موزه موسیقی تهران کجاست؟

اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: موزه‌های فراوانی در شهر تهران وجود دارند. برخی اجتماعی، برخی نظامی، برخی دینی و برخی هم هنری هستند. «موزه موسیقی» ایران یکی از موزه‌های استان تهران است. موزه موسیقی محل نمایش انواع ساز‌های بومی و سنتی ایران است و اگر به هنر و موسیقی علاقه‌مند هستید سری به این جاذبه کمتر دیده‌شده پایتخت بزنید.

تاریخچه موزه موسیقی

موزه موسیقی با مساحتی حدود ۳۶۵۰ مترمربع و زیربنایی حدود ۱۴۰۰ مترمربع در سه طبقه ساخته شده است. پس از تاسیس موزه موسیقی در تاریخ ۲۲ آبان ۱۳۸۸ با تلاش و اهتمام هنرمندان، اصحاب فرهنگ و هنر و کمک‌های شهرداری تهران، به تجهیز و توسعه زیربنایی این موزه پرداختند.

درباره تاریخچه این موزه باید گفت که ساختمان فعلی آن در سال ۱۳۵۱ کاربری مسکونی داشت و بعد‌ها تغییر کاربری داد. در سال ۱۳۵۱ فردی به نام مهندس سیروس سمراد (سازنده هتل اینتر کنتینال تهران یعنی هتل لاله فعلی تهران) باغی به مساحت حدود ۴۰۰ هکتار در منطقه تجریش تهران خرید که به باغ نمازی معروف بود. او پس از خرید باغ در مرکز آن یک عمارت باشکوه و زیبا ساخت که پس از انقلاب اسلامی این عمارت در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفت و پس از چند سال به شهرداری تهران واگذار شد. سپس در سال ۱۳۷۲ سه تن از مسئولان فرهنگی و هنری وقت به نام‌های سید محمود بهشتی (مدیر عامل شرکت توسعه فضا‌های فرهنگی)، مرتضی کاظمی (مدیرعامل وقت فرهنگ‌سرای بهمن و مشاور شرکت توسعه) و علی مرادخانی (رئیس وقت مرکز موسیقی وزارت ارشاد) طرح تاسیس موزه موسیقی را مطرح کردند. اجرای این طرح در تهران و در سال ۱۳۷۴ با مدیریت علی مرادخانی (مدیر عامل کنونی موزه) آغاز شد. سرانجام در تاریخ ۲۲ آبان‌ماه ۱۳۸۸ موزه موسیقی فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرد.

معماری موزه موسیقی

طبقه همکف؛ سالن ساز‌های نواحی ایران

سالن ساز‌های نواحی ایران در طبقه همکف ساختمان موزه قرار دارد و ساز‌های این سالن به سه بخش عمده ساز‌های بادی، ساز‌های زهی و ساز‌های خودصدا تقسیم می‌شوند. در این بخش از موزه ساز‌های نفیس و با ارزشی را مشاهده می‌کنید که از بزرگان موسیقی به یادگار مانده است.

•    ساز‌های بادی یا هواصدا که در این سالن موجود است شامل انواع نی‌ها، سرنا‌ها و سوتک‌هاست.

•    ساز‌های زهی موجود در این سالن شامل انواع زه‌صدا‌های مضرابی و زه‌صدا‌های آرشه‌ای است. از ساز‌های زهی می‌توان به انواع دوتار، قیچک و دیگر موارد اشاره کرد که به نواحی گوناگون جغرافیایی تعلق دارد.

•    ساز‌های خودصدا موجود در این سالن شامل ساز‌هایی از نقاط مختلف ایران مانند زنگوله‌ها و دیگر موارد است.

•    سالن ساز‌های کوبه‌ای هم در طبقه همکف قرار دارد که شامل ساز‌های کوبه‌ای پوست یک‌طرفه و دو طرفه از نقاط مختلف ایران است.

سالن ساز‌های زهی و بادی که در طبقه همکف قرار دارد شامل دو بخش است. در بخش ساز‌های بادی انواع ساز‌های خود صدا، نی، نی‌لبک و سوتک‌ها را می‌بینیم؛ و در بخش ساز‌های زهی، ساز‌هایی مثل زه مضرابی و آرشه‌ای را؛ و همانطور که مشغول تماشاییم شاید به این فکر کنیم که اگر همه این ساز‌ها همین الان به صدا درمی‌آمدند، چه اجرای ماندگاری از آب درمی‌آمد.

طبقه اول؛ سالن ساز‌های سنتی و کلاسیک

سالن ساز‌های سنتی و کلاسیک یکی دیگر از بخش‌های دیدنی و جذاب موزه موسیقی است که می‌توانید انواع آلات موسیقی سنتی ایران و انواع ساز‌های زهی همچون تار، سه تار، سنتور، ساز‌های آرشه‌ای مانند کمانچه و ویلون و دیگر موارد را تماشا کنید. همچنین علاوه بر ساز‌های موجود، در این سالن آلات موسیقی ساخته شده توسط استاد ابراهیم قنبری مهر، و ساز‌های اساتید بزرگ موسیقی سنتی مانند تار‌های یحیی، سه تار میرزا عبدالله، سه تار ناصرالدین شاه و سنتور حسین ملک در معرض تماشا قرار داده شده است.

بخش گنجینه موزه موسیقی

این بخش به طور اختصاصی به آثار به جا مانده از بزرگان موسیقی ایرانی، وسایل شخصی و سردیس‌های ساخته شده از آنان اختصاص دارد. از جمله اشیای ارزشمندی که در این سالن خواهید دید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•    وسایل شخصی و آلات موسیقی اساتید نامداری، چون استاد احمد عبادی، حاج قربان سلیمانی، خاطره پروانه، کلنل علینقی وزیری و ...

•    کلاه، بارانی و کیف پول استاد تجویدی

•    چوب رهبری ارکستر حشمت سنجری 

•    تقویم رومیزی استاد مسعودیه و...

آرشیو صوتی موزه موسیقی

بخش دیگر موزه موسیقی آرشیو صوتی نام دارد که این مجموعه بزرگ غنی در بردارنده ۱۳۰۰۰ عدد صفحه موسیقی، ۴۵۰۰ عدد نوار‌های ریل، ۱۲۰۰۰ عدد نوار‌های کاست پرشده و حدود ۹۰۰۰ عدد CD و DVD است و همچنین در این مجموعه چیزی حدود ۲۰۰۰ قطعه از عکس‌های قدیمی هنرمندان نیز نگهداری می‌شود. این مجموعه ارزشمند ابتدا در موزه موسیقی از طریق آثار اهدایی مهندس محمدعلی گلشن ابراهیمی شکل گرفت سپس افراد دیگری همچون امیرحسین سلطان آثار دیگری را به موزه اهدا کردند. در نهایت این بخش از موزه که شامل آثار ضبط شده است از سال ۱۲۸۴ خورشیدی تا امروز همچنان فعالیت می‌کند. در آرشیو موزه موسیقی، نخستین صفحات موسیقیایی ضبط شده به دستور مظفرالدین شاه قاجار در دسترس است و این آرشیو جزو غنی‌ترین مجموعه‌های موسیقی کشور به حساب می‌آید.

راه‌های دسترسی به موزه موسیقی

برای دسترسی به موزه موسیقی ابتدا باید به میدان تجریش بروید و برای رفتن به میدان تجریش نیز می‌توانید از مترو تهران استفاده کنید. باید در آخرین ایستگاه خط یک مترو، یعنی ایستگاه تجریش از مترو پیاده شوید یا می‌توانید از تاکسی‌هایی درون شهری مانند پایانه شهید نظری در میدان آزادی به میدان تجریش استفاده کنید یا می‌توانید با اتوبوس به میدان تجریش بروید. حال که به میدان تجریش رسیدید، باید به خیابان دربندی (مقصود بیگ) بروید و با پنج دقیقه پیاده روی به کوچه موزه رسیده و به موزه موسیقی ایران وارد شوید.