آشنایی با کاخ یاقوت عمارتی از دل تاریخ

اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: در دوران ناصرالدین شاه در منطقه سرخه حصار تهران، کاخ سلطنتی بنا نهاده شد که یاقوت نام گرفت. «کاخ یاقوت» را میرزا محمد خان، پیشخدمت خاصه شاه، با ۱۵ هزار تومان هزینه ساخت. این کاخ دو عمارت به نام‌های کوشک بیرونی و حرمسرا دارد و دارای نزدیک به دویست اتاق است. شاه علاوه بر اتراق برای شکار در شکارگاه سلطنتی، مراسم معروف آش‌پزانِ جشن سالگرد پادشاهی‌اش را نیز در این کاخ برگزار می‌کرد. علاوه برکاخ اصلی، ساختمان‌های دیگری مثل کاروانسرا، سربازخانه و گرمابه در این باغ وجود داشت که امروز اثری از آن‌ها باقی نمانده‌است. شاید ساختمان این قصر جزو اولین ساختمان‌های ایران باشد، اما اثری از معماری ایرانی ندارد بلکه کاملاً با معماری اروپایی ساخته شده است.

کاخ یاقوت در زمان پهلوی

در سال ۱۳۳۶ در زمان پهلوی دوم باغ این قصر و تاسیسات همراه با آن به سازمان بیمه‌های اجتماعی واگذار و به بیمارستان ریوی تهران تبدیل شد و در دهه بعد، بخش‌های روانی و جراحی نیز به آن افزوده شد که در سال ۱۳۵۵ با تصویب مجلس، تبدیل به یک بیمارستان عمومی شد و اکنون بیمارستان و مرکز فوق تخصصی قلب دکتر لواسانی نام دارد.

کاخ یاقوت در دوران پس از انقلاب

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، کاربری بیمارستانی این کاخ تغییر نکرده است. کوشش سازمان شهرداری برای تبدیل کردن این بنا به موزه پزشکی نتیجه‌ای نداشته و این کاخ همچنان، ساختمان اداری بیمارستان لواسانی (مرکز فوق تخصصی قلب) باقی مانده است. مسئولان بیمارستان لواسانی بنای کاخ را بین سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰، مرمت و بازسازی اساسی کرده‌اند. این کاخ در فروردین‌ماه سال ۱۳۸۲ با شماره ۴۱۲۱۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

۱۵۰۰ عمل جراحی قلب باز در سال در بیمارستان قلب دکتر لواسانی

اتاق عمل جراحی قلب باز این بیمارستان فعال است و سالیانه بین هزار تا ۱۵۰۰ عمل جراحی قلب باز انجام می‌شود و اتاق عمل‌های کوچک نیز برای دیگر بیماری‌ها وجود دارد که شبانه‌روزی فعالیت می‌کنند. خیلی از خدمات کلینیکی و پاراکلینیکی به بیماران ارائه داده می‌شود و روزانه حدود هزار نفر خدمات درمانی مختلف از این بیمارستان دریافت می‌کنند.

ضرب المثل‌هایی درباره کاخ یاقوت

نکته جالب درباره قصر یاقوت این است که منشاء چندین ضرب‌المثل در ایران است مانند «بادمجان دورقاب‌چین» یا «یه آشی برات بپزم که یک وجب روی آن روغن باشد»؛ احتمالاً دلیل شکل‌گیری این ضرب‌المثل‌ها مراسم آش‌پزان دوران ناصرالدین شاه بود که در این قصر برپا می‌شد و به محلی برای دوستی و دشمنی نزدیکان شاه تبدیل شده بود.

درختان ۲۰۰ ساله در بیمارستان لواسانی

بیمارستان لواسانی در محدوده‌ای ۷۰ هکتاری واقع شده که ۳۵ هکتار آن فضای سبز است و با توجه به کمبود آب تقاضا می‌شود که شهرداری آبیاری درختان این بیمارستان را بر عهده بگیرد، زیرا این بیمارستان درختانی بالغ بر ۲۰۰ سال سن دارد. قصر یاقوت ناصرالدین‌شاه نیز در فضای این بیمارستان قرار دارد که شکارگاه ناصرالدین‌شاه بوده و این فضا نیز حفظ شده است.