مسکن مهر منابع و اعتبارات زیادی را هدر داد

اقتصاد ۲۴- مشکلات بخش مسکن طی دهه ۸۰، عموما در قالب جهش قیمت بروز کرده بود که از کمبود عرضه ناشی می‌شد. بر همین اساس، دولت محمود احمدی‌نژاد تصمیم گرفت طرح مسکن مهر را عملی کند. با این حال اگرچه مسکن مهر همچنان بزرگترین پروژه مسکن حمایتی محسوب می‌شود و در آن سال‌ها هم آمار صدور پروانه‌های ساخت را بالا برده بود، اما نتوانست باعث بهبود وضعیت بخش مسکن در اقتصاد ایران شود.

سیاستگذاری‌های بخش مسکن در ایران همواره پرچالش بوده است. از ملی کردن اراضی شهری در سال ۱۳۵۸ گرفته تا ساخت مسکن ملی که در حال حاضر منابع مالی و طبیعی کشور را در خدمت خود گرفته، عموما بدون مطالعه و آینده‌نگری سیاست‌گذاری شده‌اند.

در بخش پیشین گفت‌وگوی تجارت‌نیوز با منصور غیبی، تحلیلگر و پژوهشگر اقتصاد مسکن که با عنوان «ریشه‌یابی سیاست‌گذاری‌های غلط در حوزه مسکن» منتشر شد، سیاست‌های غلط دولت‌ها در حوزه مسکن مورد بررسی قرار گرفت. حالا در این قسمت، سیاست‌های متمرکز بر ساخت مسکن حمایتی از جمله مسکن مهر مورد بررسی قرار گرفته است.

چرا مسکن مهر شکست خورد؟

منصور غیبی درباره چرایی شکست مسکن مهر به تجارت‌نیوز گفت: «ارائه یک برنامه به استناد شناخت برای حوزه اقتصاد مسکن یک ضرورت است. نمی‌توان برنامه‌ها را به‌صورت اتفاقی طراحی کرد. اگر بخواهیم اقتصاد را در دو عبرت تعریف کنیم، می‌گوییم مدیریت منابع مادی و طبیعی در اختیار به بهترین حالت ممکن و از خروجی این تعریف، مردم عادی جامعه باید در رفاه زندگی کنند. این مسئله را اکنون چه کسی مدیریت می‌کند؟ همین سیاست‌گذاران و دولتمردان.»

وی افزود: «منابع مادی در اختیار و منابع طبیعی، دو منبعی است که دولت می‌تواند روی آن‌ها برنامه‌ریزی کند. زمانی که اقتصاد مسکن را به صورت کلان بررسی می‌کنیم باید به منابع مالی محدود و محتملی که می‌توانیم روی آن سرمایه‌گذاری کنیم دقت کنیم.»

غیبی اظهار کرد: «زمانی که دولتمردان مسکن مهر را در زمان آقای احمدی‌نژاد شروع کردند شاید نیت خبر بود، اما باز هم بی‌گدار به آب زدن محسوب می‌شود. نگاه من این است که دولت در آن زمان بدون مطالعه وارد چالشی شد که اکنون ۲۰ سال است با وجود روی کار آمدن سه رئیس‌جمهوری پس از آن، اما هنوز در تحویل و زیرساخت‌ها مشکل وجود دارد. این اقدامات بدون مطالعه و بدون برنامه انجام گرفت.»

بیشتر بخوانید: تامین آب، برق و گاز مسکن دولتی از ساخت‏‏‌وساز‌ها عقب ماند

فاصله زیاد عرضه با نیاز بازار

این تحلیلگر بازار مسکن گفت: «نکته دیگر این است که چرا با وجود بالا رفتن صدور پروانه‌های ساخت و تیراژ ساختمان‌سازی عطش نخوابید؟ به دلیل اینکه آنچه ساخته می‌شد الزاما به جامعه هدف نزدیک نبود. اکنون واحد‌های ساخته شده در تهران و بخش‌های شمالی، غربی و شرقی می‌بینید که برای افراد خاص ساخته شده که الزاما نیاز جامعه مصرفی ما را جواب نمی‌داد.»

منصور غیبی معتقد است بهترین راهکار برای درمان درد مسکن در دهه ۸۰ شاید این بود که اصلا مسکن مهر شروع نشود! او معتقد است که مسکن مهر منابع و اعتبارات زیادی را هدر داد که متعلق به آیندگان بود.