اقتصاد۲۴: موشک ضد کشتی هارپون احتمالاً رایج‌ترین سلاح در نوع خود در غرب است. از زمانی که در سال ۱۹۷۵ با مک دانل داگلاس (اکنون بخشی از بوئینگ) وارد تولید شد، بیش از ۷۰۰۰ ضد کشتی تولید شد که صد‌ها کشتی را در سراسر جهان با قیمت نسبتاً ارزان حدود ۱.۵ میلیون دلار تجهیز کرد. این سیستم تسلیحاتی همه کاره است و می‌تواند از هواپیما، کامیون و زیردریایی نیز پرتاب شود.

تاریخچه توسعه هارپون

یک واقعیت ناشناخته در مورد این موشک این است که در ابتدا به عنوان سلاحی علیه زیردریایی‌ها ساخته شد. قرار بود این موشک با دارا بودن قابلیت اسکیمینگ در دریا قایق‌های دیزلی که باتری هایشان را روی سطح آب شارژ می‌کردند  نابود کند.

از آنجایی که تقریباً تمام زیردریایی‌های دیزلی شوروی که در آن زمان در حال خدمت یا در حال توسعه بودند در زمان جنگ در زیر آب شارژ باتری‌های خود را انجام می‌دادند  و به آن‌ها اجازه می‌داد در زیر آب بمانند ایده ساخت هارپون با این هدف از سوی ایالات متحده آمریکا یک واقعیت کمتر شناخته بود.

با این حال، بلافاصله پس از غرق شدن ناوشکن اسرائیلی ایلات توسط موشک کروز ضد کشتی P-۱۵ ترمیت شوروی در سال ۱۹۶۷، هارپون دوباره به سلاحی برای استفاده علیه کشتی‌های سطحی تبدیل شد. این رویداد  نیروی دریایی ایالات متحده را متقاعد کرد که آن‌ها به یک موشک ضد کشتی نیاز دارند. به همین منظور برای صرفه جویی در زمان و هزینه، آن‌ها به سادگی هارپون را برای این نقش دوباره مورد استفاده  قرار دادند و نام آن حفظ شد.

طراحی و ویژگی‌های هارپون

هارپون یک موشک ضد کشتی با قابلیت انفجار قوی مادون صوت است که بر فراز افق از دریا می‌گذرد. این موشک هدف  خود را با استفاده از رادار فعال ردیابی می‌کند و با تماس منفجر می‌شود. این موشک دارای کلاهک انفجاری سنگین ۲۲۱ کیلوگرمی است. نیروی محرکه هارپون از یک توربوجت تلداینCAE J۴۰۲-۴۰۰ تامین می‌شود که ۳۰۰ کیلوگرم نیروی رانش دارد و به هارپون اجازه می‌دهد با سرعت ۰.۵ ماخ (۶۱۷ کیلومتر در ساعت) حرکت کند.

هارپون چندین مرحله ارتقاء را پشت سر گذاشت که به بلوک معروف است. مدل اولیه به عنوان بلوک ۱ شناخته می‌شود. هنگامی که به هدف خود نزدیک می‌شود، هارپون‌های بلوک ۱ قبل از شیرجه شدن ناگهانی روی هدف خود ارتفاع را افزایش می‌دهند. در هارپون‌های بلوک ۱B این ویژگی حذف شد، در حالی که بلوک ۱C آن را اختیاری کرد. بلوک ۱D، یک مدل تولید محدود، دارای برد و توانایی حمله مجدد (یعنی توانایی حمله مجدد در صورت از دست دادن حمله اول) بود. بلوک ۱G نسخه بهبود یافته SLAM-ER با قابلیت حمله مجدد و مقایسه تصویر در حال توسعه است. بلوک ۱J یک ارتقاء پیشنهادی برای ساخت هارپون برای شلیک به اهداف زمینی و دریایی است که نیاز به SLAM و هارپون استاندارد را از بین می‌برد.

بلوک ۲ جدیدترین مدل عملیاتی در خط هارپون است. ویژگی‌های جدید شامل بهبود مقاومت در برابر اقدامات متقابل و هدف گیری بهتر است. هارپون نسل بعدی به دلیل موتور کم مصرف‌تر و کلاهک سبک تر، برد بهبود یافته‌ای داشت. این یک رقیب برای تسلیح سطح به سطح کشتی‌های جنگی جدید نیروی دریایی ایالات متحده مانند کلاس فریدوم است. در کشتی ها، هارپون معمولاً از پرتابگر‌های هشتگانه پرتاب می‌شود.

عملیات هارپون

هارپون اولین بار در سال ۱۹۸۰ در جنگ ایران و عراق مورد استفاده قرار گرفت. از آن زمان تاکنون، در درگیری‌های ایالات متحده و لیبی در سال ۱۹۸۶، عملیات ۱۹۸۸ ایالات متحده در خلیج فارس و چندین تیراندازی تصادفی نیز مورد استفاده قرار گرفته است.

در حال حاضر حدود ۳۰ کشو از جمله استرالیا، کره جنوبی، کانادا، برزیل، عربستان سعودی، پاکستان، مصر، ایالات متحده آمریکا، تایوان، آلمان، ترکیه، اسرائیل، هند، ژاپن و بریتانیا  از هارپون استفاده می‌کنند.

انواع هارپون

AGM-۸۴: نسخه برای پرتاب از هواپیمای بال ثابت.

RGM-۸۴: نوع پرتاب سطحی. برای پرواز اولیه دارای یک تقویت کننده موشک سوخت جامد جداشدنی است. RGM-۸۴ طولانی‌تر و سنگین‌تر از AGM-۸۴ است.

UGM-۸۴: مدلی برای استفاده از زیردریایی. به آن ساب هارپون نیز گفته می‌شود. این موشک نیز دارای تقویت کننده موشک است و از AGM-۸۴ طولانی‌تر و سنگین‌تر است.

AGM-۸۴E SLAM: این موشک کروز حمله زمینی با هدایت مادون قرمز با پرتاب هوایی است که از AGM-۸۴ هارپون در سال ۱۹۹۰ با برد حداقل ۱۱۰ کیلومتر توسعه یافته است. این در واقع یک موشک طولانی‌تر و سنگین‌تر AGM-۸۴ است که با کلاهک موشکی تام هاوک اصلاح شده است

AGM-۸۴H/K SLAM-ER: نسخه بهبودیافته AGM-۸۴E که در سال ۲۰۰۰ وارد خدمت شد. برد تا حداکثر ۲۵۰ کیلومتر بهبود یافته است و بهترین کاوشگر خطای دایره‌ای را دارد.

مشخصات فنی کلی هارپون

نوع:موشک ضد کشتی
ساخت: ایالات متحده آمریکا
ورود به خدمت: ۱۹۷۷
طول موشک: ۳.۸ - ۴.۶ متر
قطر موشک: ۰.۳۴ متر
وزن پرتاب: ۵۱۹ - ۶۲۸ کیلوگرم
وزن کلاهک: ۲۲۱ کیلوگرم
نوع کلاهک: معمولی
برد آتش: ۹۳ - ۲۸۰ کیلومتر