دردسرهای خلاء قانون درباره بیت کوین

اقتصاد24- البته به نظر می‌رسد این اطلاعیه سوءتفاهم‌هایی را ایجاد کرده است. بانک مرکزی انتشار رمزارزها با پشتوانه مالی را غیرمجاز اعلام کرده است و درباره فعالیت رمزارزهای بدون پشتوانه اظهارنظری نکرده است‌. بنابراین این اطلاعیه به آن معنا نیست که تمامی فعالان رمزارزها دیگر اجازه فعالیت ندارند و فعالیت‌شان محدود شده است‌ بلکه آن گروهی از فعالان که رمزارز خود را با پشتوانه منتشر می‌کنند در حال فعالیت غیرقانونی هستند‌. بنابراین اگر کاربران در حال خرید و فروش رمزارز بدون پشتوانه هستند مشمول اطلاعیه بانک مرکزی نمی‌شوند‌. با این وجود صحبت‌های ضد و نقیض در رابطه با رمزارزها در کشور بسیار زیاد است‌.

به تازگی سازمان نظام صنفی رایانه‏‌ای ایران (نصر) خواستار قانونگذاری و صدور مجوز رسمی برای استخراج «رمزارز» شده است‌. وزیر ارتباطات نیز استخراج رمزارز را به نفع صنعت برق دانسته است‌. حتی در مجلس شورای اسلامی و میان نمایندگان نیز اختلاف‌نظرهای بسیاری در زمینه بیت‌کوین وجود دارد‌. عده‌ای خواهان ممنوعیت رسمی بیت‌کوین بوده و برخی دیگر خواستار قانونی شدن فعالیت در حوزه بیت‌کوین‌.

دولت سال گذشته ماینینگ را رسما یک صنعت اعلام کرد‌. به هر روی اینکه یک نهاد برای استخراج رمزارز به دلار تعرفه تعیین کند جای پرسش دارد‌.
به هر روی بیت‌کوین یک شبکه غیرمتمرکز بدون مجوز بوده و هیچ نهادی نمی‌تواند بر آن نظارت کند‌. از سوی دیگر کنگره آمریکا نیز تصمیمی مشابه بانک مرکزی ایران اتخاذ کرده و تلاش می‌کند فعالیت ایرانیان در زمینه بیت‌کوین را ممنوع کند‌. در واقع هر دو نهاد تصمیم یکسانی را برای بیت‌کوینرهای ایرانی اتخاذ کرده‌اند‌. فعالان بیت‌کوین اگر ایرانی باشند در داخل با ممنوعیت و از خارج با تحریم مواجه هستند‌. این در حالی است که دولت اعلام کرده بود بیت‌کوین می‌تواند در دور زدن تحریم‌ها موثر باشد‌.

از سوی دیگر عبدالناصر همتی، رییس بانک مرکزی به تازگی در رابطه با برنامه دولت برای قانونی کردن ارز دیجیتال اظهار کرد: بانک مرکزی انحصار انتشار پول را دارد، بنابراین ارزهای مبتنی بر طلا یا ریال اگر غیر از بانک مرکزی منتشر شود غیرقانونی است‌. اما قانونی کردن استخراج ارزهای دیجیتال در دستور کار کمیسیون اقتصادی دولت است و هدف ما این است که استخراج این ارزها را قانونمند کنیم. البته این کار باید بر مبنای هزینه برق صادراتی باشد و مهم‌تر از آن اینکه افراد تعهد داشته باشند ارز خود را به چرخه اقتصادی کشور برگردانند‌.

فعالیت رمزارزها غیرمجاز است

بانک مرکزی ضمن انتشار یک اطلاعیه چهار بندی اعلام کرد که فعالیت رمزارزها در کشور غیرمجاز است و انتشار رمزارز با پشتوانه ریال، طلا، فلزات گرانبها و انواع ارز، در انحصار بانک مرکزی است‌. در اطلاعیه بانک مرکزی آمده است: با استناد به قانون پولی و بانکی کشور (مصوب سال ۱۳۵۱ و اصلاحات بعدی آن) که تولید و انتشار پول رایج و تعیین ابزارهای پرداخت را در انحصار بانک مرکزی قرار داده است، این بانک ضمن تاکید مجدد به فعالان حوزه پولی و بانکی کشور مبنی بر رعایت و اجرای مصوبه مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۹ سی‌امین جلسه «شورای عالی مبارزه با پولشویی» در خصوص رمزارزها و با اشاره به مخاطرات ناشی از معرفی و استفاده از رمزارزها، موارد و

نکات زیر را به آگاهی می‌رساند:
۱- انتشار رمزارز با پشتوانه ریال، طلا و فلزات گرانبها و انواع ارز در انحصار بانک مرکزی است‌.
۲- تشکیل و فعالیت اشخاص برای ایجاد و اداره شبکه پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری زنجیره بلوک، از نظر این بانک، غیرمجاز محسوب می‌شود‌. بانک مرکزی حق پیگرد قانونی اشخاصی که با نادیده گرفتن مقررات، به ایجاد و اداره شبکه اقدام یا نسبت به آن تبلیغ می‌کنند را برای خود محفوظ می‌داند‌.
۳- هر گونه ضرر و زیان ناشی از فعالیت بر اساس شبکه‌های پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری زنجیره‌ای بلوک و کسب و کارهای مرتبط با آن، متوجه ناشر‌(ین)، ‌پذیرنده‌(گان) و یا متعاملان آن است‌.
۴- موضوع استخراج رمزارزهای جهان‌روا و شرایط آن در کمیسیون اقتصادی دولت در حال بررسی است و پس از اتخاذ تصمیمات لازم، ضوابط آن مطابق با مقررات و مصوبه فوق ابلاغ می‌شود‌.

ماینینگ به سود صنعت برق است

با وجود تمامی مخالفت‌هایی که در حوزه بیت‌کوین از سوی نهادهای مختلف به گوش می‌رسد وزیر ارتباطات استخراج رمزارز را به سود صنعت برق کشور دانسته است‌.
محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: ظرفیت تولیدی نیروگاه برقی کشور حدود ۷۲ هزار مگاوات است که می‌توان از این ظرفیت در ساعات غیرپیک برای استخراج ارز دیجیتال استفاده کرد‌.

او افزود: سیاستگذاری در زمینه استخراج ارز دیجیتال نیازمند همکاری وزارت نیرو است و این امر باید با تایید و همکاری این وزارتخانه انجام شود‌. استخراج ارز دیجیتال یعنی صادرات برق به‌صورت مجازی که اگر وزارت‌نیرو در این زمینه همکاری کند می‌تواند برای کشور درآمدزا باشد‌.
آذری‌جهرمی با تاکید بر اینکه امروز شاهد مشکلات متعددی در حوزه اقتصادی هستیم، اظهار کرد: استخراج ارز دیجیتال در کشور در شرایط کنونی اقتصادی می‌تواند مسیر جدیدی برای ارزآورهای نو به شمار آید‌.

دولت آمریکا نظارتی بر بیت‌کوین ندارد

برخی کارشناسان بر این باور هستند که اگر ایران قصد دارد از بیت‌کوین برای دور زدن تحریم‌ها استفاده کند نباید آن را اعلام کند. این اظهارات موجب شده کنگره آمریکا نهایت تلاش خود را برای ممانعت از فعالیت ایران در استفاده از بیت‌کوین به کار گیرد‌.

امیرعباس امامی، کارشناس ارز دیجیتال در رابطه با تلاش کنگره آمریکا مبنی بر ممانعت از فعالیت ایران در زمینه بیت‌کوین اظهار کرد: از نظر فنی بیت‌کوین یک شبکه غیرمتمرکز بدون مجوز است‌. غیرمتمرکز به این معنی که پردازش، تایید، ثبت و نگهداری اطلاعات شبکه بیت‌کوین به صورت غیرمتمرکز انجام می‌شود و این مساله امکان اعمال یک قدرت مرکزی نظیر دولت‌ها در شبکه را تقریبا غیرممکن می‌کند‌. بدون مجوز هم به این معنی است که برای اینکه شخصی به عنوان یکی از سرورها و نودهای شبکه بیت‌کوین در مدیریت این شبکه مشارکت کند، نیازی به اخذ تاییدیه از هیچ مرجعی نیست‌.

او افزود: این دو ویژگی امکان اعمال محدودیت برای یک کشور خاص یا حتی یک شخص خاص برای مشارکت در مدیریت شبکه (استخراج) یا استفاده از خدمات شبکه را عملا غیرممکن می‌کند‌. یعنی هیچ قدرت حاکمیتی‌ (شبیه دولت‌ها) نمی‌تواند محدودیتی برای مشارکت‌کنندگان در شبکه بگذارد یا دارایی فردی را در شبکه بیت‌کوین مسدود یا او را از ارسال تراکنش در شبکه منع کند‌.

استخراج قانونی هر یک بیت‌کوین در ایران ۳۶ ملیون تومان هزینه دارد

در یک اقدامی جدید تعرفه مصرف برق استخراج رمزارز با دلار در نظر گرفته شده است اما مشخص نیست این دلار با قیمت آزاد محاسبه می‌شود یا دولتی! علی بخشی، رییس سندیکای صنعت برق اعلام کرده است که قیمت هر کیلووات ساعت برق فارم‌های ماینینگ ۷ سنت خواهد بود، تعرفه‌ای که هنوز به صورت رسمی ابلاغ نشده است‌. با توجه به قیمت فعلی دلار، می‌توان قیمت هر کیلووات ساعت برق را حدود ۹۰۰ تومان تخمین زد‌. او همچنین خبر داد که اگرچه قرار بود قیمت این تعرفه براساس تعرفه برق صادراتی باشد، اما از آنجایی که تعرفه برق صادراتی ثابت نیست، قیمت ۷ سنت در نظر گرفته شده است‌.

سپهر برزی‌مهر، دبیر سندیکای صنعت برق اشاره کرده است که به ازای استخراج هر واحد بیت‌کوین ۷۲ هزار کیلووات ساعت برق مصرف می‌شود که با احتساب نرخ واقعی برق، ماینرها باید ۳۶ میلیون تومان پرداخت کنند. او افزود: یارانه هر کیلووات ساعت برق ۵۰۰ تومان است یعنی تولید یک واحد بیت‌کوین حدود ۳۵ تا ۳۶ میلیون تومان برای صنعت برق هزینه دارد‌. در حالی که در حال حاضر ماینرها برای تولید یک واحد بیت‌کوین حدود ۵ تا ۶ میلیون می‌پردازند‌.

او با اشاره به اینکه سندیکای صنعت برق با استخراج ارزهای دیجیتال مخالف نیست بیان کرد: نمی‌توانیم بگوییم آنچه هم‌اکنون توسط عده‌ای از مردم انجام می‌شود خلاف قانون است چون قانونی وجود ندارد که با آن مغایرتی وجود داشته باشد البته استفاده از برق یارانه‌ای برای تولید کالایی به غیر از آنچه برای آن مجوز صادر شده و جهت عرضه در عرصه بین‌المللی تخلف است‌.

به گفته دبیر سندیکای برق رقمی حدود ۵۰۰ تا هزار مگاوات مصرف کل برق ماینینگ در کشور است‌.

نماینده مجلس خواستار ممنوعیت بیت‌کوین شد

برخی از نمایندگان مجلس خواهان تدوین لایحه ممنوعیت بیت‌کوین هستند اما بسیاری از آنها نیز نظر مثبتی نسبت به این ارز مجازی دارند‌.

غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی خواستار تسریع در تدوین لایحه ممنوعیت بیت‌کوین از سوی دولت شد‌. او با بیان اینکه دولت باید مانع برخی اقدامات و فعالیت‌ها در خصوص بیت‌کوین شود، گفت: البته این ممنوعیت نیاز به قانون دارد و ما از دولت تقاضا داریم که با استفاده از بدنه کارشناسی بانک مرکزی در تدوین لایحه ممنوعیت آن تسریع کند‌.

جعفرزاده ایمن‌آبادی افزود: بیت‌کوین یک کسب‌و‌کار جدید است که نظام پولی دنیا را عوض می‌کند و مجلس نیز باید هر چه سریع‌تر برای بررسی آن ورود کند چرا که هر گونه فعالیتی باید مبتنی بر قانون باشد و ما به هر دلیلی در این باره قانونگذاری نکرده‌ایم‌. همچنین از لحاظ استاندارد زمانی یک قانون موفق است که به صورت لایحه و از سوی دولت ارائه شود، بنابراین امیدواریم هر چه سریع‌تر این لایحه در دولت تدوین شود‌.

او گفت: اینکه دولت راسا اعلام می‌کند فعالیت‌های مربوط به بیت‌کوین ممنوع است هیچ مستند قانونی ندارد و برخوردهایی که تاکنون صورت گرفته با کسانی است که از برق کشاورزی و خدماتی استفاده می‌کنند و مزارعی که در آبادان و رودبار کشف شده که از حیث تخلف در مصرف برق با آنها برخورد شده و به نوع این کار نمی‌توان ایراد گرفت‌. بنابراین دولت باید لایحه غیرقانونی بودن استفاده از برق و مبادلات این ارز دیجیتال را تدوین کند زیرا چیزی را می‌توان گفت خلاف قانون است که واقعا قانون شده باشد‌.

جعفرزاده ایمن‌آبادی با بیان اینکه معاونت حقوقی دولت باید با توجه به تحولات اقتصادی دنیا برای قانونگذاری اقدام کند، اظهار کرد: بیت‌کوین عقبه بانکی ندارد و در دنیا عاملیتی برای آن شناخته نشده است بلکه یک پول مجازی است که در فضای مجازی مبادله می‌شود‌. برخی کشورها گفته‌اند مثل قمار سود و زیان این کار پای مردم است ولی در ایران مردم انتظار دارند که دولت بر این فعالیت‌ها نظارت داشته باشد، لذا در شرایط فعلی این فعالیت باید صددرصد ممنوع شود‌.

این نماینده مجلس بیان کرد: اگر در آینده بیت‌کوین رسمیتی در صندوق بین‌المللی پول و یا یک سازمان بین‌المللی پیدا کرد و ضمانت و عقبه مشخصی برای آن در نظر گرفته شد آن وقت می‌شود در مورد رسمی شدن این فعالیت در کشور بحث کرد اما الان اگر کلاهبرداری در این فعالیت صورت گیرد در هیچ جای دنیا به هیچ مرجع حقوقی شکایت کرد پس عقلا آزاد شدن این فعالیت منطقی نیست زیرا دولت مسوولیتی در این باره نخواهد داشت‌.

اوج گیری دوباره بیت‌کوین

سخت‌تر شدن استخراج بیت‌کوین باعث صعود مجدد ارزش این ارز دیجیتالی شد‌. به گزارش کوین دسک، روز سه‌شنبه ضریب سختی استخراج بیت‌کوین با ۲۳/۱۴ درصد افزایش به عدد ۰۶/۹ رسید‌. این ضریب که از اواسط سال ۲۰۱۸ تاکنون بی‌سابقه بوده است نشان‌دهنده آن است که با رالی اخیر بیت‌کوین در بازارهای جهانی، تمایل معامله‌گران ارزهای دیجیتالی به استخراج بیت‌کوین مجددا افزایش یافته است‌.

روز چهارشنبه بهای بیت‌کوین پس از آن که در روزهای اخیر تا ۱۰ هزار دلار نیز کاهش یافته بود به ۱۲ هزار و ۵۹/۸۸۰ دلار رسید تا بار دیگر به قله ۱۲ هزار دلاری برسد‌. نوسانات شدید بیت‌کوین باعث شده تا بسیاری از افراد نسبت به ورود برای معامله این ارز احتیاط کنند چرا که در بازه زمانی ژوئن تا دسامبر ۲۰۱۷ ارزش بیت‌کوین ۴۰۰ درصد افزایش یافت اما در بازه زمانی اکتبر تا دسامبر سال گذشته ارزش آن ۳۰ درصد کاهش یافت‌.

بیت‌کوین اکنون حدود سه برابر ارزش ابتدای امسال خود قیمت دارد و اختلاف نظر بین مسیر قیمت آینده آن در بین تحلیلگران بالا است‌. متی گرینسپن، تحلیلگر موسسه «ای تور» گفت: بخش بزرگی از صعود اخیر بیت‌کوین مربوط به افزایش خوش‌بینی‌ها نسبت به ارزهای دیجیتالی با ورود فیس‌بوک به این عرصه است‌. معامله‌گران معتقدند با ورود لیبرا آگاهی بیشتری درباره این ارزها در جامعه ایجاد خواهد شد‌.

علاوه بر بیت‌کوین، قیمت بسیاری از ارزهای دیجیتالی دیگر نیز صعودی بود به گونه‌ای که اتریوم به ۵۴/۳۱۰دلار، لایت کوین به ۸۹/۱۱۸ دلار، دش به ۳۸/۱۵۵ دلار، نئو به ۱۱/۷۷ دلار، میکر به ۴۷/۷۳۱ دلار، زدکش به ۷۷/۱۰۱ دلار، ‌هایپرکش به ۸/۴ دلار، لیسک به ۵۷/۱ دلار و میکسین به ۶۴/۲۶۰ دلار رسید‌.

منبع: روزنامه جهان صنعت