یک هک، دو انفجار؛ پشت پرده انفجار در لوله گاز سراسری چه بود؟

اقتصاد ۲۴- در حالی وزیر نفت از آماده‌باش نیرو‌های وزارت نفت بر روی همه تأسیسات نفتی و گازی سخن می‌گوید که بامداد روز چهارشنبه ۲۵ بهمن‌ماه در چند منطقه مختلف (در دو استان چهارمحال و بختیاری و فارس) در خط لوله سراسری گاز کشور انفجار رخ داد. این انفجار در پی عملیات‌های خرابکارانه و تروریستی رخ داده است. اگرچه در اثر این انفجار کسی آسیب ندید، اما موجب قطعی گاز ادارات و صنایع در برخی از مناطق استان‌های لرستان، خراسان، البرز، فارس و چهارمحال و بختیاری شد. مسئولان معتقدند که این اقدام پاسخ به راهپیمایی‌هایی است که مردم در ایام ۲۲ بهمن امسال داشتند. پیش از این برخی از تحلیل‌گران نسبت به اقدامات تروریستی هشدار داده بودند و وحیدرضا زیدی‌فر، معاون امور مهندسی وزیر نفت در واکنش به برخی از هشدار‌ها ادعا کرده بود: «دولت سیزدهم رویکردی ویژه به پدافند غیرعامل در صنعت نفت دارد.» در این ارتباط نیز سردبیر تهران‌تایمز در شبکه ایکس نوشت: «کمتر از دو هفته پیش در گزارشی اختصاصی نوشتیم آمریکا به ایران حمله نمی‌کند، اما خرابکاری در داخل را، در دستور کار خود دارد. انفجار خط لوله‌های گاز یک خرابکاری ساده نیست.» با توجه به حادثه اخیر این سوال به‌طور جدی مطرح می‌شود که آیا در آینده نزدیک مشابه حادثه مذکور تکرار خواهد شد یا نه؟

این انفجار‌ها در شرایطی رخ داد که یک روز قبل یعنی روز سه‌شنبه نیز شاهد هک سایت‌ها و سامانه‌های مجلس بودیم که با این حمله سایبری بیش از ۲۰۰ سند محرمانه و فوق‌محرمانه مجلس را به دست آورده‌اند و تصاویری تحت عنوان لیست حقوق نمایندگان و اسناد مالی و اداری مجلس منتشر شد. گروه هکری «قیام تا سرنگونی» وابسته به سازمان مجاهدین خلق، این حمله سایبری را برعهده گرفت. گویا تا زمان برگزاری انتخابات آتی، هر روز باید شاهد رخداد خاصی باشیم.

حوالی ساعت یک بامداد دیروز (چهارشنبه، ۲۵ بهمن‌ماه) در اثر اقدام‌های خرابکارانه، انفجاری در خط لوله گاز سراسری در دو استان چهارمحال و بختیاری و فارس اتفاق افتاد. خط گازی که منفجر شد، شریان اصلی انتقال گاز طبیعی از پالایشگاه‌های خلیج‌فارس به سمت شهر‌های بزرگ از جمله تهران، اصفهان و مشهد است. نخستین انفجار در خط لوله سراسری گاز حدفاصل گردنه حلوایی و سه‌راهی بلداجی شهرستان بروجن در نزدیکی شهر گندمان در استان چهارمحال و بختیاری رخ داد که صدای انفجار و نور شعله‌های آتش تا شعاع ۶۰ کیلومتری دیده شد و موجب رعب و وحشت مردم شهر‌های بروجن، بلداجی و گندمان شد، به‌گونه‌ای که مردم خانه‌های خود را ترک کرده، به خیابان‌ها آمدند؛ بنابراین منطقه به حالت اضطراری درآمد و تدابیری ویژه در دستور کار قرار گرفت. به‌طوری که محور ارتباطی بروجن به لردگان و خوزستان در مجاورت این خط لوله بسته شده و تیم‌های امداد و نجات و آتش‌نشانی در محل مستقر شدند. دومین انفجار نیز در حوالی صفاشهر مرکز شهرستان خرمبید در استان فارس رخ داد که خارج از محدوده شهری بود و تلفات جانی نداشته است. معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری فارس در این رابطه گفته که این انفجار یک اقدام «خرابکارانه» بوده است. در این باره محمدرضا جولایی، مدیر مرکز راهبری گاز کشور در مورد انفجار خطوط لوله اصلی گاز کشور گفت: «این اقدامات «تروریستی» و «خرابکارانه» در ساعت یک بامداد در چند نقطه از خط لوله اصلی کشور رخ داد.»

قطعی گاز استان‌های بزرگ اتفاق نخواهد افتاد

جواد اوجی، وزیر نفت روز گذشته بعد از جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران، در تشریح انفجار خط لوله گاز، گفت: «این اقدام واقعاً تروریستی در ساعت یک بامداد روز چهارشنبه در شبکه خطوط انتقال گاز سراسری در سه منطقه کشور اتفاق افتاد. با پیش‌بینی‌ای که از مدت‌ها قبل نسبت به اقدامات تروریستی دشمنان کشورمان با توجه به اتفاقات اخیر منطقه و راهپیمایی عظیم ۲۲ بهمن داشتیم، این آمادگی را داشتیم که در صورت خرابکاری در خطوط انتقال نفت و گاز کشورمان به سرعت وارد عمل شویم. به همین دلیل در آمادگی کامل به سر می‌بردیم. از ساعات اولیه انفجار در خطوط انتقال گاز همکارانم در شرکت ملی گاز به سرعت آرایش شبکه انتقال را تغییر داده و تیم‌های عملیاتی به مناطق حادثه اعزام شدند و خوشبختانه خسارات‌های جانی نداشتیم.» او ادامه داد: «با تلاش همکارانم در شرکت ملی گاز کشور هدف دشمن برای قطعی گاز استان‌های بزرگ کشور اتفاق نخواهد افتاد. به جز چند روستای نزدیک به محل انفجار، گاز سایر مناطق وصل است. در ۲۲ بهمن سال ۱۳۸۹ نیز با اقدام تروریستی مشابهی روبه‌رو شدیم که البته در آن زمان گاز چهار منطقه به صورت موقت قطع شد، اما اجازه ندادیم مشکلی برای مردم به وجود بیاید.» درهمین ارتباط سعید عقلی، مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران، گفت: «با مدیریت مصرف در بخش‌های مختلف، وضع گازرسانی در کشور عادی است و اکنون گروه‌های عملیاتی در منطقه بروجن در سطح بالایی انجام وظیفه می‌کنند تا در اسرع وقت خط لوله منطقه عملیاتی شود. در بخش صفاشهر نیز با توجه به شدت آتش‌سوزی به خاموشی کامل نزدیک شدیم و امید است گازرسانی به حالت عادی برگردد.»

ترکیدگی نه انفجار

اقدام «خرابکارانه» در خطوط انتقال انرژی یکی از موارد نادر است که آخرین اقدام مشابه به «خرابکاری» فروردین سال ۱۳۹۰ در خط لوله انتقال در میان شهر‌های قم و سلفچگان بازمی‌گردد. با این حال روز ۲۲ بهمن‌ماه در شبکه‌های اجتماعی خبری مبنی بر انفجار خط لوله در منطقه کجوار تبریز نزدیکِ پالایشگاه و پتروشیمی تبریز و قطب تولید لوازم خانگی آذربایجان شرقی منتشر شد. در آن مقطع زمانی مدیرکل مدیریت بحران استاندار آذربایجان شرقی ضمن تکذیب این خبر، آن را ترکیدگی لوله عنوان کرد. مرتضی مینویی در این باره گفت: «بلافاصله ماموران و مسئولان شرکت گاز در منطقه حاضر شدند و قطع‌کن خط لوله هم به‌موقع عمل کرد و جریان گازِ مسیر قطع شد. حضور به‌موقع نیرو‌های خدمات‌رسان و عمل به‌موقع قطع‌کن‌ها مانع آتش‌سوزی و صدمات جانی و توسعه خسارت شد و بر این اساس قطع‌شدگی گاز نیز نداریم.» با توجه به این انفجار اخیر این سوال مطرح می‌شود که آیا انفجار لوله گاز در کجوار نیز نوعی خرابکاری بوده است که مسئولان در آن مقطع زمانی ترجیح دادند به مصلحت آن را ترکیدگی عنوان کنند؟

عوامل هک مجلس و انفجار لوله گاز دستگیر شدند

سردار اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفتگو با خبرنگار پارلمانی هم‌میهن درباره انفجار خط لوله سراسری گاز، موضوعات خرابکاری‌های دشمن را بی‌ارتباط با راهپیمایی ۲۲ بهمن ندانست و تاکید کرد: «دشمن ضربه‌های بسیاری خورده و منافع خود را از دست داده است. دشمن توسط ملت ایران و جبهه مقاومت تحقیر و از اوج به پایین کشیده شده است، اما نمی‌توان اعلام کرد که به‌طور کامل از بین رفته و قدرت انجام کاری را ندارد؛ بنابراین با قول و قرار‌ها و حتی پول‌پاشی به عوامل خود، اقداماتی انجام می‌دهد تا در بوق و کرنا اعلام کنند که توانایی خود را از دست نداده اند، اما عوامل آن‌ها شناسایی و قطعاً دادگاهی خواهند شد.» او افزود: «هک مجلس هم به دلیل آن بود که دشمن نتوانست رو در رو اقدامی انجام دهد؛ بنابراین از این طریق یا حتی با شایعه‌پراکنی به جنگ روانی یا نرم وارد شد تا عقده‌های خود را به شکلی خالی کند و بگوید که ما هنوز زنده هستیم. درحالی‌که با این اقدامات و تفکر شیطانی آن‌ها که این‌چنین در غزه مردم بی‌دفاع – به ویژه کودکان – را می‌کشند، دیگر قابل قبول نیست. قطعاً تمام افرادی که دست به انفجار در لوله گاز زدند یا مجلس را هک کردند تا به حال شناسایی و دستگیر شده‌اند».

کوثری که به نظر می‌رسد احتمال خرابکاری‌ها را ادامه‌دار می‌داند، گفت: «بعد از این هم عوامل در کوتاه‌ترین زمان شناسایی و دادگاهی خواهند شد. با وجود این مسائل باید گفت که نیرو‌های امنیتی اقدامات بسیار خوبی به‌ویژه برای ۲۲ بهمن انجام دادند و بسیاری از افرادی که درصدد اقداماتی بودند را شناسایی و دستگیر کردند و در نهایت اجازه ندادند که به مردم آسیب برسد. عوامل دشمن که نتوانستند کاری انجام دهند، از این طریق به دنبال ایجاد نارضایتی مردم هستند، اما کورخوانده‌اند و راه به جایی نخواهند برد به جز آنکه مورد نفرت بیشتر مردم قرار گیرند.» این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که سرمنشأ این اقدامات را خارج و عوامل آن‌ها را در داخل کشور می‌بینید؟ تاکید کرد: «قطعاً و یقیناً این اقدامات توسط انسان‌های بامعرفت انجام نمی‌شود. این افراد آن‌چنان عقلی ندارند و با قول یا پول دست به چنین جنایت‌هایی می‌زنند تا نارضایتی ایجاد کنند و مردم نسبت به دولتمردان بدبین شوند و کمتر پای صندوق رای حاضر شوند، اما دشمن باید بداند که مردم تشخیص می‌دهند و نمونه آن را در راهپیمایی ۲۲ بهمن دیدیم و در انتخابات هم مشارکت بالا را شاهد خواهیم بود.»

او در پاسخ به این سوال که بی‌تدبیری و غفلت دولتمردان چقدر باعث هموار شدن زمینه برای فعالیت دشمن شده است؟ گفت: «هر چیزی باید در جای خودش رسیدگی شود. اگر آن‌ها هم بی‌تدبیری کردند – که برخی موارد وجود داشته – باید به جای خود بررسی شود. اما نمی‌شود یکی دو اشتباه که داشتند یا دارند را به این موضوع ارتباط دهیم. دشمن این جنایت‌ها را به صورت مستمر انجام می‌دهد و کینه و نفرتی که در مردم نسبت به دشمن به وجود می‌آورد، آن‌ها را مصمم می‌کند تا پای نظام و ولایت بایستند و به موفقیت‌های بزرگتری برسند تا با قدرت بیشتری این توطئه‌ها را خنثی کنند.»

کوثری درپاسخ به این پرسش که مردم انتظار دارند که مسئولان امنیتی و دولتی از اقدامات دشمن پیشگیری کنند. چرا با وجود شعار «ما امنیت داریم» در سال اخیر این خرابکاری‌ها بیشتر شده و مردم را نگران کرده است؟ اظهارکرد: «شما مطلع نیستید. در دهه ۶۰ کسی جرأت نمی‌کرد به دلیل ترور‌هایی که توسط جنایتکاران منافق و عوامل آن که وابسته به بیگانگان بودند در خیابان راه برود و پس از آن هم در جنگ تحمیلی می‌خواستند کشور را اشغال کنند. پس آن زمان اگر بودید چه می‌گفتید.» او گفت: «مردم دقیق تشخیص می‌دهند. اگر دستگاه‌های امنیتی کوتاهی می‌کردند که قطعاً و یقیناً ده‌ها برابر این اتفاقات را شاهد بودیم. درست است که نباید این اتفاقات رخ دهد، اما مگر قوی‌ترین تیم فوتبال دنیا هم هست که بگوید من گل نمی‌خورم یا در هیچ بازی‌ای نمی‌بازم؟ پس این مسائل وجود دارد و البته سعی باید بر این پایه باشد که از این اتفاقات جلوگیری شود. قبل از دهه فجر و به‌ویژه ۲۲ بهمن اقدامات خوبی انجام شده و باید مسئولان امنیتی این موضوعات را مطرح کنند و چند عامل دشمن که در این ایام نتوانستند بین مردم دست به اقدامی بزنند، در بیابان‌ها که ماموری وجود ندارد لوله‌گاز را منفجر می‌کنند که قابل ترمیم است.»

بیشتر بخوانید:  عملیات بازسازی خط لوله آغاز شده است

تلاش برای ایجاد نارضایتی مردم در آستانه انتخابات

شهریار حیدری، نماینده قصرشیرین در مجلس درباره خرابکاری انفجار لوله‌گاز و پشت سر هم بودن اتفاقات در کشور، گفت: «برای آسیب زدن در شرایط مناسب و شرایطی که کارشان مؤثر باشد، دست به هر اقداماتی می‌زنند. چون این روز‌ها در آستانه انتخابات هستیم، می‌خواهند مجلس را تخریب کنند و با هدف این کار را انجام دادند. در شرایط سرد فصل زمستان، با این هدف این کار را انجام می‌دهند که در سیستم مدیریتی اخلال ایجاد کنند و باعث نارضایتی مردم شوند. در عین حال، انواع فعالیت‌های ضدامنیتی از حمله سایبری تا ترور در دستور کار دشمن است و اگر این فضا مدیریت و این اقدامات خنثی نشود، حوادث ناگواری را رقم می‌زند. هدف دشمن ایجاد نارضایتی است، اما مسئولین امر برای مقابله با این موضوعات آمادگی دارند چراکه دشمن همواره این برنامه را دنبال می‌کند. گاهی موفق می‌شوند و گاهی موفق نمی‌شوند. البته این‌طور نیست که اقداماتی اینچنین از سمت ما بدون پاسخ باقی بماند. جمهوری اسلامی حق مقابله به مثل را برای خود محفوظ می‌داند.»

حیدری درباره هک سایبری سایت مجلس، به هم‌میهن گفت: «فضای مجازی جزو موضوعات سایبری است که هر کشوری تکنولوژی به‌روزتر و قوی‌تری داشته باشد، می‌تواند نسبت به هک کردن مؤثر باشد. ایران هم در این زمینه توفیقات خوبی داشته و در عرصه پیشگیری از حمله‌های سایبری بسترسازی خوبی ایجاد کرده است.» او با اشاره به اینکه مجلس چندین بار مورد حمله سایبری قرار گرفته است، تاکید کرد: «اما این‌بار موفق شدند بخشی از کارکرد‌های مجلس را در حد جزئی و کم، هدف قرار دهند، اما گستردگی این حمله‌ها هرچقدر که باشد با هدف و مقاصد خاصی صورت می‌گیرد تا در بخشی از جامعه اخلال ایجاد کنند. این موضوع غیرقابل انکار است. این موضوعات جزو وظیفه ذاتی پدافند غیرعامل است و باید پاسخگو باشند و از این به بعد طوری برنامه‌ریزی کنند که شاهد حمله‌های سایبری نباشیم. چراکه این اولین بار نبوده و آخرین هم بار نخواهد بود. در گذشته شاهد حمله به پمپ‌بنزین‌ها، بنیاد شهید و... بودیم و هنوز هم دنبال آن هستند که جا‌های دیگر را مورد حمله قرار دهند؛ بنابراین پدافند غیرعامل باید توجه بیشتری برای پیشگیری از اتفاقات آینده صورت دهد ضمن آنکه این تکنولوژی‌ها در اختیار برخی سرویس‌ها و کشور‌ها وجود دارد و دائم رصد می‌کنند تا از آن استفاده کنند.»

این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که منظور شما سرویس‌های امنیتی کشور‌های دیگر است؟ تاکید کرد: «سرویس‌های خارجی پشت این حمله‌ها هستند. سازمان منافقین را هم باید به آن‌ها اضافه کرد. به همین دلیل باید مراقبت بیشتری داشته باشیم و مصونیت ایجاد کنیم تا شاهد اتفاقات بعدی نباشیم. این تجربه‌ای است برای مسئولان که به‌روز شوند و نهاد‌هایی که مسئول هستند باید متوجه باشند که آسیب‌پذیری وجود دارد و این حمله‌ها غیرمترقبه نیست و در تمام کشور‌ها این اتفاقات رخ می‌دهد.»