صنعت ماینینگ در ایران، صنعتی خاموش و بلاتکلیف/ بالاخره استخراج رمز ارز، قانونی است یا غیر قانونی؟

اقتصاد ۲۴- سامان‌دهی دستگاه‌های ماینینگ، خبر جدیدی است که دولت آن را اعلام کرد. عضو هیئت علمی گروه پژوهشی فناوری اطلاعات و ارتباطات پژوهشگاه نیرو از راه‌اندازی آزمایشگاه برچسب انرژی دستگاه ماینر خبر داد. این مقام مسئول هدف اتفاق مذکور را صیانت از منابع تولید برق کشور و جلوگیری از هدررفت انرژی عنوان کرد.

برنامه‌ریزی برای فعالیت دستگاه‌های ماینر، پیش از این نیز جسته و گریخته اجرایی شده بود؛ نیمه نخست خردادماه سال گذشته، دولت اعلام کرد مالکان دستگاه‌های استخراج رمز ارز دیجیتال تا پایان خرداد فرصت دارند تا دستگاه‌های خود را در سامانه جامع تجارت ثبت کرده و کد رهگیری و شناسه کالا دریافت کنند. این طرح با نظر وزارت صمت و سازمان صنفی یارانه‌ای کشور به تصویب رسیده بود.

براساس طرح مذکور، همه افرادی که در زمینه خرید و فروش، استفاده از ماینر یا نگهداری در انبار، واردات و تولید دستگاه‌های استخراج رمز ارز فعالیت می‌کنند، باید در سامانه جامع تجارت ثبت‌نام می‌کردند. گفته شده بود اطلاعات ثبت شده توسط فعالان این حوزه، برای نهاد‌هایی مانند وزارت نیرو و پلیس امنیت اقتصادی قابل مشاهده است. بنا به نظر کارشناسان، این اقدام بدان جهت بود که در سال‌های گذشته، تعداد دستگاه‌های غیر مجاز ماینر، آن هم در واحد‌های مسکونی و واحد‌های صنعتی بی‌ربط و بدون مجوز ماینینگ یافت می‌شدند.

دولت معتقد بود زمانی که تمام دستگاه‌های رمزراز قانونی، ثبت و فعالیت آن‌ها قابل پیگیری باشد، می‌توان متخلفانی که به طور غیرقانونی فعالیت می‌کنند را به راحتی شناسایی کرد. حال بحث برچسب انرژی دستگاه‌های ماینر نیز به نظر می‌رسد در این راستا باشد. اما تمامی این اقدامات در شرایطی اجرایی شده که وضعیت فعالیت صنعت ماینینگ کشور هنوز در بستر قانونی و مشخصی نبوده و روالی برای واردات این دستگاه‌ها وجود ندارد.

ارزشمندی رمزارز‌ها برای اقتصاد ایران

علی بابک‌نیا، رئیس کارگروه استخراج انجمن فناوران زنجیره بلوک در گفتگو با اقتصاد ۲۴، نبود چارچوب‌های قانونی چه برای فعالیت صنعت ماینینگ و چه بحث تجاری رمزارز‌ها را دلیل اصلی تخلفات در این حوزه دانست و گفت: اصلی‌ترین دلیلی که افراد به سمت استفاده از رمزارز‌ها و همچنین صنعت ماینینگ می‌روند، ارزشمندی رمزارز و قابلیت استفاده تجاری آن است. حضور رمزارز‌ها در مباحث تجاری می‌تواند کمک شایانی به اقتصاد کشور کند، اما شرکت‌های بزرگ واردکننده که برای تامین ارز فعالیت‌های وارداتی خود دست به استخراج رمزارز زده‌اند، به دلیل عدم تدوین سازکار مناسب تجارت با رمزارز‌ها از سوی دولت و بانک مرکزی، هنوز نتوانسته‌اند از رمزارز‌های خود استفاده کنند.

بیشتر بخوانید: دوج کوین چیست؟/ همه چیز‌هایی که باید درباره این ارز دیجیتال بدانید

از سویی دیگر به دلیل نبود قوانین رسمی، سکو‌های تبادل فعلی در حوزه رمزارز، به صورت غیرقانونی فعالیت دارند. بابک‌نیا تاکید کرد: تنها مشکل نبود بستر قانونی برای معاملات داخلی و خارجی نیست؛ بحث صنعت ماینینگ و مشکلات آن، از فعالیت‌های تجاری جدا بوده و به نوبه خود درگیر چالش‌های فراوانی است.

هر ساله از اوایل خرداد تا اواخر شهریور ماه، صنعت ماینینگ در ایران خاموش است؛ به دلیل کمبود برق، دولت اعلام کرده در این مدت دستگاه‌های ماینر باید خاموش باشند. در فصل زمستان نیز محدودیت‌ها و کمبود‌های دیگر انرژی دست‌وپای این صنعت را می‌بندد. وی خاطرنشان کرد: نرخ برق برای صنعت ماینینگ در ایران به‌قدری بالاست که بسیاری از فعالان از این عرصه خارج شده و سرمایه‌های خود را وارد بخش‌های دیگری کرده‌اند. اگر به همین منوال پیش برود، خاموشی گسترده‌ای را در صنعت ماینینگ شاهد خواهیم بود.

صنعت ماینینگ یک صنعت بلاتکلیف

به گزارش اقتصاد ۲۴، بلاتکلیفی سال‌هاست وصله صنعت ماینینگ و تمام تعاملات تجاری آن در ایران است. دولت و بانک مرکزی نه‌تنها در رابطه با سامان‌دهی فعالیت‌های تجاری و معاملاتی این حوزه کوتاهی کرده‌اند و دارایی‌های مردم در خطر است، بلکه درباره واردات دستگاه‌های ماینر و به طور کلی فعالیت‌های این صنعت نیز بی‌توجه‌اند.

هرچند که صنعت استخراج رمز ارز، تاثیر کمتری بر اقتصاد دارد، اما نباید احوالات آن را بر بازار کلان اقتصاد دیجیتال بی‌تاثیر دانست. برطبق برآورد‌های انجام شده از سوی فعالان صنعت ماینینگ، این صنعت توانایی تامین حدود ۵۰ درصد رمزارز مورد نیاز کشور را دارد.

به گفته کارشناسان، اما این شرایط در زمانیست که ماینینگ در کشور فعال باشد. در حال حاضر صنعت استخراج رمز ارز در ایران به دلیل افزایش چندبرابری قیمت برق خاموش بوده و فعالیتی در این حوزه انجام نمی‌شود. حال قرار است برچسب انرژی به دستگاه‌های ماینر تعلق بگیرد و برخی بابت ایجاد محدودیت‌های بعد آن نگرانند.