آب ورودی به سد‌های کشور ۹ درصد کاهش یافت

اقتصاد۲۴-فیروز قاسم‌زاده سخنگوی صنعت آب در نشستی خبری که امروز در محل شرکت مدیریت منابع آب کشور برگزار شد، به تشریح وضعیت منابع آبی کشور پس از بارش‌های اخیر پرداخت.

وی گفت: در سامانه‌های بارشی یک ماه و چند روز اخیر، حدود ۱۲ میلیارد متر مکعب ورودی به سد‌های ایران اتفاق افتاده است. از ابتدای سال آبی تاکنون، سرجمع ۲۵ میلیارد متر مکعب ورودی آب به سد‌ها داشتیم و در یک ماه اخیر حدود ۵۰ درصد ورودی تحقق پیدا کرده است.

قاسم‌زاده افزود: ورودی سد‌ها را اگر با سال کم‌آب گذشته مقایسه کنیم، ۹ درصد عقب هستیم. یعنی همان ۹ درصدی که در بارش‌ها نسبت به نرمال عقب بودیم، در ورودی سد‌ها هم ۹ درصد نسبت به سال گذشته عقب هستیم.

وی اضافه کرد: علیرغم بارش‌های مثبت، به دلیل اینکه درگیر خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی کشاورزی هستیم، پنج درصد ورودی سد‌ها با کاهش مواجه بوده است.

سخنگوی صنعت آب ارقام ورودی سد‌ها در بارش‌های اخیر را با متوسط پنج ساله مقایسه کرد و افزود: سد‌ها ۲۴ درصد در ورودی نسبت به پنج سال گذشته کاهش داشته‌اند. این عدد قابل توجه است، زیرا رفته رفته گذر از چهار سال خشک، اثرات خود را نشان می‌دهد و باعث کاهش ورودی سد‌ها می‌شود.

وی ادامه داد: عمده کاهش‌ها در حوضه آبریز کارون بزرگ، زاینده رود و زهره جراحی بوده است. حداکثر کاهش در حوضه زاینده رود با حدود ۳۵ درصد کاهش ورودی در سد‌های این حوضه و عمدتا خود سد زاینده رود، نسبت به سال گذشته ثبت شده است.

قاسم‌زاده از کنترل هفتگی منابع و مصارف سد‌های کشور از ابتدای سال آبی جاری خبرداد و افزود: خروجی سد‌ها با وجود کاهش ۹ درصدی ورودی، مشابه سال گذشته بوده است.

وی گفت: در حال حاضر ۶۳ درصد حجم مخازن پر است و حداکثر سه تا چهار درصد با متوسط پنج سال اخیر فاصه داریم. امیدواریم با رواناب رودخانه‌ها و بارش‌هایی که در ادامه سال آبی پیش‌بینی شده است، به عدد مورد نظر برسیم.

بیشتر بخوانید:حجم آب ۱۱ سد به ۱۰۰ درصد رسید

به گفته سخنگوی صنعت آب، معادل ۳۱ میلیارد متر مکعب آب در مخازن سد‌های کشور وجود دارد که این رقم دقیقا مشابه سال گذشته در همین زمان است.

پرشدگی ۷۴ درصد سد‌های آبی حوضه دریاچه ارومیه

قاسم‌زاد درباره وضعیت سد‌های شاخص کشور بیان کرد: ۱۳ سد مهم حوضه آبی دریاچه ارومیه، ۷۴ درصد پرشدگی دارد و یک درصد نسبت به سال قبل عقب است.

وی اضافه کرد: سد زایند رود ۳۲ درصد پر شدگی داشته و ۳۵ درصد کاهش نسبت به سال قبل دارد. سد‌های تهران ۲۱ درصد پر شدگی دارند و همچنان ۱۱ درصد نسبت به سال قبل در مخازن سد‌ها در تهران کاهش داریم. سد دوستی ۶ درصد پرشدگی و ۵۲ درصد نسبت به سال قبل کاهش ورودی دارد. سد ارس ۱۰۰ درصد پر شدگی دارد. چاه نیمه‌ها ۴ درصد پرشدگی دارند که نسبت به سال قبل ۴۳ درصد کاهش نشان می‌دهد.

قاسم‌زاده ادامه داد: زنجیره کارون ۸۸ درصد پرشدگی دارند که ۶ درصد کاهش نسبت به سال قبل دارد. کرخه هم ۴۲ درصد پرشدگی و ۱۶ درصد افزایش دارد.

وی درباره شیوه مدیریت کاهش ورودی سد‌های تهران گفت: طرح‌های اضطراری سال گذشته در تهران پیگیری خواهد شد. شرایط نسبت به آنچه در اواخر زمستان سال گذشته پیش‌بینی می‌شد، اندکی بهتر است. امیدواریم نسبت به سال قبل شرایط بهتری داشته باشیم، اما مدیریت مصرف باید در تهران جدی گرفته شود تا ناپایداری در سطح شبکه در ساعات گرم روز‌های گرم اتفاق نیفتد.

سخنگوی صنعت آب بر مدیریت مصرف در حوضه آبی زاینده رود هم تاکید کرد و درباره وضعیت ورودی آب به دریاچه ارومیه توضیح داد: در این دریاچه نسبت به سال قبل ۱۲ سانتی‌متر افزایش تراز داشته‌ایم. نسبت به ابتدای سال آبی جاری ۶۰ سانتی‌متر افزایش تراز را تجربه کرده‌ایم.

وی اضافه کرد: وسعت دریاچه ارومیه ۱۷۰۰ کیلومتر مربع است و ۲.۲ میلیارد متر مکعب حقابه به دریاچه ارومیه رسیده است.

قاسم‌زاده با اشاره به اینکه بارش‌ها در استان‌های تهران، خراسان رضوی، بوشهر و فارس بالای ۳۰ درصد کاهش داشته است، افزود: در سال آبی جاری ورودی سد دوستی در خراسان رضوی صفر بوده است و شرایط این استان ویژه است.

به گفته سخنگوی صنعت آب، بارش در ۱۷ استان نرمال و بالای نرمال و در ۱۴ استان زیر نرمال بوده است. استان تهران با بارش‌های مناسب در یک ماه اخیر ۲۸ درصد کاهش بارش دارد.

وی درباره شرایط بارندگی در سال آبی جاری در سطح کشور نسبت به شرایط نرمال گفت: در پاییز ۳۳ درصد کاهش بارش را تجربه کردیم. در فصل زمستان که ۴۵ درصد بارش‌ها رخ می‌دهد ۱۷ درصد کاهش داشتیم و در بهار ۶۰ درصد افزایش بارش داشتیم.

حوضه آبریز ارس نسبت به شرایط نرمال مثبت است

سخنگوی صنعت آب گفت: حوضه آبریز ارس، دریاچه ارومیه، اترک و در واقع حوضه‌های شمال غربی و بخش‌هایی از شمال و شمال شرق کشور نسبت به شرایط نرمال بارندگی مثبت داشتند، اما سایر حوضه‌ها منفی هستند

وی درباره پوشش برفی توضیح داد: یک درصد سطح کشور پوشیده از برف است. این پوشش در ارتفاعات البرز، شمال غرب و بخش‌هایی از زاگرس گزارش شده است و برآورد می‌شود که حدود پنج میلیارد متر مکعب ذخایر برفی در این مناطق وجود داشته باشد.

قاسم‌زاده با اشاره به اقدامات انجام شده برای مدیریت سد‌های کشور در زمان وقوع بارش‌های اخیر، نقش این سازه‌ها را در کنترل و مدیریت سیلاب مثبت ارزیابی کرد.

وی درباره حقابه هیرمند گفت: مبادی پیگیری حقابه هیرمند روشن است و تاکنون درباره آن خیلی صحبت شده است. در سال آبی جاری، ایران دو نوبت ورودی از سمت افغانستان داشته است. تا کنون ۴۰ میلیون متر مکعب آب ورودی به چاه نیمه‌‍‌ها بوده است. این ورودی برای تامین آب منطقه خیلی به ما کمک خواهد کرد.

بیشتر بخوانید:سرریز شدن ۴ سد در جنوب سیستان و بلوچستان

سخنگوی صنعت آب تاکید کرد: مواضعی که جمهوری اسلامی ایران تاکنون اتخاذ کرده است، پایبندی به معاهده بین دو کشور است.

سیاستی برای کنترل مصرف کشاورزی

قاسم‌زاده اجرای طرح مدیریت توامان آب و انرژی را یکی از سیاست‌های وزارتخانه برای تحویل حجمی آب به بخش کشاورزی و مدیریت مصرف در این بخش اعلام کرد و افزود: عملیات اجرایی طرح توامان مدیریت آب و برق از سال ۱۴۰۲ آغاز شد و به برخی از اهداف طرح در این سال دست یافتیم.

وی ادامه داد: ۳۵ میلیارد متر مکعب مصرف بخش کشاورزی مربوط به چاه‌های دارای پروانه است. این چاه‌ها مکلف به نصب کنتور بودند. با اجرای این طرح، توانستیم چاه‌های دارای پروانه را به سمتی ببریم که از اضافه برداشت جلوگیری کنیم.

سخنگوی صنعت آب گفت: نیمی از چاه‌های دارای پروانه برق‌دار شده و کنتور هوشمند دارند یا نصب کنتور برای آن‌ها هدف‌گذاری شده است؛ بنابراین تحویل حجمی آب برای این چاه‌ها اجرایی شد.

وی اضافه کرد: ۸۰ درصد برداشت بخش کشاورزی در چاه‌های برق‌دار رخ می‌دهد که متعلق به کشاورزی‌های بزرگ است. این چاه‌ها قبلا برق‌دار شده بودند. بر اساس برآورد‌ها حدود ۶ تا هفت میلیارد متر مکعب، معادل ۲۵ درصد برداشت بخش کشاورزی با اجرای طرح مدیریت توامان آب و انرژی، ساماندهی خواهد شد.

قاسم‌زاده درباره شیوه اجرای طرح گفت: مشترکان به سه دسته مصرف نرمال، بد مصرف و پرمصرف تقسیم شدند. برای مشترکان بد مصرف ابتدا تذکر از طریق پیامک ارسال می‌شود و در صورت تکرار استفاده بیش از حد مجاز، در گروه پرمصرف‎‌ها قرار گرفته و برق آن‌ها صرفا برای مصارف خانگی محدود می‌شود.

وی افزود: سامانه‌ای طراحی شده است که مشترکان بخش کشاورزی می‌توانند هر زمان که بخواهند، میزان مصرف آب خود را از وزارت نیرو استعلام کنند. ضمن اینکه اگر کشاورزی نسبت به درست عمل کردن دستگاه‌های سنجنده میزان مصرف آب اعتراض داشت، سازمان استاندارد به‌عنوان متولی می‌تواند تجهیزات اندازه‌گیری را رصد کند.

سخنگوی صنعت آب گفت: محدودیت‌های مصرف بر مبنای سال شمسی لحاظ می‌شود و محدودیت‌های سال قبل از فروردین امسال رفع خواهد شد.