افزایش روابط هند با طالبان قوت گرفت

هند در اوت ۲۰۲۱ (شهریور ۱۴۰۰)، پس از تسلط طالبان بر کابل، تمام دیپلمات ها و مقامات خود را از کشور خارج کرد و تا ژوئن ۲۰۲۲ (خرداد ۱۴۰۱)، دهلی نو با استقرار یک تیم «فنی» در سفارت هند در کابل، حضور دیپلماتیک خود را در این کشور دوباره برقرار کرد.

تا ژانویه ۲۰۲۴، در این هفته، هند در میان ۱۰ کشوری بود که در نشست ابتکاری همکاری منطقه ای از نمایندگان دیپلماتیک که توسط اداره طالبان در کابل تشکیل شده بود، شرکت کرد که این اقدام نشان دهنده تعامل رو به رشد بین دو طرف بوده و با وجود عجیب بودن، طالبان به نوعی توسط دهلی نو پذیرفته شده است.

این گزارش در ادامه با نام بردن از شیرمحمد عباس استانکزی، معاون وزیر امور خارجه افغانستان از ۷ سپتامبر ۲۰۲۱ (۱۶ شهریور ۱۴۰۰) تاکنون، به عنوان عاملی مهم در تغییر این رویکرد، نوشت: او یکی از اعضای مهم طالبان است و مانند بسیاری که با هند ارتباط داشته اند، از اخلاق و فرهنگ هند آگاه است. آشوک ساجنهر، سفیر سابق هند در قزاقستان، سوئد و لتونی می‌گوید: استانکزی می دانست که هند هیچ‌‍ گونه جاه‌طلبی ارضی ندارد و دهلی نو در توسعه افغانستان مشارکت داشته است.

معاون وزیر امور خارجه افغانستان ارتباطات قدیمی با هند دارد. او به مدت سه سال از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۲ تحت برنامه همکاری هند و افغانستان به عنوان سرباز در دانشکده ارتش هند در نوگان هند آموزش دید. استانکزی، یک پشتون قومی از قبیله استانیکزی است و همچنین مدت یک سال و نیم به عنوان افسر کادت با گروهان کرن از گردان بهگات در دهرادون، فعالیت کرده و یکی از ۴۵ دانشجوی خارجی این گروهان بوده است.

به گفته ساجنهر، هند در نیمه راه کابل است، برخلاف چین و برخی کشورهای دیگر که حکومت طالبان را پذیرفته اند، هند روابط دیپلماتیک با دولت کابل ندارد. با این حال، برخلاف تصور قبلی، خطر حملات تروریستی به هند به دستور پاکستان از خاک افغانستان کاهش یافته و در واقع روابط پاکستان و افغانستان تیره شده است.

چند روز پس از دعوت سفارت هند در امارات متحده عربی از بدرالدین حقانی، نماینده موقت افغانستان برای حضور در جشن روز جمهوری در ابوظبی، در حالی که هند به شکل رسمی به این دیدار واکنش نشان نداد، حافظ ضیاء احمد، معاون سخنگوی وزارت خارجه طالبان به نقل از نماینده هند که در این نشست شرکت کرده بود، گفت: دهلی نو از همه ابتکارات متمرکز بر ثبات افغانستان حمایت می کند.

احمد به نقل از نماینده هند در پستی در ایکس نوشت: هند فعالانه در ابتکارات بین المللی و منطقه ای در رابطه با افغانستان شرکت و از هر تلاشی که منجر به ثبات و توسعه افغانستان می شود، حمایت می کند.

در بیانیه دیگر وزارت خارجه طالبان آمده است که متقی روابط با کشورهای منطقه را قابل توجه می داند و تاکید می کند که این ملت ها «باید برای افزایش و تداوم تعامل مثبت با افغانستان، گفتگوهای منطقه ای داشته باشند.»

هند با تعهدات ۳ تا ۴ میلیارد دلاری همچنان بزرگترین کمک کننده منطقه ای برای افغانستان است. در دسامبر ۲۰۲۲ (آبان ۱۴۰۱)، حمدالله نعمانی، وزیر توسعه شهری طالبان، با اعضای تیم فنی هند در کابل گفت‌وگو کرد و آغاز دوباره پروژه‌های هند را خواستار شد، وی از سرمایه‌گذاران برای حضور در شهر جدید کابل دعوت کرد و با مطرح کردن مسائل مربوط به ویزا و بورسیه‌های بیشتر برای دانشجویان افغان را خواست.

از آن زمان، دیپلمات‌های ارشد هندی با مقامات طالبان در کشورهای غرب آسیا و در حاشیه نشست‌های چندجانبه در مورد افغانستان مانند مذاکرات فرمت مسکو که به میزبانی روسیه برگزار شد، تعامل داشتند.

یک منبع دیپلماتیک هشدار می دهد که حضور گروه‌های تروریستی در افغانستان با وجود بهبود روابط دو جانبه دهلی‌- کابل، همچنان تهدید امنیتی هند محسوب می‌شود.