اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: برای شروع کردن یک کسبوکار و برای اینکه بتوانیم در شغل جدید مان موفق باشیم باید از تکالیف و وظایفی که بر عهده ماست مطلع شویم، یکی از این تکالیف دانستن مسائل مالیاتی است. مالیاتها دو دسته هستند، اول مالیات مستقیم و دوم مالیات غیرمستقیم است. یکی از انواع مالیاتی که روی ثروت و دارایی اشخاص منظور میشود مالیات بر دارایی و اموال اشخاص است. این نوع مالیات دستهبندی مختلفی دارد، اما هدف ما بررسی چگونگی محاسبه مالیات بر ارث ملک است.
برای تعیین مالیات ارثیه وراث، قوانینی وجود دارد که وارثان باید برای آنکه مشمول جریمه نشوند و فرار مالیاتی برای آنها محاسبه نشود، از آن تبعیت کنند و براساس درصد مشخص شده مالیات ماترک فرد متوفی را پرداخت کنند.
یکی از اموالی که مشمول مالیات ارث میشود، املاک مسکونی، اداری و تجاری است. روش محاسبه مالیات ملک بر این اساس که با توجه به قیمت ملک و با توجه به سهم طبقه وراث تقسیم میشود، اما روش محاسبه مالیات ارث مغازه به اندازه تحت مالکیت متوفی و امتیاز سرقفلی و تجهیزات بستگی دارد.
قانون مالیات ارث هر چند سال یک بار به روز شده و طبق قوانین اعلام شده از سمت سازمان مالیاتی، درصد مالیات هر یک از طبقات وراث تعیین میشود، درصد وراث طبقه اول کمترین و وراث طبقه سوم بیشترین درصد مشخص میشود. کمیسیون املاک سازمان امور مالیات در مرحله اول میزان مالیات مربوط به ملکی که به نام فرد متوفی مبلغگذاری میکند. سپس میزان مالیات برای ماترکه متوفی تعیین میشود. وارثان طبقه اول موظف به پرداخت ۷ و نیم درصد از این مالیات هستند. این میزان برای سایر طبقات حدود دو تا چهار برابر طبقه اول خواهد بود. یکی از عوامل مهم در تعیین میزان مالیات بر ارث ملک تاریخ فوت متوفی است.
برطبق قوانین برای مالیات بر ارث ملک مسکونی اول باید از طریق کمیسیون املاک سازمان امور مالیاتی ارزش ملک مسکونی طبق نرخ روز برآورد شود. در مرحله بعد باید برای هر یک از طبقات وراث یک میزان مشخص از مالیات در نظر گرفته شود مثلاً برای وراث طبقه اول که شامل پدر، مادر، فرزند و نوه متوفی هستند به میزان ۷.۵ درصد از کل ارزش ملک تعیین شده به نرخ روز، مالیات گرفته میشود. در ادامه درصدهای مالیات مربوط به املاک مختلف شرح داده شده است.
عناوین | وراث طبقه اول | وراث طبقه دوم | وراث طبقه سوم |
ملک مسکونی |
۷.۵% |
۱۵% |
۳۰% |
مغازه و املاک تجاری |
۳% |
۶% |
۱۲% |
املاک اداری |
۳% |
۶% |
۱۲% |
باغ، ملک زراعی، اراضی بایر و… |
۷.۵% |
۱۵% |
۳۰% |
طبقات دیگر وراث شامل دسته بندی افرادی است که ارث به آنها تعلق میگیرد و تا زمانی که از هر طبقه حتی فقط یک نفر از وراث در قید حیات باشد، به طبقات بعدی به هیچ وجه ارث تعلق نمیگیرد. این طبقهبندی به شرح ذیل است:
• وراث طبقه اول: پدر، مادر، زن، شوهر، فرزندان و نوه
• وراث طبقه دوم: اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها
• وراث طبقه سوم: عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آنها
مثلاً یک فرد از پدر متوفی خود یک ملک مسکونی را به ارث برده است که ارزش آن ۱ میلیارد است. پس طبق قانون مالیات بر ارث ملک مسکونی منزل، باید ۷.۵ درصد که برای این ملک ۷۵ میلیون تومان است را به سازمان امور مالیاتی کشور بپردازد.
مالیات بر ارث ملک مسکونی خیلی ساده مشخص میشود و نیازی به محاسبه آنلاین مالیات بر ارث ملک مسکونی ندارد. اگر جز طبقه اول وراث هستید، ۷.۵ درصد ارزش ملک را باید بهعنوان مالیات پرداخت کنید. برفرض مثال اگر ارزش ملک ۳ میلیارد تومان باشد، شما باید مبلغ ۲۲۵ میلیون تومان و اگر ورثه برادر متوفی باشند (طبقه دوم)، باید ۱۵ درصد مبلغ را بهعنوان مالیات ملک پرداخت کنند.
مالیات بر ارث خانه کلنگی اختلافی با سایر خانهها و ملکها ندارد و روال و درصد مشابهی برای مالیات بر ارث طی میشود. اینکه خانه نوساز باشد و یا کلنگی باشد، تفاوتی در میزان مالیات ندارد.
مالیات بر ارث ملک تجاری و ملک مسکونی با هم تفاوت دارند. اگر متوفی دارای چندین ملک است و بعضی از این املاک تجاری هستند باید طبق قانون در نظر گرفته شده برای مالیات املاک تجاری مبلغ مالیات آنها را محاسبه کنید. مبلغی که بهعنوان مالیات بر ملک تجاری در نظر گرفته میشود برابر با ۳ درصد ارزش واقعی روز ملک است. با توجه به تغییرات قیمت املاک تجاری و بالا بودن قیمت روز آنها، میزان مالیاتی که وراث برای این املاک باید بپردازند رقم قابل توجهی خواهد بود.
مبلغی که بهعنوان مالیات بر ارث برای املاک اداری و صنعتی حساب میشود مشابه املاک تجاری است. در این شرایط نیز باید وراث مبلغی برابر با ۳ درصد ارزش واقعی روز ملک را به عنوان مالیات بپردازند. اما با توجه به اینکه قیمت املاک اداری و صنعتی نسبت به املاک تجاری کمتر است، مبلغی که باید وراث به عنوان مالیات بپردازند هم کمتر خواهد بود.