در اردوگاه سعید جلیلی چه می‌گذرد؟

اقتصاد۲۴-انتخابات ۱۴۰۳ از جهات مختلف خاص بود. پس از ۴۳ سال انتخابات زودهنگام در ایران برگزار شد و نامزد ناکام نیز نتیجه به دست آمده را به طرز عجیبی مصرف می‌کند. بیراه نیست اگر بگوییم این انتخابات ریاست‌جمهوری و وقایع بعد آن مثل رای‌آوری کابینه در مجلس، تثبیت بیش از پیش دوگانه تندرو – میانه‌رو آرایش سیاسی کشور را تا حدودی تغییر داد. جلیلی تا روز‌ها پس از شکست در انتخابات از رای ۱۴ میلیونی خود صحبت می‌کرد، اما مشخص نشد که قرار است با این پتانسیل چه کاری انجام دهد. او همچنان تشکیلات موسوم به دولت سایه را اداره می‌کند و تا کنون نیز زیر بار تاسیس یک حزب یا تشکیلات سیاسی رسمی برای فعالیت نرفته است.

سعید جلیلی چهره سیاسی نزدیک به جریان پایداری که نوع خاصی از سیاست‌ورزی در ایران را پیگیری می‌کند، او همیشه در مرکز تنفر و عشق قرار داشته است. رصد فعالیت‌ها او و جبهه هوادارانش به خصوص در فضای مجازی نشان می‌دهد که در اردوگاه آنان انتخابات هنوز به پایان نرسیده است.

حواشی پیرامون آقاسعید

جلیلی پس از انتخابات به دیدار پزشکیان رفت. چند سخنرانی کرد و سپس راهی سفر اربعین شد. حلقه مجازی جلیلی سعی می‌کنند شخصیتی راهگشا، مظلوم، کارآمد و دست‌نیافتنی از او خلق کنند که مردم ایران در این انتخابات او را از دست دادند. فرقی نمی‌کند این بهانه روز تولد او باشد، دیدارش با جمعی کودکان و نوجوانان و جوانان، یا حضورش در پیاده‌روی اربعین. نکته جالب توجه این است که آنچه جلیلی انجام می‌دهد و امروز حلقه اطراف او تلاش می‌کند به عنوان ویژگی‌های شخصی‌اش ارائه کند، بار‌ها و بار‌ها از سوی دیگر چهره‌های سیاسی هم انجام شده. جلیلی نه اولین چهره سیاسی است که با مردم و جوانان دیدار می‌کند، نه اولین نفری است که به پیاده‌روی اربعین رفته است.

به نظر می‌رسد که حلقه مجازی جلیلی تلاش می‌کند او را تا حدی از سایه بیرون بیاورد و به ری‌برندینگ او بپردازد. اما تحولات سال‌های اخیر، تجزیه و تحلیل جریان فکری تندرو و فاصله‌ای که درون جریان اصولگرا به وجود آمده، این ری‌برندینگ را تا حد زیادی غیرممکن کرده است. با توجه به دست‌وپنجه نرم کردن کشور با مساله تحریم، این اردوگاه چه بخواهد و چه نخواهد نام سعید جلیلی، جریان فکری تندرو و تشکلیات دولت سایه به عنوان فرد، جریان و تشکیلاتی که تحریم‌های ایران را رقم زدند، در مسیر توافق هسته‌ای سنگ‌اندازی کردند و جلوی احیای آن را گرفتند به میان می‌آید.

رئیس‌جمهور بعدی؟

یکی از خطوطی که حلقه هواداران مجازی و شناخته‌شده جلیلی پیگیری می‌کند، نام بردن از او به عنوان رئیس‌جمهور بعدی ایران است. آن‌ها هنوز مشخص نکرده‌اند که ورود جلیلی به پاستور قرار است از چه طریقی صورت بگیرد. آیا او طبق رویه پیشین، نامزد انتخابات ۱۴۰۷ نیز می‌شود؟ یا برای ۱۴۱۱ برنامه‌ریزی می‌کند؟ در میان بازی‌ها روی خط رئیس‌جمهور بعدی، گفته‌هایی مبنی بر کنار زدن پزشکیان نیز به گوش می‌رسد که می‌تواند در حد همین زمزمه‌های مجازی باشد. در هر صورت، هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که بر عدم تمایل جلیلی برای شرکت در انتخابات بعدی دلالت داشته باشد. همین حالا می‌توانیم این ادعا را داشته باشیم که انتخابات در اردوگاه تندرو هنوز به پایان نرسیده و اظهارنظر‌ها همچنان در همان فضاست. شاید آن‌ها هنوز نتوانسته‌اند غلط در آمدن تحلیل‌شان راجع به پیروزی در مشارکت زیر ۵۰ درصد را هضم کنند.

بیشتر بخوانید:احمدی‌نژاد به دنبال برکناری جلیلی بود /تندرو‌ها از قالیباف کینه دارند، چون کل کابینه پزشکیان رأی آورد

مرد رئیس‌جمهورساز

برخی کاربران فضای مجازی یا نویسندگان مطبوعات، از جلیلی به عنوان مرد رئیس‌جمهورساز یاد می‌کنند. چرا که حضورش در انتخابات‌ها، به پیروزی نامزد رقیب منجر شده است. البته او در انتخابات ۱۳۹۲، یکی از ۴ نامزدی بود که رای اصولگرایان شکست و در کنار عوامل و دلایل دیگر، منجر به پیروزی اعتدال‌گرایان شد. جلیلی در سال ۹۶ از سیدابراهیم رئیسی حمایت کرد که در نهایت به پیروزی او در انتخابات منجر نشد. رئیسی در این انتخابات تقریبا به اندازه مجموع رای ۴ نامزد اصولگرای سال ۹۲ (۱۶ میلیون) رای آورد و از روحانی با ۲۴ میلیون رای شکست خورد. او سال ۱۴۰۰ ثبت‌نام کرد و پس از مناظره‌ها همراه با علیرضا زاکانی یکی دیگر از نامزد‌های اصولگرا به نفع سیدابراهیم رئیسی انصراف داد. در این انتخابات، سیدابراهیم رئیسی ۱۸ میلیون رای آورد، آرای باطله دوم شد، محسن رضایی، عبدالناصر همتی و امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در جایگاه‌های سوم تا پنجم ایستادند.

در انتخابات ۱۴۰۳، کمتر تحلیلگر پیروزی قاطع پزشکیان در هر دو دوره انتخابات را پیش‌بینی می‌کرد. برآیند تحلیل‌ها حول این محور بود که با افزایش مشارکت تا حد ۶۰ درصد، پزشکیان پیروز خواهد شد. در تحلیل‌های مربوط به دوگانه‌ها نیز گفته می‌شد که حضور جلیلی به ضرر اصولگرایان و موجب شکست آنان خواهد شد. در نهایت جلیلی در دوره اول انتخابات ماند و ۹.۵ میلیون رای گرفت و همراه با مسعود پزشکیان به دور دوم رفت. در دور دوم هم ۱۳.۵ میلیون رای آورد. بخشی از رای خاکستری در این انتخابات فعال شد و ۶ میلیون رای به آرای ۱۰ میلیونی پزشکیان در مرحله اول انتخابات اضافه کرد. نامزد تندرو‌ها در مشارکت مرز ۵۰ درصد شکست خورد و پزشکیان رئیس‌جمهور شد. برخی تحلیلگران معتقدند حضور جلیلی با سابقه فکری مشخص، آرای سلبی را فعال کرد و این نتیجه را رقم زد. به همین دلیل، لقب مرد رئیس‌جمهورساز را به او اعطا کرده‌اند.