اقتصاد۲۴- شیوا سپهری: ایلان ماسک یک کارآفرین و تاجر آمریکایی متولد آفریقای جنوبی است که در سال ۱۹۹۹ شرکت X.com (که بعدها به پیپال تبدیل شد)، اسپیسایکس در سال ۲۰۰۲ و تسلا موتورز در سال ۲۰۰۳ را تأسیس کرد. ماسک در اواخر ۲۰ سالگی به یک میلیونر تبدیل شد. وی در آن زمان شرکت نوپای خود، Zip۲، را به بخشی از شرکت کامپک کامپیوترز فروخت.
ایلان ماسک در مه ۲۰۱۲ نیز خبرساز شد، در آن زمان اسپیسایکس یک موشک پرتاب کرد که اولین وسیله نقلیه تجاری را به ایستگاه فضایی بینالمللی میفرستاد. او در سال ۲۰۱۶ با خرید SolarCity سبد سرمایهگذاری خود را تقویت کرد و با ایفای نقش مشاورهای در روزهای اولیه دولت رئیسجمهور دونالد ترامپ، جایگاه خود را به عنوان یک رهبر صنعتی نیز تثبیت کرد. او در سالهای اخیر به شهرت زیادی در تمام جهان دست یافته است.
ایلان ماسک در ۲۸ ژوئن ۱۹۷۱ در پرتوریا، آفریقای جنوبی متولد شد. ایلان ماسک در زمان طلاق والدینش، زمانی که ۱۰ ساله بود، به آیتی علاقهمند شد و به صورت خودآموز برنامهنویسی یاد گرفت و در ۱۲ سالگی اولین نرمافزار خود را که یک بازی به نام Blastar بود، به فروش رساند. ایلان ماسک در دوران ابتدایی، قد کوتاه، درونگرا و کتابخوان بود. او تا ۱۵ سالگی مورد آزار و اذیت قرار میگرفت و سپس رشد قدی کرد و یاد گرفت که با کاراته و کشتی از خود دفاع کند.
مادر ایلان ماسک، میماسک، یک مدل کانادایی و مسنترین زنی است که در یک کمپین تبلیغاتی Covergirl حضور داشته است. زمانی که ماسک در حال رشد بود، مادرش در یک مقطع پنج شغل داشت تا خانوادهاش را تأمین کند. پدر ماسک، ارول ماسک، یک مهندس ثروتمند اهل آفریقای جنوبی است. ماسک دوران کودکی خود را به همراه برادرش کیمبال و خواهرش توسکا در آفریقای جنوبی گذراند. والدین او زمانی که او ۱۰ ساله بود از هم جدا شدند.
ایلان ماسک در سن ۱۷ سالگی، در سال ۱۹۸۹، به کانادا نقل مکان کرد تا در دانشگاه کویینز تحصیل کند. او در همان سال تابعیت کانادا را به دست آورد، بخشی از دلیل این کار این بود که احساس میکرد از این طریق آسانتر میتواند تابعیت آمریکایی را کسب کند.
ایلان ماسک در سال ۱۹۹۲، کانادا را ترک کرد تا در دانشگاه پنسیلوانیا در رشتههای کسب و کار و فیزیک تحصیل کند. او با مدرک کارشناسی در اقتصاد فارغالتحصیل شد و برای دریافت مدرک کارشناسی دوم در رشته فیزیک نیز در دانشگاه ماند.
وی پس از ترک پنسیلوانیا، به دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا رفت تا دکتری فیزیک انرژی را دنبال کند. با این حال، همزمانی این اقدام او با رونق اینترنت باعث شد که او پس از تنها دو روز از استنفورد انصراف دهد تا به این موج بپیوندد و اولین شرکت خود، Zip۲ Corporation، را در سال ۱۹۹۵ تأسیس کند. ماسک در سال ۲۰۰۲ تابعیت ایالات متحده را دریافت کرد.
در ادامه به برخی از مهمترین شرکتها ایلان ماسک اشاره خواهیم کرد:
ایلان ماسک اولین شرکت خود به نام Zip۲ Corporation، را در سال ۱۹۹۵ با همکاری برادرش کیمبال تأسیس کرد. Zip۲، که یک راهنمای آنلاین شهری بود، خیلی زود توانست مقالاتی ار نیویورک تایمز و شیکاگو تریبیون را به خود اختصاص دهد. در سال ۱۹۹۹، یک بخش از شرکت کامپک کامپیوترز Zip۲ را به مبلغ ۳۰۷ میلیون دلار نقد و ۳۴ میلیون دلار در اختیار سهام خریداری کرد.
بیشتر بخوانید: هشدار ایلان ماسک درباره آخرالزمان هوش مصنوعی
در سال ۱۹۹۹، ایلان و کیمبال ماسک از پول حاصل از فروش Zip۲ برای تأسیس X.com، یک شرکت خدمات مالی/پرداخت آنلاین استفاده کردند. خریدی که در سال بعد توسط X.com انجام شد منجر به شکلگیری PayPal به شکلی شد که امروز شناخته میشود. در اکتبر ۲۰۰۲ نیز ایلان ماسک PayPal توسط eBay به مبلغ ۱.۵ میلیارد دلار به صورت سهام خریداری شد. پیش از فروش، ماسک ۱۱ درصد از سهام PayPal را در اختیار داشت.
ماسک سومین شرکت خود، شرکت فناوریهای اکتشاف فضایی یا SpaceX، را در سال ۲۰۰۲ با هدف ساخت فضاپیما برای سفرهای فضایی تجاری تأسیس کرد SpaceX. تا سال ۲۰۰۸، به خوبی مستقر شده بود و ناسا به این شرکت قرارداد حمل و نقل بار به ایستگاه فضایی بینالمللی را واگذار کرد و برنامههایی برای حمل و نقل فضانوردان در آینده داشت، که به منظور جایگزینی ماموریتهای شاتل فضایی ناسا انجام شد.
ماسک و اسپیسایکس در ۲۲ مه ۲۰۱۲، با پرتاب موشک فالکون ۹ خود به فضا و ارسال یک کپسول بدون سرنشین به ایستگاه فضایی بینالمللی تاریخساز شدند. این وسیله نقلیه با ۱۰۰۰ پوند تجهیزات برای فضانوردان مستقر در آنجا به ایستگاه فضایی بینالمللی ارسال شد و این اولین باری بود که یک شرکت خصوصی فضاپیمایی را به ایستگاه فضایی بینالمللی ارسال میکرد.
در دسامبر ۲۰۱۳، موشک فالکون ۹ با موفقیت یک ماهواره را به مدار انتقال ژئوسنکرونوس حمل کرد، فاصلهای که در آن ماهواره در مسیری قفل میشود که با چرخش زمین هماهنگ است. در فوریه ۲۰۱۵، اسپیسایکس موشک فالکون ۹ دیگری را با ماهواره رصدگر آب و هوای اعماق فضا (DSCOVR) به فضا پرتاب کرد که هدف آن مشاهده انتشارهای شدید خورشید بود که بر شبکههای برق و سیستمهای ارتباطی زمین تأثیر میگذارد.
در مارس ۲۰۱۷، اسپیسایکس شاهد پرواز آزمایشی موفق و فرود یک موشک فالکون ۹ بود که از قطعات قابل استفاده مجدد ساخته شده بود، توسعهای که فضا را برای سفرهای فضایی مقرون به صرفهتر باز کرد.
این شرکت در فوریه ۲۰۱۸ با پرتاب آزمایشی موفقیتآمیز موشک قدرتمند فالکون هوی، یک نقطه عطف دیگر را تجربه کرد. فالکون هوی با استفاده از تقویتکنندههای اضافی فالکون ۹ طراحی شده بود تا محمولههای بسیار بزرگ را به مدار حمل کند. در ژوئیه ۲۰۱۸، فرود یک موشک جدید فالکون ۵ Block را نیز انجام داد، که کمتر از ۹ دقیقه پس از پرتاب بر روی یک کشتی بدون سرنشین فرود آمد.
در سپتامبر ۲۰۱۷، ماسک طرح بهروزشدهای از BFR (مخفف "موشک بزرگی لعنتی" یا "فالکون بزرگ") خود را ارائه کرد، یک غول ۳۱ موتوره با یک فضاپیما در بالا که قادر به حمل حداقل ۱۰۰ نفر است. او فاش کرد که اسپیسایکس در نظر دارد تا اولین مأموریت به مریخ را با این وسیله در سال ۲۰۲۲ راهاندازی کند.
ماسک یکی از بنیانگذاران، مدیرعامل و معمار محصولات شرکت تسلا موتورز است، شرکتی که در سال ۲۰۰۳ تأسیس شد و به تولید خودروهای الکتریکی مقرون به صرفه برای بازار، محصولات باتری و سقفهای خورشیدی اختصاص داشت. ماسک در این شرکت شخصاً بر تمامی توسعه محصولات، مهندسی و طراحی محصولات شرکت نظارت میکند.
در اواخر مارس ۲۰۱۸، اسپیسایکس از دولت ایالات متحده مجوز دریافت کرد تا یک ناوگان ماهواره را به مدار پایین زمین برای ارائه خدمات اینترنتی پرتاب کند. این شبکه ماهوارهای که "استارلینک" نامگذاری شده است که دسترسی به خدمات پهنباند را در مناطق روستایی بیشتر میکند و در عین حال رقابت در بازارهای پرجمعیت که معمولاً تحت سلطه یک یا دو ارائهدهنده هستند را تقویت میکند.
اسپیسایکس اولین دسته از ۶۰ ماهواره را در مه ۲۰۱۹ پرتاب کرد و در نوامبر همان سال یک محموله دیگر شامل ۶۰ ماهواره دیگر را به فضا فرستاد. در حالی که این اقدام نشاندهنده پیشرفت قابلتوجهی برای پروژه استارلینک بود، ظاهر شدن این ماهوارههای روشن در آسمان شب و احتمال پرتاب هزاران ماهواره دیگر، نگرانیهایی را در میان ستارهشناسان ایجاد کرد که احساس میکردند افزایش تعداد ماهوارهها باعث سختتر شدن مطالعه اجسام دور در فضا میشود.
در آگوست ۲۰۱۶، در ادامه تلاشهای ماسک برای ترویج و پیشبرد انرژی و محصولات پایدار برای یک بازار مصرفکننده گستردهتر، قراردادی به ارزش ۲.۶ میلیارد دلار به تصویب رسید تا شرکتهای خودروی الکتریکی و انرژی خورشیدی او با یکدیگر ترکیب شوند. شرکت تسلا موتورز اعلام کرد که معامله خرید تمام سهام شرکت SolarCity Corp؛ که ماسک در سال ۲۰۰۶ به عموزادههایش کمک کرده بود تا تأسیس کنند، نهایی شده است. او بزرگترین سهامدار هر دو شرکت است.
در اکتبر ۲۰۲۲، ماسک بهطور رسمی توئیتر را خرید و پس از ماهها رفت و برگشت، به مدیرعامل این شرکت رسانه اجتماعی تبدیل شد. توییتر بعد از حضور مارس با تغییر لوگو نام خود را به X تغییر داد.