اقتصاد۲۴- در فصل زمستان همه جویای راههایی هستند تا خود را از سرما در امان نگه دارند؛ چه آنهایی که در صف تاکسی یا اتوبوس انتظار میکشند، چه کسانی که برای دویدن و پیادهروی بیرون میروند. خوشبختانه فرایندی که بدن برای تجزیه مواد غذایی به کار میگیرد، همچون گرمکننده داخلی بدن عمل میکند.
از آنجا که افزایش اختلاف دمای بدن و محیط سرد پیرامون، باعث میشود که گرمای بدن سریعتر از دست برود، حفظ دمای طبیعی بدن به چالش بزرگتری تبدیل میشود. بنابراین، زمانی که هوا سرد است، برخی از راهکارهای دفاعی هم لازم است تا بدن گرمای خود را در تعامل با محیط از دست ندهد.
به گزارش کانورسیشن، دو نفر با دمای بدنی کاملا مشابه در یک محیط یکسان ممکن است درک متفاوتی از دما نشان دهند. یکی از این دو شخص ممکن است حس کند از سرما در حال یخزدن است، در حالی که فرد دیگر کاملا راحت به نظر برسد.
متخصصان معتقدند گذشته از بازخوردهای حسی مختلف افراد، واکنشهای فیزیولوژیک طبیعی به سرما همچنین میتواند به سازگاریهای رفتاری مانند لباس گرم پوشیدن مربوط باشد. با پوشیدن لباس گرم، بدن میتواند دمای ۳۷ درجه را حفظ کند و در نتیجه احساس گرما میکنید.
خون با حمل مواد غذایی، اکسیژن و سایر مواد مغذی در بدن جریان مییابد. این روند حمل و ارائه مواد مغذی در بدن، همچنین گرمای تولیدشده در ماهیچهها را به پوست میرساند که از آنجا آزاد میشود. در محیطهای سرد، بدن برای حفظ گرمای اندامهای حیاتی، جریان خون را به بالاتنه بازمیگرداند و در عین حال، تمرکز گردش خون را در پوست که نزدیکترین اندام به محیط پیرامونی است، محدود میکند. بدن از این طریق با به حداقل رساندن میزان خونی که به پوست میرود، از هدر رفتن گرمای بدن جلوگیری میکند و گرمای داخلی آن را افزایش میدهد.
یکی دیگر از راهکارهای دفاعی بدن برای گرم ماندن، افزایش فعالیت عضلات است. این نیز به نوبه خود سوختوساز بدن را افزایش میدهد و گرمای بیشتری ایجاد میکند. بر فرض لرزیدن ناخودآگاه هنگام سرمای شدید و امثال آن، نمونههایی از این راهکار دفاعی خودکار بدن است.
اندازه بدن، چاقی و فعالیت متابولیکی بدن نیز به میزان چشمگیری بر نحوه تجربه فردی شخص از سرما تاثیر میگذارد. افرادی که جثه کوچکتر و توده چربی کمتری دارند، گرمای بیشتری از دست میدهند. اما افرادی با جثه بزرگتر ممکن است توده عضلانی بیشتری داشته باشند که تولیدکننده گرما است، یا چربی بیشتری داشته باشند که مانند پوشش اضافی عمل میکند و موجب میشود گرمای کمتری هدر رود.
بیشتر بخوانید: برای تقویت استخوان چه بخوریم؟
برای دستیابی به احساس گرما و حفظ آن، میتوان لباس، فعالیت بدنی یا تغذیه را تغییر داد. رایجترین کاری که مردم برای حفظ گرما میکنند، پوشیدن پالتو، کلاه و دستکش است. در واقع، نقش لباسهای زمستانی صرفا گرم کردن بدن نیست، بلکه بیشتر به نوعی برای جلوگیری از اتلاف گرمای بدن به محیط پیرامون عمل میکنند.
بر خلاف باور عمومی، سر انسان در مقایسه با سایر اعضای بدن، منبع اتلاف گرما نیست. اگر بتوان بالاتنه یا قسمت میانی بدن را گرم نگه داشت، میتوان گردش خون را در اندامها حفظ کرد و در نتیجه، بازوها، دستها، رانها و بخشهای پایینی پاها گرم میمانند.
فعالیت بدنی نیز باعث انقباض ماهیچهها میشود و مواد مغذی بیشتری را تجزیه میکند که باعث تولید گرمای بیشتر میشود. شاید متوجه شده باشید که وقتی بر اثر سرما کمی در جای خود حرکت و فعالیت میکنید، گرمتر میشوید.
البته فعالیت بدنی یا لباس، دمای بدن را افزایش میدهد و منجر به افزایش تعریق و از دست دادن گرمای بدن هم میشود. خوردن غذا هم باعث افزایش تولید گرما در بدن میشود. روند تجزیه غذا دمای بدن را به آرامی افزایش میدهد.
افرادی که به طبیعتگردی و اتراق در دل طبیعت میروند، گاهی اوقات برای اینکه گرم بمانند، پیش از خواب نیز میانوعدهای صرف میکنند. شاید متوجه بیشتر شدن ادرار در سرما هم شده باشید. این پدیده که پزشکان آن را «دیورز سرما» (Cold Diuresis) یا پریشابی مینامند، عارضهای جانبی ناشی از انقباض عروق خونی و نتیجه افزایش فشار خون است، زیرا در سرما، همان مقدار مشابه خون بدن، فضای کمتری برای جریان یافتن دارد.
اگر از افرادی به شمار میروید که در سرما حسابی خودتان را میپوشانید و پالتو گرم میپوشید، شاید بهتر باشد قدری تجدید نظر کنید. زیرا در این حالت بدن میکوشد گرمای اضافی داخلی را دفع کند و پوست بدن از جریان خون پر میشود، در نتیجه بدن شروع به تعریق میکند. در نتیجه، ممکن است از آنچه ابتدا حس میکردید بیشتر سردتان شود. برای راحتی و نیز حفظ دمای مناسب بدن توصیه میشود که در زمستان، چه در داخل خانه و چه در هوای آزاد، لباس متناسب بپوشید.