تروئیکای اروپا به دنبال بازیگری در انتخابات ریاست جمهوری ایران است؟/ بیانیه جدید علیه برنامه هسته‌ای ایران به چه معناست؟

اقتصاد۲۴- روز‌های داغ سیاست داخلی در ایران که به دلیل برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری حالا پرتنش‌تر از همیشه در جریان است و همزمان با آن به نظر می‌رسد تروئیکای اروپا و شورای حکام آژانس نیز اکنون در تلاش برای سخت‌تر کردن شرایط برای جمهوری اسلامی هستند.

شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۵ ژوئن برابر با ۱۶ خرداد با تصویب قطعنامه‌ای علیه ایران، از تهران خواست همکاری‌های خود را با این سازمان افزایش دهد و محدودیت‌های اخیر برای بازرسان این نهاد را لغو کند.

این قطعنامه در حالی به تصویب رسید که از ۳۵ عضو شورای حکام، ۲۰ عضو به آن رأی موافق، ۲ عضو رأی مخالف و ۱۲ عضو نیز رأی ممتنع دادند. دو عضو مخالف این قطعنامه کشور‌های چین و روسیه بوده‌اند.

شورای حکام در چهارچوب این قطعنامه، از ایران خواسته است که تصمیمش در ممانعت ازفعالیت چند بازرس ارشد آژانس در این کشور را لغو کند.
همچنین این قطعنامه تاکید کرد که تداوم فعالیت‌های تحقیقاتی این بازرسان برای انجام مؤثر فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس در ایران ضروری است.

این قطعنامه از سوی سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان پیشنهاد شده و هدف از طرح آن افزایش فشار‌ها بر ایران بوده است. این سه کشور همچنین در بیانیه‌ای مشترک، ضمن اشاره به این ضرورت که «شورای حکام باید ایران را در قبال تعهدات قانونی‌اش پاسخگو کند» افزودند نه‌تنها برای چنین اقدامی بسیار دیر شده، بلکه ایران باید «فورا، به‌طور کامل و بدون ابهام با آژانس همکاری کند.»

قطعنامه‌های پیاپی و واکنش ایران

ایران البته گفته بود که در صورت تصویب این قطعنامه، به آن واکنش نشان خواهد داد. تصویب قطعنامه تازه در شرایطی است که ۱۸ ماه پیش از این تاریخ نیز شورای حکام وابسته به سازمان ملل، قطعنامه دیگری را تصویب کرده و از ایران خواسته بود که درباره آثار اورانیوم یافت شده در سایت‌های اعلام نشده پاسخگو باشد.

بیشتر بخوانید: نقش ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایران

از سوی دیگر آمریکا نیز به صراحت اعلام کرد که در تصمیماتی که در آینده گرفته می‌شود در کنار شرکای اروپایی خود خواهد ایستاد. البته که همزمان با تلاش تروئیکای اروپایی برای تصویب قطعنامه‌ای علیه تهران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نمایندگی ایران در این آژانس در واکنش به گزارش اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که تهران «موظف نبوده و نیست» به درخواست‌های این آژانس درباره «اسناد غیر معتبر و ساختگی» پاسخ دهد.
البته مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی اعلام کرده بود که موارد اختلاف این نهاد بین‌المللی با ایران تهران همچنان حل نشده باقی مانده است.

تلاش تروئیکای اروپا برای استفاده از فرصت انتخابات در ایران

اما در این مورد صباح زنگنه، تحلیلگر مسائل سیاسی و بین الملل به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «بحث‌های مطرح شده اکنون در اروپا و آمریکا به دنبال این است که آیا می‌توانند از انتخابات آمریکا و ایران عبور کنند و آن را به عنوان یک فرصت ببینند یا خیر؟ بنابراین می‌توان اینطور ارزیابی کرد که همه این اقدامات و بیانیه‌ها و تحریم‌‎ها و قطعنامه‌ها که صادر می‌شود به نوعی به اهداف پشت پرده‎ای که وجود دارد بازمی‌گردد و اینکه آیا با این قطعنامه‌ها امکان تاثیرگذاری در روند ریاست جمهوری آمریکا وجود خواهد داشت و آیا می‌توانند در انتخابات ریاست جمهوری در ایران تاثیرگذار باشند؟ به همین دلیل من این قطعنامه‌ها با این فوریت و به این شکل را بازی‌های مقطعی می‌دانم و اصالتی در آن نمی‌بینم.»

صباح زنگنه همچنین درباره امکان فعال شدن مکانیسم ماشه و تلاش برای تاثیرگذاری با این روش در انتخابات ایران تصریح می‌کند: «فعال شدن مکانیسم ماشه یک روند پیچیده حقوقی دارد و به سادگی قابل انجام نیست و بیشتر یک مدل استفاده تبلیغاتی از آن می‌شود و تلاش دارند از فرصت انتخابات ایران برای فشار بیشتر استفاده کنند.»

این کارشناس مسائل بین الملل همچنین درباره تاثیرگذاری دو انتخابات ایران و آمریکا و تغییر زمان‌بندی این دو انتخابات‌ نیز به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «اینکه دو انتخابات ایران و آمریکا بر هم تاثیر بگذارند بسیار اندک است، اینکه انتخابات در آمریکا بیشتر ناظر بر تحقق خواسته‌های داخلی است و به روابط بین المللی جامعه داخلی آمریکا کمتر توجه دارد. حال اگر دستاورد خیلی عجیب و بزرگ و شاخصی بیرون از آمریکا داشته باشند بله می‌تواند موثر باشد، اما اینکه انتخابات یک کشور دیگری چقدر می‌تواند در داخل آمریکا زاویه بیابد و چقدر می‌تواند آثار اقتصادی و سیاسی بر جای بگذارد، چندان محل توجه جامعه آمریکا نیست و اگر نیز آن را متغیر فرض کنیم در حد ۵ تا ۱۰ درصد خواهد بود.»

آیا تحریم‌های تازه علیه ایران در راه است؟

صباح زنگنه همچنین درباره مساله تحریم‌های بسیار شدید دوران ترامپ و اینکه آیا با وجود این تحریم‌ها آیا باز هم مکانیسم ماشه می‌تواند حداقل در حوزه اقتصاد، ایران را دچار چالش کند می‌گوید: «من تصور می‌کنم اقتصاد ایران به هر اندازه که بتواند درون‌زایی داشته باشد و تنوع منابع و روابط داشته باشد مستحکم‌تر خواهد بود و از اینگونه اقدامات همچون افزایش تحریم‌ها و فشار به شبکه بانکی می‌تواند به سلامت عبور کند.»