم تغییر کند و در نتیجه خروجی لیست اصولگرایان نیز متفاوت شود. همین جمع حالا با یک تغییر نام دیگر با عنوان «مبنا» فعالیت می‌کند و با تغییراتی سعی دارد خروجی لیست اصولگرایان را آن‌طورکه تمایل دارد، مدیریت کند.

تکرار کلمه وحدت

در تمام این همایش یکی از پرتکرارترین عبارات وحدت بود. سعید احدیان که نقش دبیری «مجمع بیداری نیرو‌های انقلاب» را بر عهده دارد، ضمن بیان اینکه «این همایش به معنی ایجاد تشکیلات جدیدی نیست»، تأکید می‌کرد «اینجا برای جلب مشارکت در انتخابات و ایجاد وحدت برای ایجاد مجلسی انقلابی جمع شده‌ایم». از مدت‌ها قبل خبر‌هایی منتشر شده بود که نشان از فعالیت تشکیلات اصولگرایان زیر نظر احدیان می‌داد. با جابه‌جایی احدیان به جای ابراهیم رسولی (رئیس دفتر حدادعادل) در‌واقع می‌توان گفت در تشکیلات جدید نقش قالیباف و اطرافیانش پررنگ‌تر از سابق خواهد بود.

در این همایش همچنین حجت‌الاسلام تقوی، رئیس مجمع نمایندگان استان تهران که همگی از فهرست شورای ائتلاف اصولگرایان به مجلس راه یافته بودند نیز این همایش را مقدمه وحدت می‌خواند: پیام این نشست این است که می‌خواهیم حضور داشته باشیم و مقدمه تأثیرگذاری وحدت و یکپارچگی است. رمز موفقیت برای تأثیرگذاری در جامعه و به‌دوش‌کشیدن بار سنگین انقلاب، وحدت و یکپارچگی است. تلاش کنیم با وحدت بتوانیم به نتایج خوبی دست پیدا کنیم».

حدادعادل رئیس این تشکیلات نیز وحدت را از بدیهیات برای پیروزی معرفی کرد و تأکید داشت «متأسفانه خیلی وقت‌ها ما منکر بدیهیات می‌شویم، ما تجربیات مثبتی داشتیم که با وحدت موفق و با تفرقه شکست خوردیم». او این تشکیلات را «ظرفی برای وحدت» معرفی کرد و گفت که «رسیدن به الگوی شورای ائتلاف حاصل ۲۰ سال سعی و خطا در شورای ائتلاف سیاسی است». حدادعادل در‌واقع با این اظهارات مشخص می‌کرد که نباید به تغییر نام‌ها چندان اهمیت بدهیم و تصمیم‌گیران در این جریان همان افراد سابق هستند.

او تأکید می‌کرد که «اصل کار شورای ائتلاف دعوت به وحدت است، این شورا متعلق به هیچ حزب خاص و تشکیلات خاصی نیست، درِ شورای ائتلاف به روی همه نیرو‌های انقلاب باز است». حدادعادل نگرانی خود را از جدایی جریان‌های مختلف اصولگرایی از وحدت با بیان این جمله نشان می‌داد: «لازم است که از هر عملی که به زیان جریان انقلاب باشد، خودداری کرد».

وحدت بی وحدت

دلیل این همه تأکید بر وحدت آنجاست که این دسته از اصولگرایان نگران فهرست جداگانه پایداری و حامیان دولت هستند. کمتر از دو هفته پیش بود که رضا داوری، دبیر شورای ائتلاف اصولگرایان (شانا)، در جمع اعضای این شورا در سمنان به یکی از راهبرد‌های این جریان در انتخابات آینده اشاره کرد و گفت: «انتخابات نباید به رقابت داخلی بین نیرو‌های انقلاب تبدیل شود. اگر این‌گونه شود، بدون شک مشارکت کاهش خواهد یافت، چراکه مردم گمان می‌برند دعوا بر سر قدرت است!».

آن‌طرف‌تر جمعی دیگر از اصولگرایان گرد هم جمع شدند و نام تشکیلات خود را «شورای وحدت اصولگرایان» گذاشتند. شورایی که تشکیل شده از کسانی است که سال ۹۸ اصولگرایان آن‌ها را از لیست حذف کرده بودند. امروز حدادعادل در حالی درِ جمعیت «شانا» را برای همه باز اعلام می‌کند که در سال ۹۸ حتی حجت‌الاسلام مصباحی‌مقدم را به‌عنوان سخنگوی جامعه روحانیت مبارز در فهرست خود برای انتخابات قرار ندادند. همین هم مبنایی شد برای تشکیل «شورای وحدت» که به رهبری جامعه روحانیت مبارز و «مصطفی پورمحمدی» فعالیت می‌کند.

هفته اخیر «سید‌شهاب‌الدین صدر»، عضو شورای وحدت نیرو‌های انقلاب اسلامی، بعد از نشست این تشکیلات به خبرگزاری ایرنا گفته بود: «همه تلاش ما باید حول وحدت و یکپارچگی باشد تا از اردوگاه اصولگرایان و نیرو‌های انقلابی در تهران و سایر شهر‌های بزرگ، یک لیست واحد بیرون بیاید». اما یک هفته بعد وقتی نشست اصولگرایان در حرم امام خمینی (ره) برگزار شد، از آن‌ها برای حضور در این تشکیلات دعوت نکردند.

وحدت با ما

راز این مسئله در آنجاست که شورای ائتلاف همه را زیر چتر خود می‌خواهد و سایر اصولگرایان نیز برای خود هویت و شخصیت سیاسی مشخصی تعریف می‌کنند تا لازم نباشد ذیل چتر حدادعادل و قالیباف فعالیت کنند. روحیه «وحدت با ما» به‌تازگی از سوی یکی از اعضای این شورا با خط و نشان کشیدن برای بقیه ابراز شد. حمید رسایی رئیس کمیته انتخاباتی «شریان» سخنان این فرد را «تمامیت‌خواهانه» عنوان کرد بود. این عضو شورای ائتلاف و از نزدیکان حدادعادل گفته بود: «جریان انقلاب با یک لیست واحد تحت عنوان شورای ائتلاف اصولگرایان وارد انتخابات خواهد شد. از هم‌اکنون تمام کسانی که خود را در جبهه اصولگرایی می‌بینند، بدانند همه باید زیر پرچم ائتلاف باشیم و هرگونه تک‌روی به معنی حذف از لیست اصولگرایی خواهد بود».

غایبان همایش وحدت اصولگرایی

همایشی که شورای ائتلاف اصولگرایان سعی کرد از آن تصویری از «وحدت» بسازد، غایبان بسیار بزرگی داشت. غایبانی که می‌توان آن‌ها را در سه سطح تقسیم‌بندی کرد:

۱- آن‌ها که دعوت شدند، اما نیامدند: در این دسته ابراهیم رئیسی مهم‌ترین فرد بود. علاوه بر آن به‌طور طبیعی علیرضا زاکانی نیز باید در این جمع حاضر می‌شد، اما درحالی‌که عموم اعضای شورای شهر در این همایش حضور داشتند، او غیبت داشت.

۲ -آن‌ها که عامدانه نادیده گرفته شدند: در این دسته جریان پایداری، دبیر‌کل و رئیس شورای مرکزی آن یعنی صادق محصولی و مرتضی آقاتهرانی قرار دارند. علاوه بر آن جریان «شریان» که بخشی از بدنه دولت در وزارت راه با هدایت مهرداد بذرپاش فعالیت می‌کنند نیز به این همایش دعوت نشدند. اما در عین حال حدادعادل گفته بود که با آن‌ها هنوز جلساتی برای وحدت تشکیل نشده است.

۳- آن‌ها که دعوت نشدند و نیامدند: در این دسته نیز شورای وحدت، محمدرضا باهنر و جریان نزدیک به علی لاریجانی قرار دارند. محمدرضا باهنر که از ابتدای امسال بار دیگر در سیاست فعال شده بود، از جلسات منظمی با شورای ائتلاف حرف می‌زد. او در یکی از اولین نشست‌های عمومی شورای ائتلاف که اوایل امسال برگزاری شد به عنوان سخنران حضور داشت. اما این بار وحدت در میان اصولگرایان به جایی رسید که او را نیز به این شورا دعوت نکردند. باهنر که پیش‌تر حتی اصلاح‌طلبان را به حضور در انتخابات دعوت می‌کرد حالا با سردرگمی در میان خود اصولگرایان روبه‌رو شده و با دعوت‌نشدنش به نشست اصولگرایان نمی‌داند در کجای سیاست ایستاده است.

پایداری این وحدت را نمی‌خواهد

جریان پایداری تاکنون به فعالیت‌های انتخاباتی جریان اصولگرایی واکنشی نداشته است. شورای ائتلاف تلاش کرده تا ضمن تأکید بر اینکه توانسته چهار هزار نفر را از سراسر کشور به این همایش بکشاند، سایر جریان‌های اصولگرایی را دچار حیرت کرده و از دور خارج کند. اما جریان پایداری و شریان که حامیان دولت را تشکیل می‌دهند، ظاهرا اهمیتی به این نوع وحدت آن‌ها نمی‌دهند.

رئیس کمیته انتخاباتی جریان «شریان» ضمن اشاره به فشار‌های نامتعارف شانا برای ائتلاف معتقد است که به اسم مشارکت بالا قصد دارند رقیبان درونی (بخوانید پایداری و شریان) را حذف کنند.

به اعتقاد اعضای شریان، شورای وحدت در میان سازمان رأی خودش هم «مقبولیت» ندارد: «واقعیت این است که شورای ائتلاف به دلیل رنجی که از عدم جذابیت و مقبولیت در سازمان رأیش می‌برد، همواره از همان استراتژی همیشگی «بترسان و حکومت کن» یا «النصر بالرعب» یا همان استراتژی همیشگی لولوهراسی استفاده می‌کند. این جریان سال‌ها حیات سیاسی خود را با این راهبرد ادامه داده که اگر به ما رأی ندهید لولو شما را می‌خورد، اصلاح‌طلبان حاکم می‌شوند، مجید انصاری رئیس مجلس می‌شود، تیم حسن روحانی و لاریجانی در‌حال لشکرکشی‌اند. برای همین همواره در انتخابات‌ها نیاز به یک لولو دارد تا کف جامعه را بترساند که چاره‌ای جز رأی‌دادن به آن‌ها ندارید. این مجموعه مطمئن است که اگر رقابت بین نیرو‌های درون انقلاب باشد، چون حرفی برای گفتن و عملکردی برای ارائه ندارد، طبعا اقبالی هم ندارد». (یادداشت عضو ارشد شریان)

قدرت‌نمایی برای دولت

به هر ترتیب، نفس تشکیل چنین جمعی در غیاب پایداری، شریان و شورای وحدت، اهمیت بسیاری دارد. در کنار آن عدم حضور ابراهیم رئیسی و علیرضا زاکانی و سعید جلیلی نشانه دیگری است که نشان می‌دهد اصولگرایان در حال رقابت با یکدیگر هستند. این همایش را باید «قدرت‌نمایی» اصولگرایان برای «جریان حامی دولت رئیسی» ارزیابی کرد. حالا باید منتظر واکنش جریان دولت بود. این قدرت‌نمایی به‌طور حتم بی‌پاسخ نخواهد ماند.