تاریخ انتشار: ۰۹:۴۶ - ۲۲ آذر ۱۴۰۲
آخرین نظر سنجی طرح شاخص مدیران خرید آبان ۱۴۰۲

سایه رکود اقتصادی سنگین‌تر شد

آخرین نظرسنجی گردآوری شده، نشان می‌دهد که شاخص ترکیبی مدیران خرید برای کل اقتصاد ایران در آبان ماه عدد ۵۰.۹۶ گزارش شده است که در مقایسه با مهرماه، کاهش (۵۴.۱۵) داشته است.

سایه رکود اقتصادی سنگین‌تر شد

اقتصاد۲۴- گزارش تازه شاخص مدیران خرید (PMI) اقتصاد نشان می‌دهد در آبان امسال، کلیت اقتصاد ایران شرایط منقبض‌تری را نسبت به ماه‌های قبل تجربه کرده و با رسیدن عدد شامخ به ۵۰.۹۶، عملا به مرز رونق و رکود برگشته است. گرچه در این ماه شامخ بخش صنعت تغییر محسوسی نسبت به ماه قبل نداشته و شامخ این بخش روی رقم ۵۳.۲۳ ایستاده است؛ اما اوضاع در سایر بخش‌های اقتصاد چندان مساعد نبوده است.

طبق بررسی‌های مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، در آبان ماه، شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار (۵۱.۴۳) کمترین مقدار چهار ماهه اخیر را به ثبت رسانده و شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان (۴۶.۸۹) نیز به کمترین مقدار سه ماه اخیر رسیده است. همچنین در این ماه شاخص میزان صادرات کالا و خدمات (۴۹.۸۱) برای پنجمین ماه متوالی کاهشی گزارش شده و شاخص میزان فروش کالا‌ها یا خدمات (۴۹.۲۲) نیز در مقایسه با ماه قبل کاهش داشته و کمترین مقدار سه ماهه اخیر را به ثبت رسانده است.

نکته قابل توجه در گزارش شامخ آبان ۱۴۰۲ این است که برخلاف بسیاری از ماه‌های گذشته، این بار انتظارات فعالان اقتصادی نسبت به فعالیت‌ها در ماه آتی (۵۶.۰۱) نیز به میزان قابل‌توجهی کاهش یافته و به کمترین مقدار در ۸ ماه اخیر رسیده است. بررسی مولفه‌های شاخص مدیران خرید (PMI) و اظهارات فعالان اقتصادی حاکی از این است که در آبان‌ماه، کسب‌وکار‌ها با کمبود شدید نقدینگی و سرمایه در گردش مواجه بوده و در تأمین مواد اولیه مورد نیاز دچار چالش شده‌اند.

عدم ارائه تسهیلات از سوی بانک‌ها و عدم تخصیص ارز در شرایطی که شرکت‌ها با کمبود تقاضا و عدم وصول مطالبات از سوی دولت و سایر مشتریان روبه‌رو هستند، باعث شده تا به‌رغم فراهم بودن امکانات و تجهیزات برای تولید در ظرفیت‌های بالاتر، امکان افزایش تولید وجود نداشته باشد و بسیاری با تعطیل شدن خطوط تولید نیز مواجه باشند. علاوه بر این، سیاست‌ها و قوانین غیرکارشناسی مانع صادرات نیز کاهش فروش خارجی را به دنبال داشته است.

شامخ چیست؟

یکی از ابزار‌های پرکاربرد که کارشناسان اقتصادی برای درک و تحلیل وضعیت حاکم بر اقتصاد از آن استفاده می‌کنند، شاخص مدیران خرید نام دارد. شاخص مدیران خرید که بیشتر با نام شامخ یا PMI شناخته می‌شود، مورد پذیرش اکثر کشور‌های توسعه یافته است و نقش تعیین‌کننده‌ای در تخمین وضعیت اقتصادی کشور‌های جهان دارد. برای به دست آوردن این شاخص، از پاسخ‌دهندگان خواسته می‌شود به ۱۲ پرسش پاسخ بدهند. مقدار تولید محصولات، میزان سفارش‌های جدید، سرعت انجام و تحویل سفارش، موجودی مواد اولیه، میزان استخدام و به کارگیری نیروی انسانی، قیمت خرید مواد اولیه، موجودی محصول نهایی در انبار، میزان صادرات کالا، قیمت محصولات تولید شده، مصرف حامل‌های انرژی، میزان فروش محصولات و همچنین انتظارات تولید در ماه آینده محور‌های سوالات ۱۲ گانه است.


بیشتر بخوانید:چرا تورم در اقتصاد ایران پایین نمی‌آید؟


هر سوال در این نظرسنجی جواب سه گزینه‌ای بسیار ساده‌ای دارد: نسبت به ماه قبل «بهتر شده است» یعنی عدد ۱۰۰؛ نسبت به ماه قبل «تغییر نکرده است» عدد ۵۰؛ نسبت به ماه قبل «کاهش یافته است» عدد صفر. بنابراین، شامخ بالای ۵۰ یا زیر آن می‌گوید که به طور متوسط اوضاع بهتر یا بدتر شده است، اما اینکه چقدر بهتر یا بدتر شده را نمی‌توان فهمید. به عبارت دیگر عدد شامخ «میزان بهبود» را نشان نمی‌دهد و فقط و فقط روند بهبود یا تضعیف را نشان می‌دهد.

شاخص مدیران خرید ترکیبی کل اقتصاد

آخرین نظرسنجی گردآوری شده، نشان می‌دهد که شاخص ترکیبی مدیران خرید برای کل اقتصاد ایران در آبان ماه عدد ۵۰.۹۶ گزارش شده است که در مقایسه با مهرماه، کاهش (۵۴.۱۵) داشته است. در میان مولفه‌های اصلی شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان کاهش شدیدتری در مقایسه با سایر مولفه‌ها داشته است.

شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار (۵۱.۴۳) کمترین مقدار چهار ماهه اخیر از مردادماه را به ثبت رسانده است. شرایط ضعیف تقاضای داخل کشور، کاهش فروش خارجی و کمبود شدید نقدینگی و با توجه به مشکلات تأمین سرمایه در گردش برای مواد اولیه مورد نیاز باعث شده تا طرف عرضه یعنی تولیدکنندگان و ارائه‌دهندگان خدمات نیز از فعالیت خود بکاهند. به‌خصوص که بخش ساختمان شاهد کاهش بیشتری در فعالیت‌ها بوده است.

در آبان ماه، کسب و کار‌ها تقاضای ضعیف‌تری را از بازار‌های داخلی گزارش کرده‌اند. شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان (۴۶.۸۹) کمترین مقدار سه ماه اخیر را به ثبت رسانده است. تقاضا، عمدتا توسط بخش خدمات به شدت کاهش یافته است. مشتریان بعد از فشار‌های تورمی پی در پی همچنان با کاهش قدرت خرید روبه‌رو هستند. بعد از دو ماه بهبود در تقاضا مجددا شرکت‌ها شاهد کاهش سفارش‌های مشتریان بوده‌اند، شرایط مالی سخت‌تر و محدودیت در تقاضای مصرف‌کننده ناشی از افزایش هزینه‌های زندگی، به کاهش بیشتر سفارش‌ها در آبان ماه کمک کرده است.

علاوه بر تقاضای ضعیف داخلی، شاخص میزان صادرات کالا و خدمات در آبان ماه با مقدار ۴۹.۸۱ برای پنجمین ماه متوالی کاهش یافته است. به طور کلی به دلیل هزینه تمام شده بالای فعالیت‌ها، مشکلات ارزی موجود و عدم حمایت از صادرات، توان صادراتی شرکت‌ها پایین آمده و فروش صادراتی کسب و کار‌ها به‌خصوص در بخش صنعت کاهش داشته است. شاخص میزان فروش کالا‌ها یا خدمات (۴۹.۲۲) در مقایسه با ماه قبل کاهش داشته و کمترین مقدار سه ماهه اخیر را به ثبت رسانده است. با کاهش فروش داخلی و همچنین کاهش فروش صادراتی، فروش در هر سه بخش صنعت، خدمات و کشاورزی و به‌خصوص ساختمان کاهشی بوده است. انتظارات نسبت به فعالیت‌ها در ماه آتی (۵۶.۰۱) به میزان قابل توجهی در مقایسه با ماه قبل کاهش داشته و کمترین مقدار ۸ ماه اخیر را ثبت کرده است.

بیشترین میزان کاهش شاخص در بخش ساختمان بوده و شرکت‌های این بخش نسبت به ماه آینده بدبین هستند و در کل اگرچه در میان تولیدکنندگان انتظارات منفی نبوده، اما انتظارات خوش‌بینانه نیز کاهش داشته است که شرکت‌ها بیشتر آن را ناشی از اعتماد پایین به تقاضای مشتریان و نگرانی‌های در مورد کاهش قدرت خرید مشتریان و عدم اطمینان اقتصادی مرتبط می‌دانند.

شاخص مدیران خرید در بخش صنعت

بر اساس داده‌های به دست آمده از بنگاه‌های بخش صنعت، شاخص مدیران خرید صنعت در آبان‌ماه با ثبت عدد ۵۳.۲۳ تقریبا مشابه ماه گذشته است و اندکی از شرایط انقباضی بیرون آمده است. با این حال شاخص کل صنعت در بیش از نیمی از رشته فعالیت‌ها با کاهش همراه بوده است. در میان مولفه‌های اصلی شاخص موجودی مواد اولیه بیشترین کاهش را داشته است.

شاخص سفارش‌های جدید مشتریان (۵۱.۳۱) در مقایسه با مقدار ماه قبل با کاهش همراه بوده است، اما مقایسه این شاخص با شاخص متناظر کل اقتصاد، نشان می‌دهد که وضعیت تقاضا در بخش صنعت به طور نسبی بهتر از کل اقتصاد است. شاخص میزان صادرات کالا در آبان ماه با عدد ۴۷.۷۷ با سرعت بیشتری در مقایسه با ماه قبل کاهش داشته است و برای پنجمین ماه پیاپی صادرات کاهشی ثبت شده است. بخشی از کاهش صادرات به دلیل قیمت تمام شده بالای محصولات و قوانین مربوط به تعهد ارزی است (به‌خصوص آن دسته که مواد اولیه خود را با ارز بازار آزاد تأمین می‌کنند) که باعث شده تا توان رقابتی برای صادرات کالا کاهش یابد و در نهایت صادرات به‌صرفه نباشد.

سیاست‌هایی که منجر به عدم حمایت از صادرات شده باعث کاهش تجارت حتی با کشور‌های همسایه شده است. تولیدکنندگان برای پنجمین ماه متوالی همچنان در تأمین مواد اولیه موردنیاز خود با کمبود روبه‌رو هستند و در آبان ماه شاخص موجودی مواد اولیه خریداری شده مقدار ۴۸.۸۵ به ثبت رسیده است. این در حالی است که قوانین جدید گمرک در خصوص محدودیت و سهمیه‌بندی واردات مواد اولیه، بسیاری از شرکت‌ها را دچار نگرانی کمبود مواد اولیه مورد نیاز طی ماه‌های آتی کرده است. همچنین تداوم مشکل عدم تخصیص ارز و عدم پرداخت تسهیلات و تأمین مالی از سوی بانک‌ها نیز باعث شده تا شرکت‌ها در تأمین مواد اولیه موردنیاز خود به‌شدت با مشکل نبود نقدینگی روبه‌رو باشند.


بیشتر بخوانید:چرا در تابستان امسال بنگاه‌های تولیدی با کاهش سفارش‌ها مواجه شدند؟


به‌خصوص که به دلیل عدم پرداخت مطالبات شرکت‌ها از سوی برخی از دستگاه‌های دولتی و وصول نشدن چک‌های مشتریان به دلیل پایین بودن قدرت خرید آنها، شرکت‌ها منابع مالی لازم برای تأمین سرمایه در گردش را ندارند. تقاضای ضعیف داخل و کاهش صادرات و فروش خارجی باعث شده تا در آبان ماه شرکت‌های تولیدی شاخص میزان فروش مشتریان (۴۹.۸۲) را برای پنجمین ماه متوالی کاهشی ثبت کنند، هرچند شاخص در مقایسه با ماه قبل کاهش ملایم‌تری داشته است. ادامه روند کاهشی قدرت خرید و کمبود نقدینگی مشتریان از یک‌سو و کاهش فروش صادراتی در بخش تولید برای پنجمین ماه متوالی از سوی دیگر (به دلیل موانع صادراتی ناشی از قوانین غیرکارشناسی)، باعث شده تا صادرات هم نتواند برای جایگزینی شرایط ضعیف تقاضای داخل به کمک تقویت فروش بیاید.

مشکلات اصلی از دید برخی از فعالان اقتصادی در آبان ماه ۱۴۰۲

-بیشتر تولیدکنندگان در تأمین مواد اولیه به شدت با مشکل روبه‌رو هستند. از یک سو پس از گذشت چندین ماه از واریز پول و بلوکه شدن آن توسط بانک جهت تخصیص ارز مورد نیاز مواد اولیه، همچنان ارزی تخصیص داده نشده و از سوی دیگر عدم ترخیص کالا‌ها و مواد اولیه در گمرک که با دریافت هزینه اضافی نگهداری در گمرک نیز همراه است، شرکت‌های صنایع شیمیایی را در تأمین مواد اولیه دچار هزینه و مشکلات زیادی کرده است.

-به دلیل محدودیت در منابع ارزی دولت، به‌رغم اینکه پول از طرف شرکت‌ها از مدت‌ها قبل در بانک واریز شده، اما تخصیص ارز به‌موقع انجام نمی‌شود و شرکت‌ها در تأمین مواد اولیه با مشکل روبه‌رو هستند.

-عدم ارائه تسهیلات و وام بانکی شرکت‌ها را با چالش تأمین مالی روبه‌رو کرده و حتی امکان خرید مواد اولیه مورد نیاز نیز وجود ندارد و بسیاری از خطوط تولید رو به تعطیلی است.

-بعضی از شرکت‌هایی که مشتری دولتی دارند به دلیل عدم دریافت مطالبات خود با مشکل کمبود نقدینگی روبه‌رو هستند و به‌رغم اینکه امکانات و آمادگی لازم برای توسعه کسب و کار را دارند، اما به دلیل کمبود منابع مالی و عدم پرداخت تعهدات از سوی دولت امکان سرمایه‌گذاری جدید و توسعه کار را ندارند.

-ضعیف شدن تقاضا و کمبود قدرت خرید مشتریان باعث مشکل در تأمین سرمایه در گردش شرکت‌ها شده و در شرایطی که خریداران کمتر می‌خرند تولیدکنندگان نقدینگی لازم برای خرید مواد اولیه را ندارند. از سوی دیگر به دنبال کمبود شدید قدرت خرید مشتریان، بسیاری از چک‌ها وصول نمی‌شود.

 -صنایع فلزی به دلیل عرضه محدود کالا‌ها در بورس کالا که برای نیاز‌های تولید بسیار کم است ناچارند مواد اولیه مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند.

منبع: روزنامه اعتماد
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت روز روغن خوراکی + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت انواع لپ تاپ لنوو + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ لباس اجق وجق بهاره رهنما در دیدار با جاری سابقش

عکس/ زنان اصفهانی ۵۸ سال پیش در حال شستن لباس در زاینده رود

عکس/ تیپ دیده نشده محمدرضا شریفی نیا در ۲۵ سالگی با انگشترای عجیب

عکس/ تاج پرنسسی همسر دوم معین در مراسم عروسیشان

تصاویر تکان دهنده از بازداشت قاتلان دانشجوی دانشگاه تهران

عکس/ چهره بامزه علی دایی ۲۳ سال پیش با لباس سربازی

عکس/ پوستر AFC برای بازی بین استقلال و الریان

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

خواص شگفت انگیز رزماری برای لاغری

هشدار فدراسیون کوهنوردی: از ۲ تا ۸ اسفند کوه نروید

آتش استیضاح زیر پای وزیر اقتصاد

اجساد ‌ ۴ اسیر اسراییلی فردا تحویل داده می‌شود

زلنسکی: ترامپ در دام اطلاعات نادرست گرفتار شده است

یک داور در باشگاه پرسپولیس مدیر شد

فیلم/ فیلمی کم‌تر دیده‌شده از تبدیل سفارت اسرائیل به فلسطین

شوک شبانه به استقلال

نقش بختیاری‌زاده در صعود استقلال

رهبر انقلاب: منتظر اقدام قطر برای بازگرداندن مطالبات ایران هستیم

فیلم/ توضیحات فعال سیاسی آمریکایی در مورد چگونگی شهادت سیدحسن نصرالله

محمد حبیبی آزاد شد

منوچهر والی‌زاده صدای جاودان دوبله ایران کیست؟

عکس/ محمدرضا زنوزی در جلسه با مسعود پزشکیان

بیانیه قطر درباره دیدار امیر این کشور با رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور

میزان واردات بنزین امسال به سه میلیارد دلار می‌رسد

فیلم/ واکنش عابدینی به طولانی‌شدن ساخت ماکت ساختمان فدراسیون

عدد سبد معیشت مشخص شد

فیلم/ نشست خبری امیر قطر با پزشکیان

فیلم/ قدردانی وزیر علوم از صاحب سوپرمارکت اطراف دانشگاه شریف

بازگشت کریستیانو رونالدو در آستانه دیدار با استقلال + عکس

اعلام محدودیت ترافیکی جاده‌ای تا چهارم اسفند

علی پروین از خودش رفع اتهام کرد

روزنامه اصولگرا: می‌خواهند با پروژه قتل یک دانشجو، ناآرامی خیابانی را شروع کنند

جویباری: منتظر جواب ماتزاری هستیم

سیدمحمد خاتمی یک پیام صادر کرد

سازمان لیگ برای تعویق دربی همراهی کند

نخستین عکس از دیدار امیر قطر با رهبر انقلاب

قدردانی پزشکیان از تلاش امیر قطر برای برقراری آتش بس در غزه

استراتژی ما، هوشمندسازی فرآیند‌ها و خلق ارزش بر مبنای تحلیل نیاز‌های مشتریان است

ورود برنج ۴۸ هزار تومانی به بازار

همدلی قوا باعث خروج از مشکلات اقتصادی کشور می‌شود/ اقدامات مهم غیرتورمی برای رسیدن به رشد اقتصادی

عزم جدی برای تأمین مالی رشد اقتصادی/ تأمین حدود ۸۰ درصد بودجه دولت از سوی وزارت اقتصاد

لزوم حمایت سازمان پدافند غیرعامل کشور برای مدیریت پیشگیری و توسعه زیرساخت‌های کیش

آمار عجیب از شمار مرگ‌و میر‌های جاده‌ای در ایران

بانک صادرات ایران برترین غرفه اولین نمایشگاه دستاورد‌ها و توانمندی‌های حراست

ادارات این استان تا آخر سال پنج‌شنبه‌ها تعطیل شد

حمایت بانک رفاه کارگران از واحد‌های فعال در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی

پزشکیان: قطر جایگاه ویژه‌ای در ایران دارد

شخصی‌سازی بیمه‌نامه‌ها و توسعه خدمات آنلاین چشم‌انداز آینده بیمه نوین

عملکرد مناسب و قابل دفاع شرکت سرمایه‌گذاری دستاورد دی

پاپ فرانسیس رهبر کلیسای کاتولیک کیست؟ / از نگرش‌های نوین در دنیای معاصر تا ترویج هم‌زیستی میان ادیان

60 هزار فروشنده در پیندو تا نیمه بهمن 1403

قیمت حبوبات افزایش یافت

فیلم/ امیر قطر: ما تاکید کردیم که بهترین راه برای حل نزاع‌هایی که در منطقه وجود دارد گفت‌و‌گو‌های سازنده است

اینفوگرافی/ ترفندهای خانه‌تکانی سریع و آسان برای عید

اروپا و خاورمیانه در برابر دو انتخاب

اولین واکنش بازار به استیضاح همتی در بحبوحه فشار‌های خارجی

سالمندان از چه رفتار‌هایی بدشان می‌آید؟

فیلم/ جزئیات کالابرگ قبل از عید از زبان عضو کمیسیون اجتماعی