تاریخ انتشار: ۰۹:۱۷ - ۰۳ فروردين ۱۴۰۳
مرتضی افقه بررسی کرد

سال ۱۴۰۳ چگونه خواهد بود؟ و چه باید کنیم؟

راهکار کوتاه مدت این است که فکری برای حل تحریم‌ها انجام شود. هر چند چه در ایالات متحده و چه در ایران، هیچ تلاشی برای حل مشکلات مذکور نمی‌بینیم

سال ۱۴۰۳ چگونه خواهد بود؟ و چه باید کنیم؟

اقتصاد۲۴- از سال ۱۳۵۰ تاکنون به‌طور متوسط رشد اقتصادی حدود ۸.۲ درصدی در کشور به ثبت رسیده است. رشد اقتصادی ایران مبتنی بر گزارش بانک مرکزی در سه‌ماهه دوم سال ۱۴۰۲، حدود ۳.۶ درصد است. این عدد کمی از متوسط بالاتر است.
به گزارش فرارو، نگاهی به وضعیت اقتصاد کشور در سالی که گذشت، نشان دهنده فراز و و فرود‌هایی است. فراز و فرود‌هایی که متاثر از اتفاقات بین المللی و چالش‌های داخلی رخ داده است، مرتضی افقه، اقتصاددان و عضو هئیت علمی دانشگاه چمران اهواز در گفتگو با فرارو مروری دارد بر وضعیت اقتصاد کشور در سال ۱۴۰۲ و پاشنه‌های آشیل و بزنگاه‌های اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۳:

چرا تورم در سال ۱۴۰۲ کاهش پیدا نکرد؟

مهمترین پاشنه‌های آشیل و بزنگاه‌های اقتصادی سال ۱۴۰۳مرتضی افقه به فرارو گفت: «سال ۱۴۰۲، سالی بود که دیگر دولت سیزدهم جا افتاده بود و نمی‌شود گفت که هر مشکل و ناکامی که در این سال داشتیم، به عهده دولت قبل است. درواقع قاعدتا باید موفقیت‌هایی که دولت سیزدهم وعده داده بود به آن‌ها می‌رسد را مشاهده می‌کردیم، اما متاسفانه در سال ۱۴۰۲، با مجموعه‌ای از ناکامی‌ها برای دولت مواجه شدیم. بعد از دو سال و نیم تلاش، همانطور که انتظار می‌رفت، ریشه‌های تورم بر جای خود باقی ماند و صرفا تمرکز دولت بر نقدینگی که به عنوان عامل ایجاد تورم شناخته می‌شود، گذاشته شده بود. اما متاسفانه نه نقدینگی کاهش قابل توجهی را تجربه کرد و نه تورم کنترل شد و از ۴۰ درصد پایین‌تر نیامد. دولت البته در مقطعی موفق شد نرخ تورم را به ۳۹ درصد برساند و تصور کرد که می‌تواند به همین ترتیب، نرخ تورم را به زیر ۳۰ درصد هم برساند، ولی قابل انتظار بود که نمی‌تواند. ریشه‌های تورم در کشور ما عمدتا ساختاری هستند و ساختار‌های هزینه دولت، هزینه‌های ناکارامد، غیر مفید و ضروری در دولت وجود دارد که، چون قابل حذف کردن نیستند، عملا دولت نتوانست بر نرخ تورم فائق بیاید و دیدیم که تا پایان سال ۱۴۰۲ با تورم بالای ۴۰ درصد رو به رو بودیم.»

وی افزود: «نرخ ارز را هم که نتوانستیم کنترل کنیم و می‌بینیم که به رغم همه تلاش‌ها از مرز‌های جدیدی عبور کرد. یکی دیگر از ادعا‌هایی که قبل از انتخاب دولت سیزدهم مطرح می‌شد، این بود که می‌گفتند دولت روحانی همه تخم مرغ‌های خود را در یک سبد گذاشته و فقط می‌خواهد با غرب در ارتباط باشد و اگر ما به قدرت برسیم، با همه کشور‌های منطقه و شرق نیز ارتباط می‌گیریم. البته دولت در این مدتی که سر کار بوده همه تلاش خود را کرده است، اما به دلیل این که تحریم‌ها رفع نشده و کشور‌های دیگر نیز تابع قوانین بین المللی هستند، در شرایط تحریم، عملا دولت به کامیابی خاصی نرسید و قرارداد‌ها با روسیه و چین نیز در عمل، استفاده خاصی برای دولت نداشت. بهره برداری از این قرارداد‌ها و معاهدات و لغو تحریم‌ها و حل مشکل FATF از دیگر نکاتی بود که رخ نداد. به هر حال به نظر می‌رسد دولت در این مدت با چراغ سبز غیرمستقیم ایالات متحده تا حدودی در حوزه فروش نفت موفقیت کسب کرده است، اما به هر حال این منابع برای حل کسری بودجه کافی نبود و دولت در یک سال و نیم اخیر، فشار زیادی روی مالیات‌ها گذاشت. این مالیات‌ها از دید من بسیاری از کارگاه‌ها و بنگاه‌های کوچک را با رکود مواجه کرد.»

این استاد دانشگاه گفت: «ناتوانی دولت در حل مشکل کسری بودجه، باعث شده که برای سال آینده ۵۰ درصد افزایش مالیات را پیش بینی کند که آن هم با توجه به وضعیت بخش تولید که قادر به پرداخت مالیات بیش از این نخواهد بود، بعید می‌دانم قابل تحقق باشد. دولت مدعی است این کار را از محل درامد‌های مالیاتی یا بخش غیرمولد می‌گیرد، اما ساختار دولتی و کارامدی‌های اجرایی، اداری و بروکراسی، چنین پتانسیلی ندارد؛ بنابراین عملا فشار‌ها بار دیگر بر بخش مولد و مصرف کنندگان وارد خواهد شد. در مجموع سال چندان موفقی در حوزه اقتصادی نداشتیم و دولت هم تعدادی ناکامی اقتصادی را ثبت کرده است.»


بیشتر بخوانید: آماری از رشد اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۲/ رشد اقتصادی در جهان چه فراز و فرود‌هایی دارد؟


وی افزود: «به جز ناکارآمدی‌ها و مشکلات ساختاری موجود در کشور، باید به این نکته نیز اشاره کرد که دولت نسبت به حل برخی مشکلات بی اعتناست و فقط به تعدادی معلول متمرکز شده است. در کنار همه این‌ها دو نکته وجود دارد که خوشبینی را کاهش و بدبینی را افزایش می‌دهد. یکی انتخابات اخیر مجلس بود که تندروترین جناح اصولگرا را به لحاظ اکثریت آراء وارد مجلس کرد و حتی اصولگرایان میانه رو نیز اقبال چندانی در انتخابات نداشتند؛ این گروه در حوزه مسائل اقتصادی و سیاسی نگرش‌های ایدئولوژیک و سخت گیرانه یا محدود کننده‌ای دارند که احتمالا موجب مشغله دولت را به سمت مسائلی مثل حجاب و فیلترینگ متمرکز خواهد کرد. در نتیجه، ظهور این گروه فکری برای دولت هزینه خواهد داشت. اولویت این گروه بیش از آن که مسائل اقتصادی باشد، مسائل ایدئولوژیک است. افزون بر این، مسائل انتخابات ایالات متحده نیز در شرایط اقتصاد سال آینده کشور موثر است، از حدود ۲ ماه پیش که انتخابات درون حزبی آمریکا شروع و مشخص شد که احتمالا نامزد حزب جمهوریخواه ترامپ خواهد بود، وضعیت اقتصاد ایران تحت تاثیر قرار گرفت و قیمت دلار نیز افزایش پیدا کرد؛ بنابراین ما در سال ۱۴۰۳، با دو مشکل عمده در داخل و خارج از کشور مواجهیم؛ نخست: طرز فکر و تصمیم گیری دولت و از سوی دیگر نتایج احتمالی انتخابات ایالات متحده. آخرین نظرسنجی ها، نشان می‌دهد ترامپ در حزب جمهوریخواه چند گام از بایدن در حزب دموکرات جلوتر است.»

این اقتصاددان گفت: «اگر نتایج انتخابات مبتنی بر انتخاب ترامپ پیش برود و دولت نیز همگام با مجلس عمل کند، احتمال این که اقتصاد و کشور با مشکلات بیشتری نسبت به سال ۱۴۰۲، مواجه شود، بسیار بالاتر خواهد بود. من بار‌ها تاکید کرده ام که مشکلات اقتصادی کشور، راهکار‌های اقتصادی ندارد و با فرمول‌های اقتصادی قابل حل نیستند و هیچ کاری هم از اقتصاددانان بر نمی‌آید، بنابراین راهکار کوتاه مدت این است که فکری برای حل تحریم‌ها انجام شود. هر چند چه در ایالات متحده و چه در ایران، هیچ تلاشی برای حل مشکلات مذکور نمی‌بینیم، این در حالیست که در دوره‌های قبلی، برخی راهکار‌های درست پیاده شده بود و تدبیر‌های خوبی اندیشیده شده بود مثل اوایل دهه ۱۳۹۰ که نرمش قهرمانانه اعلام شد و راه مذاکره با ایالات متحده باز شد یا زمان جنگ که امام، قطعنامه را پذیرفت. اگر یک روال اینچنینی را در دستور کار قرار دهیم می‌توانیم از این بزنگاه عبور کنیم، در غیر این صورت، راهکار اقتصادی در کار نیست و در کوتاه مدت باید مشکل تحریم و تجارت ما حل شد و در میان مدت تحولات ساختاری در ساختار‌های ناکارامد اداری، اجرایی، مدیریتی و تقنینی کشور ایجاد شود.»

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

قیمت پسته، تخمه، آجیل و خشکبار + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت تبلت اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز دوشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز دوشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

تعطیلی گسترده مدارس و ادارات استان‌های کشور در روز سه‌شنبه ۷ اسفند

عکس/ روحانی افغان: افغان‌ها در ایران حق مالکیت دارند!

عکس/ شباهت شوکه کننده امین حیایی به مادرش

اینفوگرافی/ تنها ۴ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس حامی استیضاح همتی

عکس/ استایل متفاوت مازیار لرستانی و خسرو شکیبایی ۳۳ سال پیش با اکسسوری و عینک لاکچری

عکس/ نقشه با جزییات ایران ۲۷۸ سال پیش در زمان سلسله افشاری

عکس/ لامبورگینی میورا ۵۳ سال پیش در خیابان فردوسی تهران

عکس/ استایل گنگ النازشاکردوست و لیلا اوتادی با دستمال سر و کلاه جنگی

عکس/ جولان خودرو‌های خارجی ۷۲ سال پیش در خیابان‌های تهران

عکس/ چشم انداز شگفت انگیز از مقبرۀ کوروش کبیر ۹۷ سال پیش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

فیلم/ ورود لاوروف به تهران

بانک ملی ایران برنده جایزه مشتری مداری در جشنواره ملی معیار شد

چکاد؛ راهکار امن و نوین بانک ملی ایران برای صدور چک

عکس/ پلمپ ۱۵۰ بوتیک در تهران ۴۰ سال پیش توسط کمیته

استقبال پر شور بازدید کنندگان از غرفه شرکت نفت ایرانول در سومین نمایشگاه اختصاصی تجارت با اوراسیا/توسعه صادرات پایدار اولویت اساسی ایرانول

دستیابی به دانش طراحی و ساخت شیر‌های کنترلی پیشرفته با حمایت شرکت پتروشیمی اروند

عکس/ چهره خاص نیوشا ضیغمی قبل از عمل زیبایی

استقلال در به در سرمربی برای دربی

امضای تفاهم‌نامه اولین میزبانی مسابقات مقدماتی جام جهانی فوتبال خیابانی در کیش

خط و نشان پلیس برای چهارشنبه آخر سال

بیمه نوین حامی اصلی اولین مسابقه هوش مصنوعی دانشگاه تهران

آیا قیمت طلا اصلاح می‌شود؟

گزارش عملکرد چشمگیر بیمه نوین در دوره یک ماهه منتهی به پایان بهمن ماه

نماینده ولی فقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران: خدمت به جامعه ایثارگری باید همراه با اخلاص باشد

فیلم/ ناپدید شدن کوهنورد ۴۷ ساله در توچال

عوامل روشن نشدن موتور سیکلت و روش‌های تعمیر آن

عکس/ بازار آستارا در گیلان حدود ۵۴ سال پیش

گزارش بورس امروز سه شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۳

عیدی بازنشستگان ۱۴۰۴ برابر با قیمت یک جفت کفش

تنها غایب قطعی پرسپولیس برای دربی ۱۰۵

عکس/ تغییر باورنکردنی چهره زیبا بروفه با استایل زمستانی

بیمه ابزار کلیدی در مدیریت ریسک مطلوب

صدور حکم نهایی ۴۴ متهم پرونده چای دبش

همسران دردسرساز علیه استقلال و پرسپولیس

فیلم/ حمله تند یک نماینده به جلیلی در صحن مجلس

اعلام شعار دربی ۱۰۵ از سوی سازمان لیگ

زمستان رویایی در آستارا

زیدآبادی: روسوفیل‌های وطنی احساس شرم نمی‌کنند؟

دستگیری عده‌ای در پی فراخوان تجمع ۲۵ بهمن برای رفع حصر

عکس/ نمایی خارق العاده از دروازه شمیران ۹۳ سال پیش در یک روز برفی

واعظی: در جهان امروز سیاست در خدمت اقتصاد است

تهران _ مسکو؛ بزنگاه دوباره برای وزن کشی روابط

خطر جدی فرونشست زمین در تهران

جاده چالوس تا اطلاع بعدی مسدود است

قیمت جدید آپارتمان در مناطق ۴ و ۵ تهران از تهرانپارس تا جنت آباد+ جدول

واکنش تند و صریح پزشکیان به استیضاح همتی

احتمال فروش دوباره دلار به هر ایرانی؛ هر شهروند ۲۱۰۰

پیش‌بینی هولناک از روند افزایش قیمت مسکن در سال ۱۴۰۴

عکس/ موتورسواری داریوش با دخترش ۳۳ سال پیش

مصرف ساعتی ۳.۵ میلیون مترمکعب گاز در تهران

جدیدترین قیمت خانه در شهریار اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت نفت بعد از تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران جهشی شد

پشت پرده پتروشیمی تبریز؛ زنگ خطر یا یک نوسان طبیعی؟

معرفی خودرو پژو ۵۰۸ L با جعبه دنده ۸ سرعته اتوماتیک AT + عکس

سایه سهمگین دلار و طلا بر سر مسکن

فیلم/ زن میانسال زورگیر خیابان پیروزی با بخشید

فیلم/ ریزش پل در کره جنوبی قربانی گرفت

عکس/ رستوران گردی شبنم قلی خانی با کت ساتن چندرنگ

١۵ مربی ایرانی استقلال در تاریخ دربی

تیر خلاص مجلس به مستاجران با انفجار قیمت خانه در نوروز ۱۴۰۴